Chây ỳ nộp tiền thuê đất ở Khu nông nghiệp công nghệ cao Ấp Lát
Nhằm chuyển đổi cơ cấu cây trồng, nâng cao thu nhập, giải quyết việc làm cho người dân địa phương theo hướng sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, năm 2004 tỉnh Lâm Đồng đã thành lập dự án Khu nông nghiệp công nghệ cao Ấp Lát.
Sau gần 20 năm triển khai, hiệu quả đem lại từ dự án trên không được như kỳ vọng, thậm chí phát sinh nhiều vấn đề phức tạp liên quan tới hợp đồng thuê đất, thu hồi tiền nợ đọng và giải quyết các vấn đề pháp lý phát sinh.
Dự án Khu nông nghiệp công nghệ cao Ấp Lát có diện tích 346ha (172ha đất nông nghiệp và 174ha đất lâm nghiệp), tại xã Đạ Sar, huyện Lạc Dương, cách TP Đà Lạt khoảng 20km. Ban đầu dự án được quy hoạch thành 5 lô, sau đó được điều chỉnh thành 13 lô nhưng không có quyết định điều chỉnh. Kinh phí bồi thường giải phóng mặt bằng là 11,8 tỷ đồng, đã triển khai được hơn 8,9 tỷ đồng. Ban Quản lý Khu nông nghiệp công nghệ cao Ấp Lát, thuộc Sở NN&PTNT tỉnh Lâm Đồng trực tiếp quản lý, sau chuyển giao cho UBND huyện Lạc Dương.
UBND huyện Lạc Dương cũng đã lập thủ tục, thuê đất của 65 hộ dân trong khu vực với diện tích 78,3ha. Có 3 doanh nghiệp: Công ty TNHH Báo Đáp (Công ty Báo Đáp), Công ty cổ phần thương mại phát triển dự án Mai Trang (Công ty Mai Trang) và HTX dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Anh Đào (HTX Anh Đào) được thuê lại đất tại Khu nông nghiệp công nghệ cao Ấp Lát để sản xuất nông nghiệp theo hướng ứng dụng công nghệ cao.
Tuy nhiên, quá trình hoạt động tại dự án, các doanh nghiệp trên đã để xảy ra nhiều sai phạm, như không chịu thực hiện các nghĩa vụ tài chính liên quan, phát sinh tranh chấp giữa người dân với doanh nghiệp, để đất rừng bị lấn chiếm, cưa hạ đầu độc thông… Sau nhiều năm triển khai, mục tiêu của dự án Khu nông nghiệp công nghệ cao Ấp Lát không đạt được hiệu quả như kỳ vọng.
Cuối năm 2023, Thanh tra tỉnh Lâm Đồng đã thanh tra toàn diện 3 doanh nghiệp đang hoạt động tại dự án trên. Tuy nhiên, Công ty Báo Đáp, Công ty Mai Trang và HTX Anh Đào không hợp tác, không cung cấp hồ sơ theo yêu cầu của đoàn thanh tra. UBND huyện Lạc Dương cũng đã nhiều lần yêu cầu các doanh nghiệp phối hợp làm việc với đoàn thanh tra nhưng các doanh nghiệp này vẫn không tới làm việc. Trước tình trạng trên, Thanh tra tỉnh Lâm Đồng buộc phải báo cáo sự việc tới UBND tỉnh, đồng thời chỉ kiểm tra việc triển khai thực hiện dự án và thực hiện nghĩa vụ tài chính của 3 doanh nghiệp trên cơ sở tài liệu báo cáo của Trung tâm nông nghiệp và UBND huyện Lạc Dương.
Thanh tra tỉnh Lâm Đồng xác định, sau khi được cơ quan chức năng cho thuê đất tại Khu nông nghiệp công nghệ cao Ấp Lát với diện tích 114.187m2, Công ty Báo Đáp đã cho một số hộ dân thuê lại 5,5ha để canh tác nông nghiệp. Tới thời điểm thanh tra, doanh nghiệp này đang nợ hơn 2 tỷ đồng, gồm tiền thuê đất và tiền giải phóng mặt bằng. Mặc dù UBND huyện Lạc Dương đã nhiều lần ra văn bản nhắc nhở, thúc giục nhưng doanh nghiệp trên vẫn chây ì, không chịu nộp số tiền này. Lý do doanh nghiệp đưa ra là không còn khả năng chi trả.
Tương tự, Công ty Mai Trang cũng thuê 94.344m2 đất tại Khu nông nghiệp công nghệ cao Ấp Lát. Quá trình hoạt động, doanh nghiệp đã để xảy ra nhiều sai phạm, như không đưa đất vào sử dụng, để rừng bị phá, lấn chiếm và cho người dân thuê 4ha đất để sản xuất dưới hình thức liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm. Đến hết năm 2023, doanh nghiệp này đang nợ trên 851 triệu đồng tiền thuê đất.
Đặc biệt, HTX Anh Đào đang nợ trên 5,3 tỷ đồng, gồm tiền thuê đất và tiền giải phóng mặt bằng. Doanh nghiệp này đã thuê 357.284m2 đất tại dự án tại Khu nông nghiệp công nghệ cao Ấp Lát. Quá trình hoạt động, HTX Anh Đào đã để xảy ra nhiều vi phạm, trong đó có việc chậm trễ thanh toán tiền thuê đất để cơ quan chức năng trả tiền cho các hộ đã cho HTX Anh Đào thuê thông qua UBND huyện Lạc Dương. Việc chậm trễ nộp tiền của HTX Anh Đào khiến hàng chục gia đình đồng bào dân tộc thiểu số ở địa phương đã cho thuê đất gặp nhiều khó khăn, phát sinh tranh chấp căng thẳng kéo dài.
Theo UBND huyện Lạc Dương, đến nay HTX Anh Đào vẫn không hợp tác làm việc với cơ quan chức năng và không trả tiền thuê đất, tiền đền bù giải phóng mặt bằng theo quy định. UBND huyện Lạc Dương đã nhiều lần mời lãnh đạo HTX Anh Đào lên làm việc nhưng HTX Anh Đào không cử đại diện tham gia và cũng không có văn bản nào phản hồi.
Theo Thanh tra tỉnh Lâm Đồng, dự án Khu nông nghiệp công nghệ cao Ấp Lát đã không đạt được mục tiêu đề ra là nâng cao chất lượng nông sản, gia tăng giá trị thu nhập trên một diện tích canh tác, xây dựng thương hiệu và tạo thế mạnh cạnh tranh cho các sản phẩm nông nghiệp đặc thù của tỉnh Lâm Đồng và giải quyết việc làm, thu nhập cho bà con địa phương. Quá trình triển khai dự án, các doanh nghiệp thực hiện không đầy đủ nội dung trong Giấy Chứng nhận đầu tư được cấp, để xảy ra phá rừng, lấn chiếm, san gạt đất, xây dựng công trình không đúng với quy hoạch sử dụng đất… Các mục tiêu của dự án không đạt được.
Trước những sai phạm của 3 doanh nghiệp trên, Thanh tra tỉnh Lâm Đồng kiến nghị UBND tỉnh Lâm Đồng chỉ đạo Sở KH&ĐT tham mưu UBND tỉnh thu hồi lại các Giấy chứng nhận đầu tư đã cấp cho Công ty Báo Đáp, Công ty Mai Trong và HTX Anh Đào.
Ngày 19/4 vừa qua, UBND huyện Lạc Dương đã thỉnh thị ý kiến của Sở Tài chính và Sở Tư pháp tỉnh Lâm Đồng, đề nghị hướng dẫn các trình tự thủ tục theo quy định trong việc khởi kiện Công ty Báo Đáp, Công ty Mai Trang và HTX Anh Đào, yêu cầu trả toàn bộ số tiền đang còn nợ, đồng thời chấm dứt hợp đồng cho thuê đất đối với 3 doanh nghiệp này.