Làm rõ các sai phạm tại dự án khu dân cư gần 48 ha theo yêu cầu của Thanh tra Chính phủ
Mặc dù Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã có thông báo kết luận từ ngày 9/12/2022, nhưng đến nay hơn 5 tháng, sai phạm tại Dự án khu dân cư và tái định cư xã Phước Tân có diện tích hơn 47,79 ha tại TP Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai do Công ty CP phát triển hạ tầng An Hưng Phát làm chủ đầu tư vẫn chưa được làm rõ…
Kiểm tra, xác minh nội dung khiếu nại, tố cáo của nhiều người dân liên quan đến việc thu hồi đất thực hiện dự án trên, Thanh tra Chính phủ xác định, nhiều nội dung người dân khiếu nại, tố cáo là có cơ sở.
Cụ thể, về nội dung cho rằng, giá bồi thường đất chưa sát với giá thị trường, TTCP xác định, UBND tỉnh Đồng Nai đã ban hành các quyết định ngày 12/1/2016 và ngày 8/9/2017 về việc phê duyệt giá đất để bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất để làm dự án trên. Tuy nhiên, quá trình thẩm định giá đất cụ thể còn bộc lộ thiếu sót, hạn chế, chưa tuân thủ hướng dẫn trong thông tư số 36/2014/TT-BTNMT và Nghị định số 44/2014/NĐ-CP. Điều này dẫn tới đơn giá đất để bồi thường chưa phản ánh đúng giá đất thị trường tại thời điểm thu hồi. TTCP kiến nghị UBND tỉnh tỉnh Đồng Nai khẩn trương tổ chức kiểm tra, thẩm định lại giá đất cụ thể làm cơ sở điều chỉnh phương án bồi thường đúng quy định, bảo đảm quyền và lợi ích cho người dân có đất bị thu hồi. Đây cũng là cơ sở để tính tiền sử dụng đất cho ngân sách đối với phần diện tích đất làm nhà ở thương mại rất lớn của dự án.
Về nội dung người dân phản ánh việc bà Phan Thị Mỹ Thanh, nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai ký cấp Giấy phép quy hoạch ngày 19/3/2014 và văn bản ngày 18/9/2013 cho phép Công ty CP phát triển hạ tầng An Hưng Phát lập quy hoạch giai đoạn 1 của dự án chưa đúng quy định của Luật đất đai, TTCP cho rằng, việc này là có cơ sở. Tại các thời điểm ký 2 văn bản này, dự án có sử dụng đến 28 ha đất lúa nhưng chưa có ý kiến của Thủ tướng Chính phủ.
Mặt khác, theo quy định pháp luật, việc cấp Giấy phép quy hoạch chỉ thực hiện sau khi được chấp thuận chủ trương và thỏa thuận địa điểm. Nhưng tại dự án này, phải sau 5 tháng cấp giấy phép quy hoạch, ngày 29/9/2014 mới có văn bản thỏa thuận địa điểm.
TPCP cho rằng, người dân phản ánh việc chủ đầu tư chuyển nhượng 700 nền đất thương mại tại dự án thông qua hình thức góp vốn là có cơ sở. Dự án chưa được UBND tỉnh Đồng Nai giao đủ diện tích đất theo quy hoạch được duyệt. Cụ thể là còn 10 ha chưa được giao đất, chưa thi công hoàn thành hạ tầng thiết yếu, chưa được cơ quan nhà nước nghiệm thu. Theo TTCP, chủ đầu tư còn vi phạm Luật kinh doanh bất động sản năm 2014 khi huy động vốn góp vượt 27 nền đất.
Từ ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và góp ý của Bộ Công an, Bộ Tư pháp, Bộ tài Nguyên và Môi trường về những sai phạm tại dự án này, TTCP kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai xử lý một loạt nội dung như tiếp nhận, xử lý tố cáo Chủ tịch và Phó Chủ tịch UBND TP Biên Hòa; giao Công an tỉnh Đồng Nai tiếp nhận hồ sơ, điều tra đối với hành vi huy động vốn trái phép; kiểm điểm trách nhiệm tổ chức, cá nhân trong việc ban hành văn bản và Giấy phép quy hoạch không đúng quy định pháp luật. Đồng thời chỉ đạo cơ quan chức năng kiểm tra, rà soát việc triển khai và chấp hành quy định pháp luật của dự án; xác định trách nhiệm của tổ chức, cá nhân đã để xảy ra những sai phạm trên; nếu phát hiện vi phạm hình sự, phải chuyển ngay cho Cơ quan Cảnh sát điều tra.
Để triển khai dự án trên, UBND tỉnh Đồng Nai, Bộ Tài nguyên và Môi trường cùng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã đề xuất Chính phủ và ngày 27/5/2014, Thủ tướng Chính phủ cho phép tỉnh Đồng Nai được chuyển mục đích sử dụng 76,5 ha đất trồng lúa để thực hiện Dự án khu dân cư xã Phước Tân và xã An Hòa, thuộc TP Biên Hòa. Trong giai đoạn 1, UBND tỉnh Đồng Nai cấp phép quy hoạch, quyết định duyệt quy hoạch xây dựng chi tiết tỉ lệ 1/500 với khu dân cư và tái định cư tại xã Phước Tân cho Công ty CP phát triển hạ tầng An Hưng Phát làm chủ đầu tư. Dự án gồm 248 nhà liền kế phục vụ tái định cư, 704 căn hộ chung cư là nhà ở xã hội. Ngoài ra còn có 1.208 nhà liên kế, biệt thự và 983 căn hộ chung cư thương mại, công trình phúc lợi như trường học, công viên cây xanh, giao thông và hạ tầng kỹ thuật...
Dù đã phải hy sinh diện tích đất lúa không hề nhỏ, nhưng sau nhiều năm, dự án vẫn ngắc ngoải và để xảy ra nhiều sai phạm. Đến nay nhà liên kế phục vụ tái định cư và chung cư nhà ở xã hội vẫn chưa có, hệ thống giao thông, thoát nước của dự án mới thực hiện được khoảng một nửa, trường học, công viên vẫn hầu như chưa có. Trong khi chủ đầu tư ung dung ôm tiền góp vốn mua đất nền, thì người dân bị giải tỏa bức xúc bởi quyền lợi không thỏa đáng, ngân sách có nguy cơ thất thoát từ việc tính tiền sử dụng đất thấp. Đến nay, tỉnh đồng Nai đã giao Công an vào cuộc làm rõ sai phạm. Nhưng việc xác định lại giá đất, kiểm điểm và xử lý trách nhiệm cá nhân, tổ chức liên quan cần sớm được tỉnh Đồng Nai thực hiện.