Cho thuê nhà đất công, thu lợi trái phép hàng chục tỷ đồng
Từ kết luận của Thanh tra TP Hồ Chí Minh cho thấy, nhiều đơn vị được giao quản lý tài sản công ở khu vực trung tâm TP Hồ Chí Minh xem tài sản nhà nước như của riêng mình. Tự tiện cho thuê khi chưa có đề án và cũng tự tiện sử dụng tiền cho thuê tài sản như thể của riêng đơn vị mình...
Tại Trung tâm Thể dục thể thao quận 1, việc cho thuê mặt bằng đã được thực hiện vào thời điểm trước ngày 31/12/2021, tức trước khi có phê duyệt đề án. Do vậy, đến cuối năm 2022, khi UBND quận 1 cho thanh tra việc này thì phát hiện Trung tâm cho thuê 32 vị trí mặt bằng với tổng số tiền thuê thu được tạm tính là hơn 18,6 tỷ đồng.
Ngày 27/12/2022, UBND quận 1 có văn bản chuyển Cơ quan CSĐT Công an TP Hồ Chí Minh để làm rõ về hành vi để ngoài sổ sách kế toán nguồn thu từ việc cho thuê tài sản công đối với 32 vị trí mặt bằng nói trên với số tiền tạm tính hơn 12,5 tỷ đồng. Đến ngày 9/3/2023, Cơ quan CSĐT Công an TP Hồ Chí Minh có văn bản yêu cầu UBND quận 1 cung cấp chứng cứ, đồ vật, tài liệu, dữ liệu... để phục vụ công tác điều tra và đến nay, UBND quận 1 đã cung cấp đầy đủ cho cơ quan Công an.
Mặc dù có những sai phạm như vậy nhưng trong năm 2022-2023, Trung tâm này tiếp tục cho thuê nhiều vị trí mặt bằng tại 4 địa chỉ nhà đất khi chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt đề án sử dụng tài sản công. Bốn mặt bằng này bao gồm: số 1 đường Huyền Trân Công Chúa, phường Bến Thành; số 116 đường Nguyễn Du, phường Bến Thành; số 143-145-147 đường Nguyễn Du, phường Bến Thành và số 25 đường Nguyễn Bỉnh Khiêm, phường Bến Nghé. Đến năm 2024, khi UBND TP Hồ Chí Minh có đề án sử dụng tài sản công thì ngoài những địa chỉ được phê duyệt, đơn vị này lại tiếp tục cho thuê 5 vị trí tại 4 địa chỉ nhà đất không có trong đề án.
Thanh tra TP Hồ Chí Minh xác định, tổng thu từ hoạt động cho thuê không có trong đề án được duyệt từ ngày 1/1/2022 đến ngày 30/6/2024 là gần 39 tỷ đồng. Điều đáng nói là các hợp đồng cho thuê không có điều khoản cụ thể để chế tài phạt hợp đồng để xử lý trong trường hợp đơn vị thuê tài sản không thực hiện đúng, đầy đủ, kịp thời việc thanh toán tiền thuê và các nghĩa vụ đã ký kết. Việc cho thuê cũng không tổ chức đấu giá mà bằng hình thức thỏa thuận.
Tại Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp-Giáo dục thường xuyên quận 1: Trung tâm này cho thuê mặt bằng (ngắn hạn) để làm bãi xe, căn tin, máy bán nước, phòng học tại 5 địa chỉ nhà đất (gồm số 16A Nguyễn Thị Minh, phường Đa Kao; số 150 đường Bùi Thị Xuân, phường Phạm Ngũ Lão; số 46 đường Nguyễn Văn Thủ, phường Đa Kao; số 112 đường Nguyễn Đình Chiểu, phường Đa Kao và số 125-127 đường Lê Thị Hồng Gấm, phường Cầu Ông Lãnh) khi không có đề án được phê duyệt với tổng thu từ hoạt động cho thuê tính đến ngày 30/6/2024 là hơn 17,7 tỷ đồng, tổng chi hơn 7,9 tỷ đồng, chênh lệch thu chi là hơn 9,8 tỷ đồng.
Trong tháng 4/2024, Trung tâm này đã nộp vào ngân sách nhà nước số tiền chênh lệch hơn 3,9 tỷ đồng. Số tiền chênh lệch thu chi còn lại gần 5,9 tỷ đồng, Trung tâm đã trích lập các quỹ từ năm 2018 đến năm 2023 và chi phục vụ hoạt động của Trung tâm với tổng số tiền gần 5 tỷ đồng.
Tại Ban Quản lý chợ Bến Thành, có hoạt động cho thuê mặt bằng, kết cấu hạ tầng chợ (không thực hiện đấu giá để cho thuê) làm dịch vụ bãi giữ xe, máy ATM khi không có đề án sử dụng tài sản công của cơ quan có thẩm quyền với tổng thu hơn 1,9 tỷ đồng và tổng chi gần 191 triệu đồng, chênh lệch thu chi hơn 1,7 tỷ đồng. Phần chênh lệch này, đơn vị kiến nghị được sử dụng để thực hiện dự án cải tạo, chỉnh trang chợ Bến Thành (giai đoạn 1) theo chỉ đạo của Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh với tổng kinh phí khoảng 45 tỷ đồng. Sau đó, UBND quận 1 có kiến nghị cho Ban Quản lý chợ Bến Thành chủ động nộp số tiền hơn 1,7 tỷ đồng nêu trên vào ngân sách nhà nước...
Ngoài 3 đơn vị trên, các đơn vị thuộc khối quản lý nhà nước, đoàn thể, khối chợ, khối tiểu học... thuộc UBND quận 1 đều có hoạt động cho thuê mặt bằng, cho thuê tài sản kết cấu hạ tầng khi không có đề án sử dụng tài sản công được phê duyệt để làm căn tin, bãi xe... không thông qua đấu giá. Tổng thu từ hoạt động này đến ngày 30/6/2024 là hơn 14,7 tỷ đồng, tổng chi hơn 7 tỷ đồng và chênh lệch thu chi là gần 7,7 tỷ đồng.
Từ những sai phạm trên, thanh tra kiến nghị Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh chỉ đạo Chủ tịch UBND quận 1 rà soát, xác minh số các đơn vị có thu lợi không đúng quy định phát sinh từ việc cho thuê không có đề án để xử lý theo quy định. Riêng đối với Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp-Giáo dục thường xuyên quận 1, sau khi xác định số tiền thu lợi, cần làm rõ việc sử dụng và trách nhiệm trong việc sử dụng số tiền trên chưa đúng quy định của pháp luật, có biện pháp xử lý, khắc phục không để thất thoát ngân sách nhà nước. Đồng thời giao Thanh tra TP Hồ Chí Minh thực hiện thu hồi số tiền mà các đơn vị đã thu lợi từ việc cho thuê không đúng quy định để nộp ngân sách nhà nước.