Kết luận điều tra bổ sung vụ án cố ý làm trái... xảy ra tại Công ty BLC Hà Nội
Doanh nghiệp này do Ngân hàng TMCP đầu tư và phát triển Việt Nam (BIDV) làm chủ sở hữu 100% vốn điều lệ. Đây là một trong số 12 vụ "đại án" tham nhũng kinh tế đã được Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng chỉ đạo hoàn thành việc điều tra, truy tố và xét xử trong năm 2017.
Trước đó, cơ quan CSĐT Bộ Công an đã kết thúc điều tra vụ án và đề nghị truy tố bị can Bùi Văn Khen, nguyên Phó Tổng giám đốc Công ty BLC và Nguyễn Việt Hưng, nguyên Trưởng phòng kinh doanh 2 BLC Hà Nội, về tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”.
| Dự án thủy điện Nậm Giê. |
Theo kết quả điều tra, năm 2006, UBND tỉnh Lai Châu cho phép Công ty Xi măng Lào Cai (XMLC) xây dựng Nhà máy thủy điện Nậm Giê tại Lai Châu. Để thực hiện dự án, ngày 20-9-2006, Công ty XMLC đã đề nghị BIDV Lào Cai cung cấp tín dụng, xin vay vốn dài hạn đầu tư Dự án công trình thủy điện Nậm Giê.
Theo đó, điểm giao dịch Cam Đường (thuộc BIDV Lào Cai), là đơn vị đầu mối tiếp nhận hồ sơ xin vay vốn và tiến hành thẩm định ban đầu, đã lập tờ trình kiêm báo cáo thẩm định vay vốn đầu tư dự án với nội dung “Dự án thủy điện Nậm Giê với tổng mức đầu tư 71,742 tỷ đồng, trong đó vốn tự có của Công ty XMLC là 31,742 tỷ đồng, Ngân hàng BIDV Lào Cai và BLC Hà Nội cho thuê tài chính 22 tỷ đồng…”.
Sau khi thẩm định lại toàn bộ hồ sơ, Hội đồng tín dụng đồng ý cho dự án thủy điện Nậm Giê vay 18 tỷ đồng và chỉ cho vay khi Công ty cho thuê tài chính cam kết đồng tài trợ dự án với số tiền 22 tỷ đồng.
Đến ngày 17-5-2007, BLC có văn bản gửi BIDV Lào Cai đồng ý cho thuê phần thiết bị dự án thủy điện Nậm Giê với số tiền cho thuê tối đa 22 tỷ đồng.
Ngay sau đó, BIDV Lào Cai và ông Nguyễn Công Đường, Giám đốc Công ty XMLC ký hợp đồng tín dụng về việc cho vay 18 tỷ đồng để đầu tư nhà máy thủy điện Nậm Giê, thời hạn vay là 84 tháng, tài sản đảm bảo là toàn bộ tài sản hình thành sau đầu tư (trừ phần thiết bị nhà máy).
Tiếp đó, ngày 10-7-2007, Công ty XMLC, BLC, BIDV Lào Cai ký văn bản phần khai tiền vay của Công ty cho thuê tài chính. Theo đó, Công ty BLC giải ngân các hạng mục: thiết bị nhà máy đồng bộ trị giá 16 tỷ đồng; thiết bị phục vụ thi công, chi phí lắp đặt, dụng cụ lắp đặt trị giá 6 tỷ đồng; tổng cộng 22 tỷ đồng.
Từ năm 2007 đến năm 2008, BLC đã giải ngân 4 lần để mua các thiết bị thi công, thiết bị thủy điện Nậm Giê với tổng số tiền hơn 11,8 tỷ đồng. Năm 2010, Công ty XMLC đã trả 500 triệu đồng tiền gốc cho Công ty BLC. Tuy nhiên, sau đó, các thiết bị đã bị Công ty XMLC bán, gán nợ cho các đơn vị, cá nhân khác.
Đến năm 2012, ông Nguyễn Công Đường, Giám đốc Công ty XMLC chết, Công ty không còn hoạt động, không có khả năng trả nợ, dự án không hoàn thành, các thiết bị thuê tài chính không có khả năng thu hồi, dẫn đến thiệt hại hơn 20,6 tỷ đồng, trong đó tiền gốc còn hơn 11,3 tỷ đồng.
Cơ quan CSĐT xác định, ông Hưng là người đã tham mưu cho ông Khen ký hợp đồng cho thuê tài chính, giao cho Công ty XMLC nắm giữ quyền sở hữu đối với các thiết bị dây chuyền sản xuất đá, máy xúc Sumitomo, trạm trộn bê tông, xe cẩu tự hành trong suốt quá trình thực hiện dự án thủy điện Nậm Giê (xuất hóa đơn giá trị gia tăng mua các thiết bị cho thuê tài chính cho Công ty XMLC) trái quy định, dẫn đến Công ty XMLC bán, gán các thiết bị cho công ty khác, gây thiệt hại hơn 10 tỷ đồng, trong đó tiền gốc hơn 5,4 tỷ đồng.
Căn cứ kết quả điều tra, cơ quan CSĐT đã đề nghị truy tố ông Bùi Văn Khen, Phó Tổng giám đốc Công ty BLC và Nguyễn Việt Hưng, Trưởng phòng kinh doanh 2, về hành vi “Cố ý làm trái…”.
Sau khi kết thúc điều tra vụ án, cơ quan CSĐT Bộ Công an đã chuyển hồ sơ tới Viện KSND Tối cao để ra cáo trạng truy tố các bị can trong vụ án. Đến tháng 2-2017, Viện KSND Tối cao đã quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung, yêu cầu làm rõ một số nội dung. Đến nay, cơ quan CSĐT Bộ Công an đã có Kết luận điều tra bổ sung vụ án.
Theo đó, cơ quan CSĐT đã làm rõ vai trò, trách nhiệm của một số cá nhân thuộc BLC Hà Nội có liên quan đến việc đề xuất giải ngân, mua thiết bị... là phù hợp với kết luận của cơ quan giám định đã nêu trong Kết luận điều tra.
Cơ quan CSĐT cũng đã làm rõ hành vi, động cơ, mục đích của Đỗ Tiến Lợi, nguyên Kế toán Trưởng Công ty XMLC cùng một số các đối tượng ngoài xã hội; nêu rõ các đối tượng này được miễn trách nhiệm hình sự là có căn cứ. Việc thẩm định, đề xuất để Bùi Văn Khen ký hợp đồng đều do bị can Nguyễn Việt Hưng đề nghị.
Mặt khác bị can Bùi Văn Khen nhận thức rõ sai phạm, chủ động khắc phục hậu quả để được pháp luật xem xét giảm nhẹ. Đối với BIDV Lào Cai đã thực hiện đúng và đầy đủ theo hướng dẫn của BIDV Trung ương trong việc giải ngân, chuyển số tiền hơn 5,8 tỷ đồng tạm ứng mua thiết bị nhà máy thủy điện.
Một số nội dung khác như xác định hậu quả thiệt hại, khắc phục hậu quả trong vụ án đã được đề cập trong Kết luận điều tra của cơ quan CSĐT.