"Sổ đỏ" cấp 18 năm vẫn không giao cho dân?

• Bắt Chủ tịch xã "cấp" sổ đỏ cho người thân
• UBND huyện Hoài Nhơn công khai xin lỗi và trao “sổ đỏ” cho một người dân

Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) cấp cao tại Hà Nội đã có kháng nghị toàn bộ bản án phúc thẩm hành chính số 03/2017/HC-PT ngày 23-3-2017 của Toà án nhân dân (TAND) tỉnh Vĩnh Phúc; đồng thời đề nghị Uỷ ban thẩm phán TAND cấp cao tại Hà Nội  xét xử giám đốc thẩm theo hướng huỷ bản án phúc thẩm hành chính nêu trên, giao hồ sơ để TAND tỉnh Vĩnh Phúc giải quyết từ giai đoạn sơ thẩm.

Trước đó, ông Trần Xuân Tình, trú tại thị trấn Hương Canh, huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc đại diện cho 5 hộ gia đình có đơn khởi kiện Chủ tịch UBND huyện Bình Xuyên, đồng thời đề nghị TAND huyện Bình Xuyên huỷ quyết định giải quyết khiếu nại số 3038/QĐ-CTUBND ngày 20-9-2013 của Chủ tịch UBND huyện Bình Xuyên; Quyết định số 12/QĐ-UBND ngày 17-1-2013 của Chủ tịch UBND thị trấn Hương Canh và công văn số 129/HC-UBND ngày 31-10-2012 của UBND thị trấn Hương Canh. 

Lý do các nguyên đơn không đồng ý với các quyết định, công văn giải quyết khiếu nại nêu trên là do: Năm 1993, HTX nông nghiệp Hương Ngọc có giao cho 17 hộ gia đình đất để canh tác nông nghiệp. Đến năm 1995, các hộ không canh tác nữa với lý do khu vực đất này bị ô nhiễm khói lò. 

Đến năm 2002 - 2003, khi các hộ gia đình yêu cầu HTX trả đất thì được biết số đất nêu trên đã được giao cho một người ở thôn khác đấu thầu. Đây là nguyên nhân dẫn đến khiếu kiện kéo dài của các hộ dân. 

Tuy nhiên, phía chính quyền lại cho rằng: Các hộ đã tự ý bỏ hoang đất không canh tác mà không được cấp có thẩm quyền cho phép, sau đó  không đóng thuế đất cho Nhà nước kể từ khi để đất hoang... vì vậy không có căn cứ để đòi đất.

Nhận thấy không thể tiếp tục khiếu nại về hành chính theo trình tự khiếu nại - tố cáo; vì vậy, các hộ đã khởi kiện vụ án hành chính. Ngày 9-9-2016, TAND huyện Bình Xuyên ban hành bản án sơ thẩm số 02/2016/HC-ST quyết định bác yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn. 

Do nguyên đơn tiếp tục kháng cáo, ngày 23-3-2017, TAND tỉnh Vĩnh Phúc có bản án phúc thẩm hành chính số 03/2017/HC-PT với nội dung giữ nguyên bản án hành chính sơ thẩm.

Xác minh tại địa phương, VKSND cấp cao tại Hà Nội  đã phát hiện một thông tin khá bất ngờ: Năm 2000 các hộ dân nêu trên đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ), nhưng UBND xã (nay là thị trấn Hương Canh) đã giữ lại, đến nay vẫn chưa giao cho các hộ dân? Thế nhưng, trong công văn trả lời khiếu nại, UBND thị trấn Hương Canh lại nêu: "Năm 2000, UBND thị trấn triển khai cấp sổ đỏ nhưng các hộ không kê khai"?.

Qua xác mình còn bộc lộ dấu hiệu vi phạm qui trình thực hiện việc kê khai, đăng ký xác nhận của UBND thị trấn và Phòng địa chính huyện về các hộ dân đủ điều kiện cấp sổ đỏ từ ngày 30-12-2000, nhưng hồ sơ xét duyệt đăng ký đất ký ngày 14-12-2000 nhưng  Quyết định số 642/QĐ-UB của UBND huyện Bình Xuyên về việc cấp 208 sổ đỏ cho các hộ dân (trong đó có các hộ khiếu kiện) lại được ký từ ngày 15-12-2000 (trước ngày được xét duyệt 15 ngày)? UBND huyện Bình Xuyên và UBND thị trấn Hương Canh cũng không giải thích được lý do việc chuyển đổi diện tích đất của các hộ từ quỹ đất loại I thành quĩ đất loại II theo Nghị định 64 của Chính phủ.

Thêm nữa, sau khi được HTX giao đất, tới năm 1995, các hộ gia đình đề nghị đội trưởng và Ban quản lý HTX được đổi đất ra nơi khác do bị ảnh hưởng khói lò gạch nhưng chưa được giải quyết; vì vậy, các hộ nhờ HTX tạm thời quản lý hộ. Ông Chủ tịch HTX thời đó đã trả lời bằng miệng: Khi nào gia đình cần lấy lại thì sẽ trả, nhưng đến nay vẫn không giao lại cho dân.

Quá trình xét xử, TAND  huyện Bình Xuyên đã vận dụng sai khoản 5, Điều 26 Luật đất đai năm 2013 khi nhận định đất của các hộ  kiện  đòi thuộc đối tượng "đất đã được giao theo qui định của Nhà nước cho người khác sử dụng trong quá trình thực hiện chính sách đất đai" để quyết định bác yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn. 

TAND tỉnh Vĩnh Phúc cũng vận dụng sai qui định của pháp luật khi cho rằng các hộ dân không kê khai xin cấp sổ đỏ năm 2000 là coi như "đã từ bỏ quyền và lợi ích của mình đối với thửa đất được giao"...

Bởi các lẽ trên, VKSND cấp cao tại Hà Nội cho rằng, những sai phạm của TAND hai cấp cần phải được khắc phục để bảo đảm việc giải quyết vụ án đúng pháp luật.