Hàng loạt hộ dân khổ sở vì “trúng quy hoạch” Tuyến công nghiệp Cổ Chiên

• Cần làm rõ những khúc mắc liên quan đến dự án tuyến dân cư Cổ Chiên

Ông Quan Tứ Cao, ngụ ấp Sơn Đông cho biết: nhiều thế hệ trong gia đình ông đã sinh sống ổn định tại xã Thanh Đức, với nghề làm gạch gốm, trồng cây ăn trái và trồng lúa. Gia đình có hơn 5.000 m2 đất thổ cư, đất xây dựng, vườn và ruộng bị ảnh hưởng vì nằm trong quy hoạch khu 4 - Tuyến công nghiệp Cổ Chiên. 

Căn nhà của ông Quan Tứ Cao nằm cặp bờ sông Cổ Chiên, nhiều năm qua đã xuống cấp trầm trọng, mái tôn mục nát. Bên trong, trần nhà lỗ chỗ vết thủng, phải lấy nylon che chắn cho nước mưa khỏi dột vào phòng ngủ.

 “Gia đình tôi, có 10 người đang sinh sống nhưng không dám sửa nhà, vì phần đất này đã được tỉnh ký giấy giao cho doanh nghiệp. Sổ đỏ vẫn còn đây nhưng doanh nghiệp được cấp sổ khác và họ mang thế chấp ngân hàng vay vốn”, ông Quan Tứ Cao nói.

Năm 2003, tỉnh Vĩnh Long ban hành quyết định phê duyệt phương án đền bù, giải tỏa mặt bằng xây dựng Tuyến công nghiệp Cổ Chiên thuộc xã Thanh Đức (huyện Long Hồ) và xã Mỹ An (huyện Mang Thít). Một năm sau, Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long quyết định thu hồi hơn 30 hécta đất giao cho Ban quản lý dự án quy hoạch các khu công nghiệp Vĩnh Long. 

4 năm sau, ông Phạm Văn Đấu - Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long tiếp tục ký quyết định thống nhất bảng tổng hợp danh sách các trường hợp thu hồi đất. Quá trình thực hiện dự án gặp sự phản ứng của hàng loạt hộ dân, vì giá đền bù quá thấp. Cụ thể, đất lúa 34.500 đồng/m2, đất vườn 40.500 đồng/m2 và đất thổ cư là 45.000 đồng/m2.

Việc thực hiện khu 4 - Tuyến công nghiệp Cổ Chiên kéo dài hơn 10 năm vẫn chưa hoàn thành. Theo người dân, trước đây khu vực này từng là vườn cây ăn trái, cơ sở sản xuất gạch gốm. Sau 15 năm Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long ký quyết định thu hồi đất, người dân bị ảnh hưởng từ đời sống kinh tế, đến tinh thần và lâm vào cảnh khổ sở. 

Ghi nhận của phóng viên trong những ngày đầu tháng 9, khu 4 - Tuyến công nghiệp Cổ Chiên cỏ dại um tùm, nhà xưởng từng là nơi sản xuất của người dân hoang phế. Nhiều hộ dân sống trong căn nhà lụp xụp, dột nát, ngập nước mỗi khi triều cường. 

Ông Cao và nhiều hộ dân khác cho biết, họ đồng thuận chủ trương phát triển công nghiệp của tỉnh nhưng phải thực hiện đúng quy định pháp luật, có sự đền bù thỏa đáng cho họ chuyển đến nơi ở mới ổn định đời sống, sản xuất. “Họ áp giá đền bù cho dân quá thấp, sau đó giao đất cho doanh nghiệp 350.000 đồng/m2”, nhiều hộ dân bức xúc.

Các anh chị em, người thân trong gia đình ông Cao gần 10 hộ, có diện tích đất thu hồi khoảng 20.000 m2. Họ không đồng ý giao đất vì không có quyết định thu hồi cụ thể đến từng hộ, chưa nhận tiền đền bù và còn giữ sổ đỏ trong nhà nhưng tỉnh Vĩnh Long đã ký giấy, giao cho Công ty TNHH MTV BioFeed 2, do ông Trương Thanh Phương làm giám đốc thực hiện dự án. 

Gia đình ông Cao và nhiều hộ dân khác khởi kiện ra tòa, yêu cầu Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long hủy một phần quyết định đã ký vào năm 2003 và năm 2004. Ông Cao cho rằng, Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long với tư cách cá nhân ký quyết định thu hồi đất là không đúng thẩm quyền, không đúng quy định pháp luật.

Vụ kiện kéo dài trong nhiều năm, đến nay vẫn chưa có kết quả sau cùng thì ông Cao và 8 hộ dân khác tại xã Thanh Đức bị kéo vào một vụ án tranh chấp hợp đồng tín dụng giữa Công ty TNHH MTV BioFeed 2 với ngân hàng. Doanh nghiệp này sau khi được tỉnh Vĩnh Long ký giấy giao đất đã mang thế chấp cho ngân hàng vay vốn, sau đó dẫn đến nợ và bị kiện ra tòa. Thông báo ngày 5-8 của TAND TP Vĩnh Long, một ngân hàng có trụ sở tại Hà Nội khởi kiện buộc Công ty TNHH MTV BioFeed 2 trả số tiền 40 tỷ đồng.

"Họ mang sổ đỏ được cấp trên phần đất của gia đình chúng tôi đang quản lý, sử dụng để thế chấp ngân hàng, sau đó dẫn đến nợ nần và kéo chúng tôi vào vụ kiện”, ông Quan Phát Cao – hộ dân bị ảnh hưởng nói. “Mười mấy năm qua, chúng tôi quá mệt mỏi. Chúng tôi không thể an cư, không thể lập nghiệp và sống trong căn nhà dột nát”, người đàn ông này nói. 

Trao đổi với phóng viên, ông Lê Quang Trung - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long cho biết chưa nắm cụ thể vụ việc. Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long nói sẽ cho kiểm tra và trả lời sau. Còn ông Phan Huy Dũng, Chánh văn phòng Sở Tài Nguyên - Môi trường tỉnh Vĩnh Long đề nghị phóng viên gửi lại câu hỏi để báo cáo Ban giám đốc và sẽ có nội dung trả lời.

Ông Phạm Thành Khôn - Trưởng Ban Quản lý các khu công nghiệp tỉnh Vĩnh Long cho rằng, việc thu hồi đất và thực hiện cấp quyền sử dụng đất đều do Sở Tài nguyên và Môi trường. Ban Quản lý chỉ là đơn vị thụ hưởng, giao "đất sạch" thì triển khai dự án, còn không thì thôi. “Việc thu hồi đất đã giao về cho huyện Long Hồ và huyện Mang Thít. Hiện nay, các huyện tiếp tục vận động người dân giao đất, trong đó còn một số hộ dân khiếu nại ra tòa, chờ xét xử”, ông Phạm Thành Khôn nói. Trưởng Ban Quản lý các khu công nghiệp cũng lý giải rằng, chính quyền chưa thực hiện xong công tác thu hồi, chưa bàn giao “đất sạch” cho Công ty TNHH MTV BioFeed 2. Doanh nghiệp phải vay ngân hàng, khi cấp sổ đỏ họ có quyền chuyển nhượng, thế chấp. 

“Mối quan hệ giữa ngân hàng và doanh nghiệp là quan hệ hợp đồng với nhau. Trước đây, quyết định giao đất vẫn có nhưng chưa bàn giao "đất sạch" cho nhà đầu tư, cho nên đến nay mười mấy năm rồi vẫn còn một số hộ chưa đồng ý bàn giao đất. Việc không triển khai dự án được, lãi mẹ đẻ lãi con nên ngân hàng phải đưa tài sản ra phát mãi”, ông Phạm Thành Khôn nói.

Ông Trương Văn Tuấn - Trưởng phòng Quy hoạch xây dựng và môi trường (Ban Quản lý các khu công nghiệp) cho biết thêm: Tuyến công nghiệp Cổ Chiên có 2 khu 4 và 5, với 150 hộ dân bị ảnh hưởng thuộc huyện Long Hồ và Mang Thít. Khu 5 là tái bố trí cho các cơ sở sản xuất và bố trí di dời từ khu 4 xuống. Còn khu 4 là giao đất cho doanh nghiệp thực hiện ngành công nghiệp khác, do giải tỏa chậm nên doanh nghiệp không thực hiện dự án, xây nhà xưởng. Hiện khu 4, còn 20 hộ dân chưa nhận tiền đền bù, chưa bàn giao mặt bằng. 

“Ngay từ đầu tiên triển khai, áp giá bồi hoàn người dân cho rằng quá rẻ nên không nhận tiền. Vấn đề tồn tại là doanh nghiệp chờ đất, còn người dân khiếu nại chờ bồi thường”, ông Trương Văn Tuấn nói.