Myanmar: Lạ lùng kinh doanh tóc

Yin Thein - người phụ nữ chuyên kinh doanh tóc ở thủ đô Yangon của Myanmar từ 4 năm qua và bán được trung bình 40kg tóc trong một tháng - cho biết: "Người Trung Quốc thường đến cửa hiệu của tôi mua tóc". Yin Thein kiếm được chừng 4.800 baht (150 USD)/tháng - tức hơn mức lương một giáo viên trường công ở Myanmar.

Trong khu buôn bán nhộn nhịp ở Yangon, có chừng 7 cửa hiệu bán tóc khác nằm dọc theo phố Hlaing River và nơi đây được coi là trung tâm kinh doanh tóc của thành phố lớn nhất Myanmar.

Mặc dù đã trải qua nhiều năm mua bán tóc, song Aye Aye Thein vẫn không biết người ta mua mặt hàng tóc của chị để làm gì: "Tôi chỉ biết khách hàng là người nước ngoài nhưng không biết họ đến từ nước nào hay sau khi mua tóc sẽ đi đâu".

Bên trong một cửa hiệu kinh doanh tóc ở khu Insein, thành phố Yangon.

Phần đông những phụ nữ đến bán tóc cho Aye Aye Thein là những người sắp trở thành ni cô cho nên họ buộc phải cạo đầu khi vào tu trong nhà chùa. Đối với giới kinh doanh tóc, thời gian bận rộn nhất trong năm vào tháng 4 - tức tết Thingyan của người Myanmar. Aye Aye Thein cho biết, các ni cô lấy tiền bán mái tóc của họ tặng cho nhà chùa.

Aye Aye Thein nói thêm: "Đôi khi những phụ nữ tìm đến cửa hiệu thu mua tóc của tôi do gia cảnh nghèo khó và cần tiền để nuôi sống gia đình trong lúc khó khăn cũng như khi họ cần tiền để mua thuốc men chữa bệnh. Nhưng, thường thì tôi không có thói quen hỏi han khách hàng tại sao họ lại bán tóc".

Một phụ nữ luống tuổi bước vào cửa hiệu nằm ở góc đường của Aye Aye Thein, đặt một túi ni lông đựng một nắm tóc và được trả ngay 500 kyat (tiền Myanmar) mà không cần đưa lên đĩa cân có lẽ vì số lượng quá nhỏ.  Người phụ nữ cho biết: "Đây là lần thứ 3 tôi bán tóc. Tôi không biết tóc của tôi sẽ đi đến đâu nhưng tôi thấy hạnh phúc khi có tiền để cúng dường nhà chùa". Theo Aye Aye Thein, giá bán tùy theo chất lượng tóc và "đối với tóc chất lượng tốt, tôi có thể bán 400g với giá 100 USD".

San Hlaing, 38 tuổi, là người thu mua sỉ tóc trong khu thương mại Thaketa của Yangon. Hlaing vốn là nông dân ở  tỉnh Shwe Bo, miền Bắc Myanmar và đến năm 2000 chuyển sang thu mua tóc sau khi nghe bạn bè nói nghề kinh doanh tóc kiếm tiền rất dễ. Hiện nay, Hlaing thuê 4 người đi tìm mua tóc ở trong và ngoài thành phố Yangon, nhất là tại những khu vực gần nhà chùa và những khu chợ nhộn nhịp.

Hlaing bán tóc theo viss - đơn vị đo lường của Myanmar tương đương 1,6kg. Tùy theo các yếu tố như chất lượng, số lượng và chiều dài sợi tóc mà Hlaing có thể mua đến hơn 400 USD cho 1 viss.

Một người đàn ông đang rao bán tóc ở khu Thaketa thành phố Yangon.

Trong cửa hiệu của Hlaing, tóc được xếp thành từng bó theo các độ dài khác nhau cũng như màu tóc. Hlaing cho biết, tóc khi mua vào vốn đã sạch nên chỉ cần chải lại rồi đem phơi nắng đôi ba ngày. Một người mua tóc bước vào tiệm của Hlaing xốc lên một bó tóc xem lướt qua và cho hết vào bao tải rồi chất lên ôtô trước khi quay lại trả cho Hlaing một xấp tiền kyat, tương đương 3.660 USD.

Trung bình một tháng, Hlaing bán được khoảng 650kg tóc. Hlaing cho rằng, tóc được xuất khẩu sang Trung Quốc, Hàn Quốc, Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ và thậm chí đến tận nước Mỹ xa xôi.

San Hlaing cho biết, trước năm 2006 ngành kinh doanh tóc rất ổn định, nhưng hiện nay doanh thu bị sụt giảm đến 40% kể từ khi các kiểu tóc ngắn trở nên phổ biến ở Myanmar. San Hlaing giải thích: "Các kiểu tóc của phụ nữ đang thay đổi và điều đó không tốt cho ngành kinh doanh tóc. Ngày càng có ít phụ nữ đi bán tóc trong khi sự cạnh tranh giữa các bạn hàng trong nghề lại tăng cao".

Một thợ làm đầu trong cửa hiệu có tiếng Tony Tun Hair Salon ở khu Lanmadaw, khẳng định: "Chúng tôi không bán tóc của khách hàng".

Nhà mua sỉ tóc San Hlaing đang xem xét chất lượng tóc.

Truyền thống để tóc dài vẫn được một bộ phận phụ nữ Myanmar tiếp tục duy trì. Mya Kay Khine, nữ nhà báo 31 tuổi, nuôi tóc đã 16 năm nay và chỉ đến hiệu làm đầu cắt bớt tóc khi dài quá phần mông mà thôi. Kay Khine mặc áo dài truyền thống mỗi ngày và nhận định mái tóc dài là "yếu tố quan trọng trong văn hóa Myanmar". Chị chỉ mặc quần tây "để an toàn khi đi tàu đêm đến Mandalay".

Mẹ của Kay Khine để tóc dài đến đầu gối, còn  người chị 34 tuổi thì chỉ để tóc dài đến ngang vai và thường thay đổi kiểu tóc, thậm chí nhuộm tóc sang màu đỏ. Kay Khine cho biết: "Tôi không thích những kiểu tóc thời trang của người chị. Mái tóc dài thì đẹp hơn nhiều". Mya Kay Khine bỏ ra 5 giờ để hong khô tóc sau khi gội mỗi tuần, còn mỗi tối đi ngủ phải mất công bện tóc lại và chải tóc mỗi sáng sớm.

Nữ nhà báo nhấn mạnh: "Tôi sẽ không bao giờ bán tóc, thậm chí với cả những sợi tóc rụng. Tôi không ra giá cho mái tóc của mình"