Hàng loạt “đại bàng” đã dịch chuyển và đầu tư vào Việt Nam

Apple đã chuyển 11 nhà máy sản xuất vào Việt Nam

Theo ông Nguyễn Thắng Vượng, thời gian qua xu hướng chuyển dịch các chuỗi cung ứng toàn cầu diễn ra mạnh mẽ. Đơn cử, đến nay Tập đoàn Apple của Mỹ đã hoàn tất việc chuyển 11 nhà máy sản xuất các thiết bị nghe nhìn vào Việt Nam. Tập đoàn Intel cũng mở rộng giai đoạn hai nhà máy kiểm định chip tại TP Hồ Chí Minh tổng trị giá đầu tư 4 tỷ USD. Tập đoàn Lego của Đan Mạch đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất ở Bình Dương tổng vốn 1 tỷ USD.

Hàng loạt tập đoàn lớn của Mỹ như Boeing, Google, Walmart cũng đã thông báo tìm kiếm mở rộng mạng lưới các nhà cung ứng và phát triển cơ sở sản xuất tại Việt Nam sau một thời gian dài nghiên cứu môi trường đầu tư kinh doanh tại Việt Nam. Đáng chú ý nhất hiện nay là Samsung đã dịch chuyển toàn bộ dây chuyền sản xuất điện thoại của tập đoàn về Việt Nam và Ấn Độ. Hiện 60% sản lượng điện thoại thông minh của Samsung bán ra trên toàn thế giới đang được sản xuất tại Việt Nam.

Việt Nam hiện nay được đánh giá là một địa điểm hấp dẫn để đón dòng dịch chuyển của các chuỗi cung ứng toàn cầu, lý do có thể là Việt Nam đang là thành viên của 17 Hiệp định thương mại tự do đã có hiệu lực cả song phương và đa phương; môi trường kinh tế vĩ mô ổn định, làm cho các nhà đầu tư nước ngoài khi đầu tư vào Việt Nam họ rất an tâm. Cùng với đó, thị trường tiêu dùng của Việt Nam được đánh giá vô cùng triển vọng với hơn 100 triệu dân với tiềm năng tiêu dùng sẽ tăng cao trong tương lai. Đồng thời, môi trường kinh doanh tại Việt Nam được đánh giá là đang trong quá trình hoàn thiện, nhiều chỉ số về cạnh tranh cũng được tăng lên trong thời gian vừa qua.

“Đây là những thuận lợi rất lớn để Việt Nam trở thành địa điểm đầu tư hấp dẫn trong mắt nhà đầu tư nước ngoài, giúp đón dòng dịch chuyển của chuỗi cung ứng toàn cầu vào Việt Nam”, ông Vượng nhấn mạnh.

Theo Bộ Công Thương, thời gian qua, nhờ làn sóng dịch chuyển sản xuất, ngày càng nhiều tập đoàn lớn xây dựng, đặt trụ sở sản xuất tại Việt Nam. Tính đến ngày 20/8/2023, tổng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) đăng ký vào Việt Nam đạt hơn 18,1 tỷ USD, tăng 8,2% so cùng kỳ. Sự chuyển dịch của các DN FDI kéo theo nhu cầu lớn về xây dựng chuỗi sản xuất, cung ứng hoàn thiện, nhằm giúp DN tối ưu hóa nguồn nhân lực, tiết giảm chi phí đầu tư.

Việc chuyển dịch các nhà máy sang Việt Nam đã tạo cơ hội đáng kể cho các DN của Việt Nam tiếp cận tốt hơn thị trường Tây Âu, cũng như tiếp nhận thêm nguồn FDI có xu hướng dịch chuyển vào khu vực Đông Nam Á, Đông Bắc Á. Tuy nhiên, cùng với cơ hội là những thách thức không nhỏ đối với DN Việt khi tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu của các tập đoàn khổng lồ.

Cần có các chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp Việt

Theo Hiệp hội Doanh nghiệp điện tử Việt Nam (VEIA), thời gian qua, Việt Nam liên tục đón các DN FDI đề nghị hỗ trợ kết nối và xây dựng chuỗi cung ứng, trong đó có các DN từ châu Âu, châu Mỹ hay một loạt nhà cung ứng cấp 1 của Apple. Đặc biệt, các “ông lớn” này không chỉ đặt vấn đề tìm kiếm một, hai nhà cung cấp mà đều muốn tiếp cận theo chuỗi, xây dựng hệ sinh thái sản phẩm hỗ trợ tại Việt Nam.

Theo bà Đỗ Thị Thúy Hương, Phó Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp Hỗ trợ Việt Nam (VASI), cùng với việc Apple đã chuyển 11 nhà máy trong chuỗi cung ứng của hãng này sang Việt Nam, có nhiều tập đoàn lớn khác như Foxconn, Luxshare, Pegatron, Wistron cũng mở rộng cơ sở sản xuất sẵn có tại Việt Nam... Những dòng vốn này liên tục tăng mạnh thời gian qua, trong đó, lĩnh vực điện tử được các tập đoàn toàn cầu đặc biệt chú ý. Như việc Samsung xây dựng trung tâm nghiên cứu và phát triển lớn nhất của tập đoàn tại khu vực Đông Nam Á trị giá 220 triệu USD tại Hà Nội và cũng đang có kế hoạch tiếp tục mở rộng nhà máy tại Bắc Ninh, Thái Nguyên. Một nhà cung cấp linh kiện cho Samsung là Công ty Hansol Electronics Việt Nam (Hàn Quốc) mới đây cũng đã được UBND tỉnh Đồng Nai cấp giấy phép đầu tư cho 2 dự án với tổng vốn lên tới 100 triệu USD.

“Đây rõ ràng là kỳ vọng để DN Việt phát triển, có vị trí then chốt hơn trong chuỗi giá trị toàn cầu với những sản phẩm có hàm lượng công nghệ cao, giá trị gia tăng lớn”, bà Đỗ Thị Thúy Hương nhận định.

Bà Hương cũng cho rằng, để đón đầu các đại bàng, Chính phủ cần có các chính sách hỗ trợ cho DN Việt mạnh mẽ hơn nữa để DN có đủ năng lực tiếp nhận công nghệ, cũng như đủ lực cạnh tranh, giữ được thị trường trong nước. Cùng với đó, khi mở cửa cho doanh nghiệp FDI, cần tập trung cho việc chọn lọc công nghệ thượng nguồn, sản phẩm có tính cạnh tranh cao với những công nghệ đã có sẵn của doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp trong nước. Một yếu tố khác chính là các công nghệ vào Việt Nam phải là công nghệ không tiêu thụ nhiều năng lượng không tái tạo, gây hại môi trường đi kèm điều kiện quan trọng là phải cam kết phát triển bao nhiêu nhà cung ứng là doanh nghiệp Việt trong chuỗi với thời gian xác định cụ thể.