Thuê đất nuôi trồng thủy sản rồi tự ý khai thác khoáng sản

• Hải Phòng: Nhiều chương trình, dự án nuôi trồng thuỷ sản sắp "vỡ"
• Quyết liệt đấu tranh với tội phạm trong lĩnh vực khai thác cát, sỏi
• Quản lý, khai thác cát bền vững tại vùng châu thổ Cửu Long

Thuê đất giá bèo, khai thác tài nguyên

Năm 2007, theo hợp đồng thuê đất được ký kết giữa Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Mang Thít, ông Nguyễn Văn Lịch (ngụ huyện Mang Thít) được thuê 65.781 m2 đất bãi bồi, mặt nước ở xã Mỹ An, trong thời hạn 20 năm. Ông Lịch có trách nhiệm trả tiền thuê đất 75 đồng/m2, nộp tiền hàng năm. Sau hơn 8 năm thuê đất, ông Lịch không triển khai dự án nuôi trồng thủy sản. 

Năm 2015, Sở Tài nguyên và Môi trường có kết luận kiểm tra đối với phần đất huyện Mang Thít đã cho thuê và kiến nghị UBND huyện thông báo cho ông Lịch phải có văn bản xin gia hạn thời gian thực hiện dự án, nếu quá 30 ngày không thực hiện thì lập thủ tục thu hồi đất, giao cho UBND xã Mỹ An quản lý. 

Tuy nhiên sau đó ông Lịch vẫn không thực hiện, UBND huyện Mang Thít cũng không lập thủ tục thu hồi. Năm 2019, UBND huyện Mang Thít tiếp tục đề xuất kiến nghị cho phép ông Lịch gia hạn thực hiện dự án trong thời hạn 24 tháng.

Theo phản ánh của người dân, năm 2019, ông Lịch mới triển khai dự án, tức sau 12 năm được huyện Mang Thít cho thuê. Ông Lịch cho san lấp mặt bằng, đóng cọc bêtông, che chắn, cản trở giao thông vận chuyển hàng hóa. Việc cắm cột thi công làm ảnh hưởng đến lưu lượng dòng chảy, môi trường dòng sông và việc nuôi cá của các hộ ven sông Cổ Chiên. 

Bà Đào Ngọc Như (ngụ TP Vĩnh Long) cho biết, gia đình có 24.000 m2 đất ở xã Mỹ An, cặp mé sông Cổ Chiên với chiều dài trên 300m. Từ năm 2005 đến nay, bà Như nuôi cá tra nguyên liệu để xuất khẩu. 

“Khi ông Lịch triển khai dự án cắm cột, múc cát, múc bùn làm nước đục vào ao nuôi gây thiệt hại lớn, cá chết nhiều. Tôi còn một ao chưa thả cá nuôi được vì bị che chắn, cản trở từ phía bên ông Lịch và không thể dẫn nước vào”, bà Như phản ánh. 

Không những vậy, ông Lịch còn bị người dân phản ánh đã khai thác bùn đất, cát sông trái phép trên sông Cổ Chiên.

Sau hơn 10 năm dự án nuôi trồng thủy sản mới triển khai và bị phát hiện khai thác trái phép bùn đất, cát sông Cổ Chiên.

Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp với Phòng Tài nguyên Môi trường huyện Mang Thít và Long Hồ, UBND xã Mỹ An lập đoàn kiểm tra, khảo sát khu vực phần đất ông Lịch đã thuê. 

Thời điểm kiểm tra vào ngày 19/5, lực lượng chức năng phát hiện xáng hút của ông Lịch đang hoạt động bơm hút bùn đất, cát từ dưới lòng sông. Ông Lịch thừa nhận việc bơm hút diễn ra khoảng một tháng nay nhưng không được cơ quan có thẩm quyền cho phép, với khối lượng khoảng 1.000m3 bùn đất để đắp đê bao ao cá. 

Đoàn kiểm tra đã làm việc với ông Lịch, cam kết ngưng hoạt động và tiến hành khảo sát đo đạc phần đất đang thi công, tham mưu UBND tỉnh Vĩnh Long, xử lý theo quy định. Ghi nhận tại hiện trường, phần mặt đất bãi bồi và mặt nước được UBND huyện cho thuê, hiện nay ông Lịch đã tiến hành san lấp, trồng cây và xây dựng công trình.

Bất ngờ với dự án nuôi trồng thủy sản

Không chỉ người dân ở địa phương, thậm chí lãnh đạo Sở Giao thông Vận tải tỉnh Vĩnh Long khá bất ngờ sau khi phát hiện việc ông Lịch được UBND huyện Mang Thít cho thuê đất nuôi trồng thủy trên sông Cổ Chiên. 

Ông Nguyễn Quang Khải, Phó giám đốc Sở Giao thông Vận tải khẳng định việc này chỉ phát hiện sau khi đơn vị tiến hành cấp giấy phép bến thủy nội địa cho Công ty TNHH MTV On Oanh. 

“Khi cấp giấy phép, Sở không biết phần diện tích mặt nước của bến thủy nội địa đã được huyện Mang Thít cho người khác thuê”, ông Khải nói.

 Sở dĩ xảy ra việc này là vào thời điểm năm 2016, Sở Giao thông Vận tải cấp phép bến thủy nội địa cho doanh nghiệp, chồng lấn phần đất và mặt nước ông Lịch đã được huyện cho thuê nhưng chưa triển khai dự án.

Ông Đặng Văn On, Giám đốc Công ty TNHH MTV On Oanh cho biết năm 2014, công ty triển khai dự án “Nghiên cứu hoàn thiện công nghệ sản xuất phân bón vô cơ đa thành phần bằng công nghệ sử dụng khí nóng từ hạt gạo”. Dự án được hỗ trợ hơn 20 tỷ đồng từ ngân sách (Quỹ đổi mới Khoa học - Công nghệ quốc gia). UBND tỉnh Vĩnh Long chấp thuận cho công ty thuê các phần đất công cộng, đê bao xung quanh thửa đất đã nhận chuyển nhượng để thực hiện dự án xây dựng nhà máy sản xuất phân bón thuộc tuyến công nghiệp sông Cổ Chiên. 

Năm 2015, UBND tỉnh Vĩnh Long cấp giấy chứng nhận cho doanh nghiệp triển khai dự án. Theo ông On, giai đoạn 1 dự án từ năm 2015 đến 2018, xây dựng nhà máy sản xuất phân bón, trong đó vốn ngân sách 16,2 tỷ đồng. Giai đoạn 2, xây dựng kho chứa nguyên liệu phục vụ cho nhà máy, vốn ngân sách hơn 4 tỷ đồng. Đến nay công ty đã triển khai xong giai đoạn 1, đưa nhà máy sản xuất phân bón vào hoạt động.

 “Cuối năm 2018 đến đầu năm 2019, công ty chuẩn bị thực hiện giai đoạn 2 của dự án là kho chứa nguyên liệu thì một đơn vị khác mang sà lan, cần cẩu đến đóng cọc bêtông, sang lấp phần mặt nước thuộc bến thủy nội địa đã được cấp phép”, ông On nói.

Sau đó UBND huyện Mang Thít đã mời đại diện công ty và ông Lịch lên làm việc. Khi đó công ty mới phát hiện phần mặt nước tiếp giáp với phần đất đang triển khai dự án, đã được huyện Mang Thít cho ông Lịch thuê từ năm 2007. 

Theo ông On, các văn bản của UBND tỉnh Vĩnh Long liên quan đến dự án đều được gửi cho UBND huyện Mang Thít nhưng huyện không có ý kiến, thông báo liên quan đến việc phần mặt nước đã cho ông Lịch thuê. Năm 2015, công ty thực hiện dự án và lập hồ sơ xin cấp phép bến thủy nội địa, khi đó nếu phía ông Lịch có tranh chấp, ngăn cản thì đã không đầu tư dự án bởi số vốn bỏ ra rất lớn. 

“Nhà máy sản xuất phân bón đã đi vào hoạt động, tạo việc làm cho hơn 100 lao động địa phương. Tuy nhiên nhà máy đang gặp khó khăn vì nguyên liệu nhập về không đủ hoạt động, không có bến sông để xuất nhập hàng hóa cho thực hiện giai đoạn 2 của dự án là kho chứa nguyên liệu phục vụ cho nhà máy sản xuất phân bón”, ông On bức xúc.

Đại diện lãnh đạo Phòng Tài nguyên Môi trường và Chủ tịch UBND huyện Mang Thít Nguyễn Văn Diên, hứa sẽ trả lời và giải đáp bức xúc của người dân liên quan đến việc cho thuê đất và dự án nuôi trồng thủy sản trên sông Cổ Chiên. Hơn hai tuần trôi qua, đến nay UBND huyện Mang Thít vẫn chưa có thông tin phản hồi, ngoài việc Sở Tài Nguyên và Môi trường thông báo ông Lịch thừa nhận đã tự ý dùng xáng hút 1.000 m3 bùn bất dưới sông Cổ Chiên, khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép.