Cơ hội lớn cho các doanh nghiệp biết tận dụng ưu đãi
TS. Trần Toàn Thắng- Trưởng Ban Dự báo kinh tế ngành và doanh nghiệp - Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế xã hội Quốc gia (NCIF- Bộ KH&ĐT) cho biết việc các thị trường lớn như Nhật Bản, Canada giảm thuế về 0% cho hàng hóa Việt Nam sẽ tạo ra những tác động tích cực trong việc thúc đẩy kim ngạch XK.
Về cơ bản, các mặt hàng xuất khẩu có thế mạnh của ta như nông thủy sản, điện, điện tử đều được xóa bỏ thuế ngay khi Hiệp định có hiệu lực. Theo WB dự báo đến năm 2030, XK của Việt Nam sang các nước CPTPP sẽ tăng từ 54 tỷ USD lên 80 tỷ USD, chiếm 25% tổng lượng XK. Bên cạnh đó, việc có quan hệ FTA với các nước CPTPP sẽ giúp ta có cơ hội cơ cấu lại thị trường xuất nhập khẩu theo hướng cân bằng hơn.
| Hiệp định CPTPP sẽ giúp mặt hàng thuỷ sản tiếp cận các thị trường khi xuất khẩu sang khu vực CPTPP. |
Theo Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), Hiệp định CPTPP sẽ giúp mặt hàng thuỷ sản tiếp cận các thị trường khi xuất khẩu sang khu vực CPTPP. Về cơ bản, mặt hàng thủy sản (trừ cá ngừ đóng hộp, cá viên) Việt Nam sẽ được xóa bỏ thuế nhập khẩu ngay khi hiệp định có hiệu lực hoặc sau 3 năm.
Đặc biệt với một số thị trường khó tính như Nhật Bản, Việt Nam không đạt được thỏa thuận xóa bỏ thuế quan cho mặt hàng thủy sản trong các khuôn khổ song phương và khu vực đến nay sẽ được xóa bỏ thuế quan ngay khi Hiệp định có hiệu lực. Đây chính là cơ hội để thủy sản của Việt Nam thâm nhập các thị trường XK mới cũng như mở rộng XK ở các thị trường truyền thống.
“Khi thuế xuất giảm, sản phẩm thủy sản tăng cơ hội nhưng cũng đồng nghĩa với việc phải cạnh tranh gay gắt hơn với các nước XK khác. VASEP đang khuyến cáo các DN phải đáp ứng nghiêm ngặt các tiêu chuẩn từ an toàn vệ sinh thực phẩm, nâng cao chất lượng hàng hóa cho tới việc đánh bắt hải sản hợp pháp. Ông Trương Đình Hòe - Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết. Bên cạnh đó, nhiều chuyên gia đánh giá, dệt may và da giày là những ngành được đánh giá là được hưởng lợi cao nhất. Tốc độ tăng trưởng xuất khẩu ngành dệt may tăng thêm là từ 8,3-10,8% nhờ sức cạnh tranh về giá lớn hơn ở các thị trường mới trong CPTPP, trong khi vẫn giữ được thị trường chủ lực là Mỹ và EU.
Đặc biệt, Hiệp định CPTPP sẽ xóa bỏ thuế nhập khẩu đối với hàng dệt may có xuất xứ từ Việt Nam khi XK vào thị trường các nước đối tác (ngay hoặc có lộ trình). Đối với những nước mà Việt Nam chưa có FTA, việc mở cửa thị trường này rất quan trọng, do thuế nhập khẩu áp dụng với hàng dệt may thường cao hơn nhiều so với các mặt hàng công nghiệp khác.
Ông Cao Hữu Hiếu-Giám đốc điều hành, Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) cho biết, năm 2019, Hiệp định CPTPP có hiệu lực sẽ hỗ trợ tích cực cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của dệt may Việt Nam. Tuy nhiên, đối với hàng dệt may, quy tắc xuất xứ được áp dụng là “từ sợi trở đi” hay được gọi quy tắc “3 công đoạn”, nghĩa là toàn bộ quá trình kéo sợi, dệt vải, nhuộm, hoàn tất và may quần áo phải được thực hiện trong nội khối CPTPP.
Quy tắc này khuyến khích phát triển chuỗi cung ứng ngành công nghiệp dệt may theo ngành dọc, khuyến khích đầu tư phát triển ngành sợi, vải, tạo cơ hội cho DN Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng trong nội khối CPTPP.
Theo Bộ Công Thương, cạnh tranh tăng lên khi tham gia CPTPP có thể làm cho một số DN, trước hết là các DN vẫn dựa vào sự bao cấp của Nhà nước, các DN có công nghệ sản xuất và kinh doanh lạc hậu lâm vào tình trạng khó khăn (thậm chí phá sản).
Để hội nhập và tận dụng được cơ hội từ CPTPP, theo các chuyên gia, DN cần phải chủ động tìm hiểu thông tin về Hiệp định CPTPP để nắm vững cam kết của Việt Nam và các thị trường đối tác quan tâm. DN cũng cần thay đổi tư duy kinh doanh trong bối cảnh mới, lấy sức ép về cạnh tranh là động lực để đổi mới và phát triển.
DN cũng cần chủ động tìm hướng hợp tác với các thị trường đối tác của Hiệp định để thu hút đầu tư trực tiếp vào Việt Nam nhằm tận dụng hiệu quả nguồn vốn và việc chuyển giao công nghệ từ các tập đoàn lớn. Đây cũng chính là cơ hội tốt để các DN của ta tham gia sâu hơn nữa vào chuỗi cung ứng khu vực và toàn cầu.
Để hỗ trợ các DN, có thể tận dụng được tối đa cơ hội và giảm thiểu thách thức, Chính phủ đã và đang chỉ đạo các Bộ, ngành tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, hướng dẫn nhằm nâng cao nhận thức và sự hiểu biết của DN về các quy định, cam kết của Hiệp định. Chính phủ cũng chỉ đạo các Bộ, ngành chủ động nghiên cứu, vận dụng các biện pháp phi thuế quan để hỗ trợ cũng như bảo vệ lợi ích chính đáng của các ngành trong nước trước sự cạnh tranh của hàng nước ngoài.
Ngoài ra, Chính phủ cũng sẽ có các biện pháp trợ giúp DN để chủ động xử lý kịp thời các tác động tiêu cực có thể xảy ra trong đó có việc tổ chức đào tạo lại đội ngũ lao động; đẩy mạnh cải cách và đơn giản hóa thủ tục hành chính; nâng cao tính cạnh tranh của môi trường kinh doanh, thúc đẩy kết nối và hợp tác giữa các DN trong nước với các DN FDI. Các giải pháp này sẽ góp phần giúp Việt Nam tận dụng tốt các cơ hội mà Hiệp định CPTPP mang lại để tiếp tục phát triển vì sự nghiệp dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng và văn minh.