Cả nước có 20 doanh nghiệp bán hàng đa cấp đang hoạt động

Bộ Công Thương cho biết, bán hàng đa cấp là ngành nghề kinh doanh được pháp luật cho phép. Tuy nhiên, đây là lĩnh vực kinh doanh nhạy cảm, dễ bị biến tướng thành các hoạt động lừa đảo, huy động tài chính bất hợp pháp, gây hệ lụy xấu trên quy mô lớn cho xã hội. Nhận thức được tầm quan trọng của công tác quản lý Nhà nước đối với hoạt động bán hàng đa cấp, những năm vừa qua, Bộ Công Thương đã triển khai đồng bộ hàng loạt giải pháp nhằm chấn chỉnh, đảm bảo hoạt động bán hàng đa cấp diễn ra trong khuôn khổ pháp luật, ngăn ngừa tối đa những hệ lụy xấu cho người dân.

Công tác kiểm tra, thanh tra việc chấp hành pháp luật trong hoạt động bán hàng đa cấp được thực hiện thường xuyên, qua đó phát hiện và xử phạt nhiều trường hợp vi phạm, thu hồi giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp của hơn 20 doanh nghiệp. Theo đó, số lượng doanh nghiệp bán hàng đa cấp đã giảm từ 67 doanh nghiệp vào năm 2016 đến nay chỉ còn 20 doanh nghiệp.

Chỉ tính riêng năm 2023, Bộ Công Thương đã kiểm tra đối với 6 doanh nghiệp, xử phạt vi phạm hành chính đối với 5 doanh nghiệp và 1 người tham gia bán hàng đa cấp với tổng số tiền 1 tỷ 115 triệu đồng. Thông tin xử lý vi phạm trong hoạt động bán hàng đa cấp được công bố công khai.

Hiện nay, trên cả nước có 20 doanh nghiệp có giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp đang hoạt động. Tính riêng năm 2023: Tổng số lượng người tham gia bán hàng đa cấp là 768.283 người, tổng doanh thu ngành bán hàng đa cấp đạt khoảng 16.866 tỷ đồng, tổng số hoa hồng và các lợi ích kinh tế chi trả cho người tham gia bán hàng đa cấp đạt khoảng 5.846 tỷ đồng, tổng số thuế đã nộp về ngân sách Nhà nước là khoảng 2.255 tỷ đồng.

Với việc kiểm soát chặt chẽ hoạt động bán hàng đa cấp của doanh nghiệp được cấp giấy chứng nhận, các đối tượng hoạt động bất chính có xu hướng chuyển sang các hình thức biến tướng, lợi dụng mô hình kinh doanh đa cấp để lừa đảo, trục lợi dẫn đến hoạt động này có diễn biến ngày càng phức tạp. Mặc dù nhóm đối tượng này bị pháp luật nghiêm cấm, không thuộc phạm vi quản lý, Bộ Công Thương cũng đã có những giải pháp đấu tranh quyết liệt nhằm ngăn ngừa, hạn chế tối đa thiệt hại cho người dân.

Trên cơ sở đề xuất của Bộ Công Thương, Chính phủ đã trình Quốc hội bổ sung Điều 217a Bộ Luật hình sự năm 2017 về tội Vi phạm quy định về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp, tạo cơ sở pháp lý để phát hiện và xử lý sớm các vụ việc lừa đảo lợi dụng mô hình kinh doanh đa cấp, tránh để thiệt hại xảy ra quá lớn và có đơn tố cáo mới xử lý theo tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Bộ Công Thương thường xuyên thu thập thông tin và đưa ra cảnh báo công khai về các trường hợp có dấu hiệu kinh doanh theo phương thức đa cấp trái phép để người dân biết và tránh bị lợi dụng bởi các đối tượng này. Các thông tin này đã được các cơ quan báo chí, truyền thông tích cực đăng tải, nhờ đó đông đảo người dân được tiếp cận thông tin, nâng cao ý thức chủ động trước các đối tượng hoạt động bất chính dựa trên mô hình kinh doanh đa cấp. Các trường hợp được cảnh báo gần nhất có thể kể đến như hoạt động có dấu hiệu kinh doanh đa cấp bất hợp pháp liên quan đến RF3WORLD, Trí tuệ tự nhiên.

Bên cạnh đó, Bộ Công Thương cũng phối hợp, chuyển thông tin cho các cơ quan công an các cấp về các trường hợp có dấu hiệu hoạt động kinh doanh đa cấp không phép, biến tướng để theo dõi, tiến đến xử lý hình sự theo quy định tại Điều 217a Bộ luật Hình sự. Tính riêng từ đầu năm 2023, Bộ Công Thương đã chuyển thông tin về 9 trường hợp có dấu hiệu kinh doanh đa cấp biến tướng, không phép cho các cơ quan công an để theo dõi và xử lý kịp thời.

Bộ Công Thương cũng tích cực phối hợp về chuyên môn với các cơ quan công an trong việc xác định mô hình hoạt động của các đối tượng có dấu hiệu kinh doanh theo phương thức đa cấp trong hoạt động tố tụng. Từ đầu năm 2023 đến nay, Bộ Công Thương đã phối hợp với Bộ Công an và cơ quan công an nhiều địa phương như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Hà Tĩnh, Hà Nam, Quảng Bình, Đà Nẵng, Thanh Hóa.

Trong thời gian tới, Bộ Công Thương tiếp tục quản lý chặt chẽ hoạt động bán hàng đa cấp, xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm. Để tiếp tục chấn chỉnh hoạt động kinh doanh đa cấp biến tướng, Bộ Công Thương sẽ tăng cường tuyên truyền, cảnh báo để nâng cao nhận thức của người dân trước biểu hiện của đa cấp biến tướng. Bên cạnh đó, phối hợp với các bộ, ngành, lực lượng liên quan, nhất là cơ quan Công an, xử lý nghiêm minh các trường hợp vi phạm, nâng cao tính răn đe và ngăn ngừa sớm các hệ lụy xấu cho xã hội.