Cần bảo vệ hiệu quả rạn san hô tại các khu danh thắng, bảo tồn biển
Di tích danh thắng quốc gia Hòn Yến ở xã An Hòa Hải, huyện Tuy An (Phú Yên) có hệ sinh học đa dạng độc đáo, với 17 loài san hô đang sinh trưởng tốt. Tuy nhiên, những ngày gần đây, nhiều trang mạng xã hội đã đăng tải hình ảnh một số người đến danh thắng Hòn Yến giẫm đạp rạn san hô để “săn” ảnh, khiến dư luận bức xúc…
Ông Trần Sáu, Chủ tịch UBND xã An Hòa Hải cho biết, đầu tháng và giữa tháng trong mùa hè, thủy triều rút xuống, những rạn san hô ở danh thắng Hòn Yến lộ diện tuyệt đẹp. Lúc đó, du khách và các nhiếp ảnh gia từ nơi khác đến chụp ảnh, nhưng lại giẫm đạp gây hư hỏng san hô đang sinh trưởng.
Chính quyền địa phương phân công cán bộ phối hợp với nhân viên dự án tăng cường năng lực cộng đồng trong bảo tồn quần thể rạn san hô Hòn Yến kiểm tra, nhắc nhở. Tiếc rằng vẫn còn một số du khách, nhiếp ảnh gia thiếu ý thức, gây hư hại rạn san hô. Gần đây nhất, vào chiều 15/6, người dân địa phương đã ghi lại hình ảnh một nhóm nhiếp ảnh gia từ nơi khác đến giẫm đạp rạn san hô.
Ngay sau khi biết được thông tin rạn san hô ở danh thắng Hòn Yến bị những người “săn” ảnh giẫm đạp, ông Lê Tấn Hổ, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Phú Yên đã chỉ đạo UBND huyện Tuy An khẩn trương có biện pháp ngăn chặn, cắm biển cảnh báo, điều động lực lượng chức năng địa phương tăng cường kiểm tra, bảo vệ, không để tái diễn tình trạng giẫm đạp san hô.
Được biết, cách đây hai năm, dự án tăng cường năng lực cộng đồng trong bảo tồn quần thể rạn san hô Hòn Yến do Hội Nông dân tỉnh Phú Yên làm chủ dự án đã được triển khai với sự tài trợ của Quỹ Môi trường toàn cầu tại Việt Nam và Trung tâm Nhiệt đới Việt – Nga. Đến nay, dự án này đã thực hiện nhiều hoạt động, góp phần chuyển đổi nhận thức và hành động của người dân trong bảo vệ môi trường, rạn san hô Hòn Yến tốt hơn trước.
Thế nhưng, thỉnh thoảng vẫn còn một số người vì muốn có những bức ảnh đẹp mà lãng quên ý thức bảo tồn san hô. Để sớm ngăn chặn tình trạng này, cần phải khẩn trương triển khai các hoạt động còn lại của dự án nêu trên, sớm khoanh vùng kết hợp tăng cường nhân lực bảo vệ, xây dựng biện pháp chế tài vi phạm…
Tại tỉnh Khánh Hòa những ngày gần đây, dư luận cũng bức xúc trước thông tin, hình ảnh rạn san hô ở khu bảo tồn biển Hòn Mun và một số đảo khác trong danh thắng quốc gia vịnh Nha Trang bị hư hại.
Theo ông Huỳnh Bình Thái, Trưởng Ban Quản lý (BQL) vịnh Nha Trang, kết quả khảo sát ngày 12/6 cho thấy, rất nhiều san hô bị hư hại, suy giảm 70-90% so với năm 2015. Ngoài nguyên nhân do tác động của cơn bão số 12 cuối năm 2017, cơn bão số 9 năm 2021 và sự bùng nổ sao biển gai trong hai năm 2018 – 2019 khiến cho nhiều rạn san hô ở độ sâu 1-3m bị gãy đổ, khả năng phục hồi rất chậm, còn có tác động của con người.
Rõ nét nhất là hoạt động xây dựng cơ sở hạ tầng ven biển, san lấp đất đá lấn biển tại các đảo trong vịnh Nha Trang đã tạo nên khối lượng trầm tích trong nước, gây ảnh hưởng đến các hệ sinh thái rạn san hô. Bên cạnh đó, còn có tác động từ một số tàu cá lén lút khai thác hải sản trong vịnh Nha Trang.
Tiến sĩ Nguyễn Tác An, nguyên Viện trưởng Viện Hải dương học tại Nha Trang cho biết, kết quả khảo sát quốc tế san hô ở vịnh Nha Trang nói chung và khu bảo tồn biển Hòn Mun nói riêng có đến 380 loài. San hô chết, san hô hư hại là một trong những dấu hiệu suy thoái về môi trường biển.
Cũng theo Tiến sĩ Nguyễn Tác An, trên thế giới, các nhà khoa học đã đánh giá 8 nguyên nhân gây ra và dẫn đến tình trạng suy thoái môi trường sinh thái biển, trong đó có nguyên nhân do con người gây ra cùng các hoạt động gây ô nhiễm môi trường trên bờ, hoạt động xây dựng trên các đảo.
Để tăng cường bảo vệ rạn san hô trong vịnh biển Nha Trang, BQL vịnh Nha Trang khẩn trương phối hợp các cơ quan chức trách đánh giá, xác định nguyên nhân, tìm kiếm giải pháp hữu hiệu bảo tồn và phục hồi san hô.
Thời gian tới, BQL vịnh Nha Trang sẽ lắp đặt camera tại khu bảo tồn biển Hòn Mun để kiểm soát hoạt động của tàu thuyền. Khi phát hiện tàu thuyền vào vùng cấm nhưng lực lượng tuần tra không tiếp cận kịp thời sẽ trích xuất camera để chuyển giao cho Bộ đội Biên phòng tỉnh Khánh Hòa xem xét xử lý theo quy định pháp luật.
Mặt khác, BQL vịnh Nha Trang tiếp tục vận động, phối hợp các doanh nghiệp, câu lạc bộ lặn biển nâng cao ý thức du khách bảo vệ rạn san hô, tổ chức lặn biển đúng vị trí được phép, không giẫm đạp san hô…