Không để hình thành các đường dây, ổ nhóm, điểm nóng về buôn lậu
Hàng ngày, một lượng lớn hàng mà cư dân biên giới được hưởng chính sách ưu đãi mang về đã lọt vào tay đầu nậu, sau đó hợp thức bằng hóa đơn rồi mang vào nội địa tiêu thụ. Hàng chục đường mòn, lối mở dọc biên giới có thể mang vác hàng lậu, đã đưa tuyến bộ trở thành địa bàn nóng nhất về buôn lậu ở Quảng Ninh.
Vác hàng qua sông biên giới
Chúng tôi có mặt ở sông Bắc Luân (TP Móng Cái) những ngày giáp Tết, nơi đây từng nhộn nhịp tàu thuyền qua lại trước kia, nay vắng vẻ hơn nhiều. Dọc sông Ka Long cũng vậy, chỉ còn thưa thớt tàu thuyền chở hàng tạm nhập tái xuất đang bốc hàng. Do Trung Quốc tiếp tục siết chặt thực hiện chính sách biên mậu, nhất là việc thực hiện các hàng rào phi thuế quan nhằm kiểm duyệt chất lượng, nguồn gốc, xuất xứ, nhãn mác, nên việc xuất khẩu hàng hoá sang Trung Quốc cũng khó khăn hơn đối với các doanh nghiệp.
Chính vì vậy, hàng hóa xuất qua các cửa khẩu phụ ở Móng Cái đã giảm đi nhiều. Tuy nhiên, theo đánh giá của Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái, địa bàn phức tạp về hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới trên tuyến biên giới đường bộ tỉnh Quảng Ninh vẫn tập trung tại TP Móng Cái.
Trái ngược với sự trầm lắng ban ngày, vào biên đêm, hàng lậu vẫn lén lút vận chuyển qua sông biên giới. Đi tuần tra cùng lực lượng Bộ đội biên phòng dọc sông Bắc Luân, chúng tôi mới thấy, lợi dụng địa hình đường biên có nhiều đường mòn, lối mở, đường đô thị sát biên giới, các đối tượng thuê người dân mang, vác hàng qua biên giới rồi dùng xe máy, xe tải nhỏ vận chuyển hàng nhập lậu vào các kho, nhà dân, điểm tập kết ở khu vực các chợ, bến xe, trung tâm thương mại.
Trên sông Bắc Luân và Ka Long, lực lượng tuần tra, kiểm soát thường xuyên phát hiện đối tượng chở hàng lậu vượt sông. Mặt hàng thực phẩm được đối tượng đầu nậu thuê người vận chuyển về nội địa tiêu thụ trong dịp Tết gia tăng, đặc biệt là tình trạng nhập lậu chả mực Trung Quốc. Gần đây, Đồn Biên phòng Hải Hòa (Móng Cái) phối hợp tuần tra trên sông biên giới Bắc Luân, phát hiện một đò sắt không BKS đi từ phía Trung Quốc về có dấu hiệu nghi vấn.
Qua kiểm tra phát hiện trên đò chở 950kg chả mực viên được đóng trong 1.900 túi, 650kg xúc xích của Trung Quốc nhập lậu. Chủ đò là Bùi Văn Thành (trú tại phường Hải Hòa) khai nhận chở thuê từ Trung Quốc về Việt Nam để lấy tiền công.
| Tàu thuyền chở hàng hoạt động trên sông Bắc Luân, TP Móng Cái. |
Theo Trung tá Nguyễn Thanh Hoàng, Phó Đồn trưởng Đồn Biên phòng cửa khẩu Quốc tế Móng Cái, tình trạng vận chuyển hàng lậu qua sông biên giới giảm hơn so với năm trước, các vụ việc bắt giữ đa số đều nhỏ lẻ, không có vụ vận chuyển hàng lậu lớn. Theo ghi nhận của chúng tôi, để trốn tránh lực lượng chức năng, một số thuyền hoặc đò chở hàng tạm nhập tái xuất, khi quay về chở thêm hàng lậu.
Hàng tái xuất là thuốc lá, rượu, những mặt hàng đối tượng dễ lợi dụng để quay ngược trở lại và tìm cách tiêu thụ vào dịp Tết. Hàng lậu được giấu kín kẽ trong khoang, đồ dùng cá nhân, thậm chí còn giấu hàng cấm vào trong bọc quần áo, nếu bị phát hiện chúng tẩu tán xuống sông.
Điển hình là Đồn Biên phòng Hải Hòa trong lúc tuần tra trên sông phát hiện một đò sắt không số, lắp máy công suất lớn đi từ Cảng Trúc Sơn (Trung Quốc) về Việt Nam, trên đò có 6 người có nhiều biểu hiện nghi vấn. Khi phát hiện Bộ đội Biên phòng, các đối tượng định quăng một bao tải dứa xuống sông nhưng không kịp. Kiểm tra bên trong bao dứa có 100 bánh pháo do Trung Quốc sản xuất. Đồn Biên phòng Hải Hòa đã chuyển cả người và tang vật sang Công an TP Móng Cái để tiếp tục điều tra.
Quản lý chặt mua, bán của cư dân biên giới
Hàng lậu sau khi được tập kết về nhà dân ở vùng ven biên giới sẽ được xé lẻ đưa lên xe ôtô chở khách, xe tải chở hàng, hoặc trốn qua "cánh gà" hai bên Trạm Kiểm soát liên hợp km15-Bến tàu Dân Tiến (KSLH km15) rồi tập kết ở địa phận huyện Hải Hà, sau đó lại được xé lẻ lên ôtô đi vào nội địa.
Trung tá Lê Hồng Vân, Trưởng Công an TP Móng Cái cho biết, do tăng cường kiểm tra các kho tàng, bến bãi, các điểm tập kết hàng hóa trong chợ, trung tâm thương mại nên tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới đã được kiềm chế. Người đứng đầu Công an TP Móng Cái khẳng định: Trên địa bàn không còn tồn tại các kho, bãi tập kết hàng hóa với số lượng lớn. Tuy nhiên, hoạt động buôn lậu vẫn còn tiềm ẩn diễn biến phức tạp, tập trung vào các mặt hàng mỹ phẩm không rõ nguồn gốc, mỹ phẩm giả, rượu, thuốc lá điếu, đồ chơi trẻ em, nhất là pháo và thuốc lá tiếp tục diễn biến phức tạp.
Từ đầu năm năm 2019 đến nay, Công an TP Móng Cái đã bắt giữ 67 vụ với 70 đối tượng buôn lậu, vận chuyển hàng trốn thuế, hàng cấm, trong đó 18 vụ với 19 đối tượng phạm tội về pháo; 11 vụ với 14 đối tượng vận chuyển trái phép thuốc lá, thu giữ gần 20.000 bao thuốc lá và gần 180kg pháo.
Một trong những thủ đoạn mà các đối tượng buôn lậu thường sử dụng là giấu hàng trong xe tải thùng kín, hoặc chôn giấu trong các hầm, thành vách được gia cố tinh vi trên xe con, xe khách và xe tải để vận chuyển vào nội địa. Dọc đường vận chuyển, các đối tượng thuê người dùng xe máy đi trước cảnh giới, canh đường theo dõi sát lực lượng chức năng nhằm trốn tránh hoặc tẩu tán hàng hóa khi bị kiểm tra. Nhiều khi bị phát hiện, các đối tượng sống chết bỏ chạy lên rừng, vứt hàng ở lại.
Vẫn biết, mọi phương tiện đi qua Trạm Kiểm soát liên hợp (KSLH) km15 đều bị kiểm tra, nhưng theo quan sát của chúng tôi, việc kiểm tra diễn với tốc độ nhanh, nếu hàng lậu có giá trị lớn được giấu tinh vi mà không kiểm tra kỹ thì khó lòng phát hiện. Một cán bộ Công an TP Móng Cái cho chúng tôi biết: “Qua kiểm tra, có nhiều xe khách thiết kế hầm thủy lực, xe phải nổ máy một thời gian, công tắc trên xe gẩy ra mới thấy”.
Lý giải về điều này, Trạm trưởng Trạm KSLH km15 Hoàng Văn Đông cho rằng: Bất cứ xe nào qua Trạm đều phải dừng để kiểm tra, kể cả xe chở rác, xe trộn bê tông. Do có nghiệp vụ và kinh nghiệm nên Trạm đã phát hiện được đối tượng vận chuyển ma túy giấu trong người, hoặc thuốc lá, pháo giấu tinh vi trong các hầm, vách ngăn tự tạo trên xe khách, xe tải hoặc để dưới ghế của xe giường nằm.
Điển hình vào cuối tháng 11-2019, Trạm KSLH km15 phát hiện, bắt giữ 4 đối tượng vận chuyển 4.000 bao thuốc lá điếu nhập lậu nhãn hiệu Bend No.555 giấu tinh vi trên xe ôtô khách. Vụ việc đã chuyển cho Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Móng Cái ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can về hành vi vận chuyển hàng cấm.
Chính sách ưu đãi cho cư dân biên giới đã mang lại bộ mặt đổi thay cho đời sống của bà con ở vành đai biên giới. Thế nhưng cũng lợi dụng vào chính sách này, các đầu nậu đã thuê cư dân mang vác hàng, sau đó sử dụng hóa đơn của hộ kinh doanh cá thể để hợp thức hàng hóa, đưa vào tiêu thụ trong nội địa.
Theo quy định, mỗi tháng một cư dân được qua lại biên giới 4 lần, hàng hóa mang theo không quá 2 triệu đồng/lần, nhưng có mặt ở Trạm kiểm soát Biên phòng cửa khẩu Móng Cái, chúng tôi thấy người nào cũng vận chuyển những bao hàng cồng kềnh. Theo nhận định của ông Nguyễn Văn Hoàn, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu Quốc tế Móng Cái, hiện số lượng cư dân hai bên biên giới mang xách hàng tại cửa khẩu Bắc Luân I có xu hướng gia tăng. Họ lợi dụng chính sách quản lý về hải quan đối với hành khách xuất, nhập cảnh để mang xách hàng hóa, trốn tránh lực lượng chức năng.
Trước tình hình này, Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái tăng cường lượng kiểm soát và phối hợp với Hải quan Đông Hưng (Trung Quốc) để quản lý, xử lý hàng hóa do người dân tập kết tại đầu cầu... Đồng thời, quản lý chặt việc mua bán, trao đổi hàng hóa của cư dân biên giới qua các đường mòn, lối mở....
Từ nay tới giáp Tết, hoạt động buôn lậu ở Quảng Ninh có xu thế tập trung vào một số đối tượng chủ đầu nậu chính, hình thành các đường dây buôn lậu với các mặt hàng trọng điểm. Do vậy, lực lượng chống buôn lậu ở đây cần tăng cường quản lý địa bàn, kiểm soát chặt chẽ tuyến biên giới, không để hình thành các đường dây, ổ nhóm, điểm nóng về buôn lậu, gian lận thương mại.