Nhếch nhác những khu đô thị ở huyện "Nông thôn mới"
Là huyện đầu tiên cán đích Nông thôn mới của tỉnh Hà Tĩnh vào tháng 12/2018, và để đạt mục tiêu trở thành huyện Nông thôn mới kiểu mẫu, điển hình về văn hoá gắn với phát triển du lịch vào năm 2024, hiện nay hàng loạt dự án về nhà ở, khu đô thị đang được đầu tư trên địa bàn huyện Nghi Xuân. Tuy nhiên, nghịch lý là dự án thì nhiều, nhưng hiệu quả lại rất thấp, phần lớn đều nhếch nhác, dở dang khi đã hoàn thiện việc phân lô, bán nền.
Thu hồi đất ruộng để làm khu đô thị
Ngày 12/4/2018, UBND tỉnh Hà Tĩnh có Quyết định số 1086/QĐ-UBND phê duyệt đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng Dự án hạ tầng khu đô thị Đông Dương tại xã Cương Gián, huyện Nghi Xuân với quy mô 6,41ha, do Công ty CP Đầu tư Xây dựng và phát triển Đông Dương (trụ sở tại Hà Nội) làm chủ đầu tư. Dự án ra đời với mục tiêu để cụ thể hóa quy hoạch xây dựng Nông thôn mới tại xã Cương Gián, xây dựng hạ tầng khu dân cư Nông thôn mới đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật, đạt tiêu chuẩn đô thị loại V, đáp ứng nhu cầu về đất ở của người dân.
Đến ngày 19/11/2018, dự án được phê duyệt điều chỉnh, theo hướng giảm hơn 1ha diện tích quy hoạch do không giải phóng được mặt bằng và giảm diện tích cây xanh để tăng diện tích đất xây dựng trung tâm thương mại - khách sạn.
Theo đó, dự án này ngoài diện tích đất ở 31.581m2 bao gồm 167 lô biệt thự, liền kề cao từ 2-4 tầng thì điểm nhấn là khu phức hợp gồm tòa nhà dịch vụ và thương mại Đông Dương, thiết kế 2 tầng nổi và khách sạn Đông Dương, gồm 50 phòng tiêu chuẩn 3 sao cao 7 tầng. Quy hoạch là vậy nhưng đến nay, sau gần 4 năm kể từ ngày được phê duyệt, dự án này chỉ làm được phần việc duy nhất là phân lô, bán nền. Tại các vị trí quy hoạch phân lô, dự án đã hoàn thiện hạ tầng để bán cho khách hàng. Trong khi đó, vị trí khách sạn đang bỏ ngỏ, khu phức hợp tòa nhà dịch vụ xây dở dang thì dừng lại, nhiều năm nay bỏ hoang.
Tương tự, dự án Khu đô thị mới Xuân An (Xuân An Green Park) tại thị trấn Xuân An, do Công ty cổ phần Đầu tư và Xây dựng Đông Dương Thăng Long làm chủ đầu tư. Dự án được UBND tỉnh Hà Tĩnh chấp thuận đầu tư vào tháng 6/2016, với quy mô 27,32 ha, quy hoạch bao gồm 331 căn nhà liền kề và 93 căn biệt thự đơn lập cùng trung tâm thương mại đầy đủ tiện ích. Mặc dù thời hạn thực hiện là đến tháng 12/2017, mục tiêu là xây dựng hoàn chỉnh các công trình nhà ở theo quy hoạch song đến nay, dự án vẫn đang trong quá trình hoàn thiện các dãy nhà liền kề và lèo tèo một vài căn biệt thự, trong khi liên tục rao bán đất nền. Đối với hạng mục trung tâm thương mại, đến thời điểm hiện tại, vẫn đang nằm trên giấy.
Ngoài ra, một số dự án liên quan đến Nông thôn mới như Khu dân cư Nông thôn mới Cường Thịnh, An Phúc Lộc, xã Xuân Liên và Khu dân cư Nông thôn mới Hội Thủy, xã Xuân Hội, cùng do Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Châu Tuấn làm chủ đầu tư; Khu dân cư Nông thôn mới thôn 3, xã Xuân Phổ do Công ty cổ phần SPT làm chủ đầu tư; Khu dân cư nông thôn mới Trường Thanh, Trường Vĩnh, Trường Hải xã Xuân Trường do Công ty CP Xây lắp tổng hợp Trường Long làm chủ đầu tư… cũng chung tình trạng tương tự, khi làm xong hạ tầng, phân lô, bán nền rồi để hoang hóa, chỉ lèo tèo một vài hộ dân có nhu cầu thực sự đã và đang tiến hành xây dựng nhà ở, còn lại đều bỏ hoang, hoặc biến thành bãi tập lái xe hoặc là nơi chăn thả gia súc cho người dân trên địa bàn. Trong số này, thậm chí có nhiều dự án được triển khai từ cách đây nhiều năm, đã hoàn tất việc phân lô, bán nền nhưng đến nay hạ tầng vẫn còn dang dở.
Khu đô thị nông thôn mới hay phân lô, bán nền?
Theo số liệu của Phòng Kinh tế Hạ tầng huyện Nghi Xuân, để phục vụ cho công cuộc xây dựng Nông thôn mới, trong những năm gần đây trên địa bàn đã được UBND tỉnh Hà Tĩnh chấp thuận chủ trương đầu tư nhiều dự án liên quan đến đầu tư kết cấu Hạ tầng khu dân cư đô thị và khu dân cư nông thôn.
Ngoài các dự án nói trên, trên địa bàn còn có 1 dự án Du lịch nghỉ dưỡng là dự án Xuân Thành Pradise bao gồm 186 căn hộ du lịch và 373 căn biệt thự du lịch, quy hoạch ở bãi tắm Xuân Thành. Các dự án này đến nay cơ bản đã hoàn thành và mở bán hết. Hiện nay, trên địa bàn huyện Nghi Xuân có 14 đồ án quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết các dự án khu dân cư, khu đô thị đã được phê duyệt hoặc đang trong quá trình thẩm định, phê duyệt.
Trong đó, dự án Khu đô thị mới Xuân Thành (giai đoạn 1) đã được UBND tỉnh chấp thuận nhà đầu tư, 3 dự án đang trong quá trình lựa chọn nhà đầu tư gồm Khu dân cư thôn Trường Quý, xã Đan Trường; Khu dân cư Nông thôn mới thôn Song Long tại xã Cương Gián và Khu dân cư Nông thôn mới thôn Trung Vân, xã Xuân Hải.
Một số dự án đang trong quá trình lập hồ sơ để chuẩn bị lựa chọn nhà đầu tư như: Khu dân cư Nông thôn mới xã Xuân Giang; Khu dân cư Nông thôn mới xã Xuân Hải; Khu dân cư Nông thôn mới xã Xuân Trường; Khu dân cư Nông thôn mới Song Long tại xã Cương Gián; Khu dân cư Nông thôn mới Tân Ninh Châu, tại xã Xuân Hội; Khu dân cư Nông thôn mới tại thôn Kỳ Tây, xã Cổ Đạm…
Tuy nhiên, việc ồ ạt phát triển các khu dân cư, dự án dưới để xây dựng Nông thôn mới tại huyện Nghi Xuân đã và đang phát sinh nhiều bất cập. Không chỉ đơn thuần là việc phần lớn các khu dân cư, khu đô thị đã thực hiện trên địa bàn tính đến thời điểm này đều thu hồi đất ruộng của người dân, đền bù với giá rẻ bèo sau khi làm hạ tầng, phân lô bán nền với giá cao ngất ngưởng. Không chỉ vậy, hiện nay trên địa bàn huyện Nghi Xuân, quỹ đất ở đang còn rất lớn, nhu cầu của người dân cũng chưa đến mức cấp bách, bằng chứng là các dự án phân lô, bán nền đều qua tay “cò đất” là chủ yếu, người dân rất ít hoặc rất khó để tiếp cận được.
Cũng bởi vậy, chủ đầu tư sau khi thực hiện xong việc phân lô, bán nền để ồ ạt rao bán, không chú trọng việc hoàn thiện hạ tầng, hoặc các hạng mục của dự án như quy hoạch phê duyệt. Hệ lụy là hiện nay, phần lớn các dự án đô thị, nông thôn mới trên địa bàn huyện Nghi Xuân, hoặc dở dang hạ tầng, hoặc thi công xong rồi để đấy, trở thành bãi chăn thả gia súc, gia cầm cho người dân bản địa.