Khẩn trương di dời, tái định cư cho người dân ở vùng sạt lở núi Phú Gia
Suốt nhiều năm qua, hơn 30 hộ dân ở dưới chân núi Phú Gia (thôn Phú Gia, xã Chân Mây – Lăng Cô, TP Huế) luôn sống trong cảnh thấp thỏm lo âu do khu vực này thường xuyên xảy ra sạt lở, nhất là vào mùa mưa bão. Dù UBND TP Huế đã có chủ trương đầu tư thực hiện dự án nhưng đến nay các hộ dân vẫn chưa được di dời, bố trí tái định cư.
Từ hàng chục năm về trước, ngôi làng nằm dưới chân núi Phú Gia được hình thành khi có nhiều hộ dân chuyển về đây dựng nhà cửa sinh sống. Với địa thế cao ráo, cảnh quan tuyệt đẹp nên người dân ở thôn Phú Gia từng đặt nhiều kỳ vọng sẽ xây dựng ngôi làng này trở nên khang trang, phát triển.
Tuy nhiên những năm gần đây, do biến đổi khí hậu, thiên tai diễn biến khó lường, đặc biệt địa bàn thường xuất hiện nhiều đợt mưa lớn kéo dài đã dẫn đến tình trạng sạt lở đất, đá ngay dưới chân núi Phú Gia khiến người dân nơi đây nơm nớp lo sợ.
Mỗi lần được chính quyền địa phương thông báo có bão hay mưa lớn, các hộ dân sống dưới chân núi Phú Gia lại phải hối hả di dời. Trong đợt bão số 10 (tên quốc tế Bualoi) vào cuối tháng 9/2025, bà Trần Thị Dung, có nhà nằm sát dưới chân núi Phú Gia liền vội vàng gom một số tài sản giá trị rồi cùng người thân di dời đến Trạm kiểm lâm gần đó để bảo đảm an toàn.
“Khu vực chân núi Phú Gia từng nhiều lần xảy ra sạt lở khi có mưa bão, đất đá trên núi theo dòng nước đổ về tràn vào nhà dân, vườn tược nên chúng tôi sống ở đây luôn lo sợ. Hầu như mùa mưa năm nào gia đình tôi cũng vài ba lần di dời khỏi nhà để đảm bảo an toàn”, bà Dung kể lại.
Không chỉ gia đình bà Dung, nhiều hộ dân có nhà nằm dưới chân núi Phú Gia cũng trong tình cảnh tương tự. Phần lớn nhà cửa của người dân ở đây đều là nhà cấp 4, mái lợp ngói hoặc lợp tôn nên mỗi lần nghe tin có bão, mưa lớn thì người dân đều chủ động di dời để đảm bảo an toàn về tính mạng và tài sản.
Người dân địa phương kể lại, đã có nhiều đợt sạt lở núi Phú Gia xảy ra gây thiệt hại nhà cửa, ruộng vườn, hoa màu và tài sản của bà con.
Như vào đầu tháng 11/2024, một đợt sạt lở cuốn trôi khối lượng lớn đất đá từ núi Phú Gia đổ vào vườn nhà một hộ dân. Hay vào cuối năm 2021, mưa lớn trong nhiều ngày khiến một số điểm trên núi Phú Gia sạt lở nghiêm trọng, đe dọa nhiều hộ dân có nhà ở dưới chân núi, buộc chính quyền địa phương phải di dời khẩn cấp 14 hộ dân với 56 nhân khẩu đến nơi an toàn. Người dân cũng phát hiện một vết nứt dài khoảng 200m trên núi Phú Gia, gần khu vực nhà dân nên cơ quan chức năng phải phát đi thông tin cảnh báo nguy cơ sạt lở khi có mưa lũ.
Vì lo sợ sạt lở núi Phú Gia đe dọa tính mạng nên đã có một số hộ dân ở dưới chân ngọn núi này đành phải bỏ nhà, bỏ đất tìm đến nơi khác sinh sống an toàn hơn.
Sau nhiều lần kiến nghị của chính quyền địa phương và 32 hộ dân ở vùng sạt lở nguy hiểm dưới chân núi Phú Gia, vào tháng 4/2025, UBND TP Huế đã phê duyệt dự án trồng cây tạo mảng xanh tại chân núi Phú Gia kết hợp di dời dân, tái định cư với mức đầu tư khoảng 65 tỷ đồng.
Mới đây, dự án được chuyển giao cho Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực 3, TP Huế làm chủ đầu tư, triển khai thực hiện trên tổng diện tích 8,6ha. Theo đó, dự án gồm các hạng mục như đắp đất, san gạt mặt bằng, trồng cây xanh và sẽ bố trí di dời, tái định cư cho các hộ dân trong vùng nguy cơ sạt lở dưới chân núi Phú Gia.
Ông Nguyễn Văn Tánh, Phó Chủ tịch UBND xã Chân Mây - Lăng Cô (TP Huế) cho biết, qua khảo sát, kiểm tra của địa phương, sẽ có 11 hộ dân với 38 nhân khẩu ở khu vực núi Phú Gia nằm trong diện di dời của dự án.
Theo kế hoạch, đến năm 2026 thì các hộ dân sẽ được di dời tái định cư đến khu tái định cư Lộc Tiến cách thôn Phú Gia không xa để đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản và ổn định sinh kế cho người dân. “Hiện xã đang phối hợp với các đơn vị liên quan để thực hiện rà soát, hoàn thiện các thủ tục nhằm phục vụ công tác giải phóng mặt bằng. Ngoài ra, địa phương cũng tích cực vận động, tuyên truyền để người dân hiểu rõ chủ trương của dự án, qua đó tạo sự đồng thuận trong quá trình thực hiện và sẽ sớm di dời người dân ra khỏi khu vực có nguy cơ bị sạt lở”, ông Tánh cho hay.
Trước thông tin dự án kể trên, người dân ở dưới chân núi Phú Gia không giấu được niềm vui. Tuy nhiên, các hộ dân cũng bày tỏ mong muốn dự án sớm được triển khai thực hiện chứ không phải “nằm trên bàn giấy”.
“Qua nhiều năm kiến nghị và chờ đợi, chúng tôi – các hộ dân ở trong vùng sạt lở dưới chân núi Phú Gia phấn khởi khi hay tin chính quyền địa phương sẽ thực hiện di dời và bố trí tái định cư các hộ dân. Mong rằng dự án sớm được thực hiện, bởi tại khu vực núi Phú Gia hiện có mỏ đá đang hoạt động nổ mìn khai thác đá thường xuyên, chúng tôi lo lắng tình trạng sạt lở sẽ ngày càng nghiêm trọng hơn”, ông Ngô Sỹ - một hộ dân có nhà nằm ở dưới chân núi Phú Gia bày tỏ mong mỏi sớm được di dời để an cư.
Theo thống kê, hiện ở các địa phương vùng thấp trũng thuộc địa bàn TP Huế xuất hiện nhiều điểm sạt lở ven sông, ven suối và ven biển, gây ảnh hưởng đến nhà cửa, đất đai, vườn tược, công trình giao thông. Đặc biệt, do ảnh hưởng của bão số 10 và các đợt mưa lũ vừa qua nên đoạn bờ sông Bồ qua thôn Niêm Phò, xã Quảng Điền bị sạt lở nặng với chiều dài 900m, xâm thực sâu vào bờ làm thiệt hại công trình hạ tầng thiết yếu, gây mất an toàn cho 7 nhà dân, ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân sống dọc bờ sông.
Còn đoạn bờ biển qua phường Thuận An, TP Huế dài hơn 300m bị xói lở sâu vào bờ, cuốn trôi nhiều công trình hạ tầng, ảnh hưởng trực tiếp đến tuyến giao thông huyết mạch trên tuyến QL49B. Khu vực này tiềm ẩn nguy cơ hình thành cửa biển mới, đe dọa đời sống người dân ven biển và tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế xã hội địa phương. Trước thực trạng này, vào đầu tháng 10/2025, UBND TP Huế đã công bố tình huống khẩn cấp thiên tai tại 2 khu vực kể trên để thực hiện các biện pháp ứng phó, khắc phục sạt lở bờ sông và bờ biển.