Mỏ đá “hành dân” nhiều năm
Mỏ đá của Công ty TNHH Cao Tuấn Cường tại thôn Ngọc Thanh, xã Ngọc Trạo, huyện Thạch Thành, tỉnh Thanh Hóa có thời hạn khai thác từ năm 2015 đến 2030. Điều đáng nói, mỏ đá cách nhà ở gần nhất của người dân khoảng 150m, nhiều lần mỏ đá đánh mìn làm hư hỏng tài sản, rung lắc nhà cửa, khiến người dân bất an.
Mới đây nhất, ngày 12/11, cả xóm Ngọc Thanh được một phen “hồn xiêu phách lạc” khi mỏ đá Công ty TNHH Cao Tuấn Cường đá đánh mìn, một lượng đá lớn từ trên cao rơi ào ào xuống phía dưới, tràn ra cả mảnh ruộng gần đó. Thời điểm chúng tôi có mặt ghi nhận, hiện trường đá rơi ra ruộng đã được phía chủ doanh nghiệp thu dọn, đưa đá ra khỏi khu vực ruộng lúa, tuy vậy, trên ruộng vẫn còn vô số những viên đá tầm ngón chân cái vương vãi khắp nơi…
Theo quan sát của phóng viên, xung quanh khu vực mỏ đá Công ty TNHH Cao Tuấn Cường có rất nhiều ngôi nhà của người dân đang sinh sống lâu nay. Trong đó, gần mỏ đá nhất là ngôi nhà của ông Dương Mạnh Hà (SN 1950) và một hộ gia đình khác nằm cách mỏ đá chưa đến vài trăm mét. Nhiều năm nay, mỗi khi mỏ đá nổ mìn khai thác, ông Hà và các thành viên trong gia đình luôn sống trong cảnh bất an, lo sợ. Họ bị bụi đá tấn công, đôi lần những viên đá từ vụ nổ mìn còn bay vào nhà.
Trao đổi với phóng viên, ông Hà cho hay, gần 17h ngày 12/11, khi vợ chồng ông đang ở nhà thì nghe một tiếng nổ lớn. Đối với họ, việc nghe tiếng mìn nổ, tiếng đá lăn như cơm bữa. Nhưng lần này lại khác, tiếng nổ “long trời lở đất” rung chuyển cả một vùng. Sau tiếng nổ, nhiều tảng đá lớn hàng tấn từ trên núi lăn xuống vào đất của gia đình ông Hà. Bụi đá bao trùm cả ngôi nhà họ và bay ra tận đồng ruộng. Ông Hà đã gọi điện cho lãnh đạo xã Ngọc Trạo để thông báo tình hình và đề nghị chính quyền cử cán bộ tới lập biên bản, giải quyết vụ việc. Doanh nghiệp đã đưa máy múc tới “cẩu” những tảng đá lớn ra khỏi vườn ông Hà, và hỗ trợ gia đình một số tiền nhỏ để dọn dẹp vệ sinh.
Ông Hà cho biết thêm, đây không phải là lần đầu tiên mỏ đá của Công ty TNHH Cao Tuấn Cường “gây họa” cho gia đình mình. Trước đó, tháng 8/2022, sau một tiếng nổ lớn, đá, khói bụi bay vào bao trùm cả ngôi nhà và vườn của gia đình ông. Hậu quả vụ nổ mìn là nhiều mái ngói bị vỡ, bị sập; một số đoạn tường rào bị đá đánh sập; cây cối bị đá “bạt” gãy đổ, đàn gà của gia đình đang kiếm ăn dưới gốc cây bị chết (hơn 10kg). Sau vụ nổ mìn đó, chính quyền xã Ngọc Trạo và đại diện mỏ đá của Công ty TNHH Cao Tuấn Cường đã có mặt, lập biên bản ghi nhận sự việc, thống kê thiệt hại từ vụ nổ mìn gây ra đối với tài sản của gia đình ông Hà. Đại diện doanh nghiệp đã cam kết dọn dẹp các khối đá bay vào đất của gia đình, bồi thường tiền để ông Hà khắc phục hậu quả.
Bà H. (xin được giấu tên) một người dân xóm Ngọc Thanh cho hay, từ khi mỏ đá đi vào hoạt động những gia đình xung quanh như bị “tra tấn” bởi tiếng ồn từ hoạt động khai thác, xay, nghiền đá; mìn nổ làm rung lắc, nứt nhà cửa; bụi bẩn quanh năm… Bà H. băn khoăn, không hiểu sao cơ quan Nhà nước lại cấp mỏ khai thác đá gần khu dân cư như vậy?! Bà H. nói, doanh nghiệp được cấp phép khai thác đá thì người dân không ngăn cản được nhưng cơ quan chức năng phải kiểm soát được hoạt động đánh mìn chứ mỗi lần nổ mìn là dân bất an, khổ sở.
Ông Bùi Văn Phương, Chủ tịch UBND xã Ngọc Trạo cho biết, việc người dân phản ánh Công ty TNHH Cao Tuấn Cường nổ mìn khai thác đá gây ảnh hưởng tới cuộc sống, sinh hoạt là đúng thực tế. Ông Phương cho hay, vụ nổ mìn vào chiều 12/11, đá từ trên núi lăn xuống ruộng lúa đã gặt, chưa vào nhà và chưa gây hậu quả nghiêm trọng cho gia đình ông Hà. Nhận được thông tin, xã đã cử cán bộ xuống ghi nhận sự việc và báo cáo lên UBND huyện Thạch Thành. Sáng 14/11, huyện Thạch Thành đã cử cán bộ xuống phối hợp với xã Ngọc Trạo lập biên bản ghi nhận sự việc, làm việc với doanh nghiệp.
Cũng theo ông Phương, năm 2022, Công ty TNHH Cao Tuấn Cường nổ mìn khai thác đá đã gây thiệt hại về tài sản cho gia đình ông Hà. Thời điểm này, xã và huyện Thạch Thành đã lập biên bản sự việc, yêu cầu công ty đảm bảo an toàn tính mạng cho người dân và vệ sinh môi trường mới khai thác. Về thiệt hại, phía doanh nghiệp và gia đình đã thỏa thuận bồi thường với nhau. Chủ tịch UBND xã Ngọc Trạo thông tin, trước đó, Công ty TNHH Cao Tuấn Cường đã từng bị cơ quan chức năng yêu cầu tạm dừng hoạt động do có một số vi phạm trong quá trình khai thác đá.
Trao đổi với phóng viên, ông Cao Tuấn Cường – Giám đốc Công ty TNHH Cao Tuấn Cường, cho biết: Mỏ đá của doanh nghiệp được cấp phép khai thác từ năm 2015 đến năm 2030. Đã được Nhà nước cho thuê hơn 15.000m2; trữ lượng mỏ hơn 309.000m3. Ông Cường cũng thừa nhận, hiện tại mỏ đá chưa lắp trạm cân theo quy định.
Ghi nhận thực tế cho thấy, hoạt động khai thác đá nằm trong khu dân cư không những ảnh hưởng đến an sinh xã hội của người dân mà còn khiến người dân bất an lo lắng. Ngoài ra, qua quan sát bằng mắt thường thấy rằng, quá trình khai thác đá của Công ty TNHH Cao Tuấn Cường có dấu hiệu thực hiện không đúng phương án khai thác được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, đơn vị không khai thác theo phương án “bạt ngọn, xén tầng” mà nổ mìn theo phương pháp truyền thống từ dưới lên trên. Đáng chú ý, hiện trên đỉnh núi cao có nhiều tảng đá, hòn đá lớn “mồ côi”, có thể rơi xuống bất cứ lúc nào…
Được biết, trước đó vào năm 2021, Công ty TNHH Cao Tuấn Cường buộc phải dừng khai thác một thời gian để khắc phục tồn tại.