Hướng đi mới để “chuyển mình” bứt tốc
Trong khoảng 3 năm qua, thị trường viễn thông di động đã có sự thay đổi sâu sắc. Các nhà mạng di động lớn, không còn chỉ cung cấp dịch vụ viễn thông đơn thuần, mà đã trở thành nhà phát triển, cung cấp những dịch vụ, giải pháp số. Đó được xem là sự chuyển hướng tất yếu của các nhà mạng di động, tại Việt Nam nói riêng và trên thế giới nói chung.
Thị trường truyền thống đã “hết đất”
Theo số liệu của Bộ Thông tin và Truyền thông (TT-TT), đến đầu năm 2023, thị trường viễn thông di động Việt Nam hiện có khoảng 126 triệu thuê bao. Trong đó, 3 mạng di động lớn là MobiFone, VNPT VinaPhone và Viettel chiếm khoảng 96% thị phần; số còn lại thuộc các mạng Vietnamobile, Gmobile, Itel, Local và Wintel.
Trong hơn 10 năm qua, dù mức độ tăng trưởng thuê bao thay đổi tại những thời điểm khác nhau, nhưng về cơ bản, 3 mạng di động bao giờ cũng chiếm hơn 90% thị phần ở Việt Nam. Trong khoảng 5 năm qua, tổng số thuê bao di động ở Việt Nam luôn dao động từ 120 đến 130 triệu. Điều đó đồng nghĩa, thị trường về cơ bản đã đến mức bão hòa, sự phát triển thuê bao di động mới đúng nghĩa, gần như rất ít. Đó chỉ là thuê bao mới về dịch vụ data, hoặc chuyển từ mạng này qua mạng khác. Đây là điều mà các nhà mạng, cũng như chính Bộ TT-TT và các nghiên cứu thị trường khẳng định.
Cũng theo các số liệu của Bộ TT-TT, đến cuối năm 2022, có khoảng 82 triệu thuê bao di động ở Việt Nam kết nối băng thông internet, sử dụng các dịch vụ data. Trong những năm qua, với sự phổ cập dịch vụ 3G, 4G và sắp tới là 5G ở Việt Nam, cùng chính sách cước data vào nhóm rẻ nhất khu vực và thế giới, các ứng dụng OTT đã phát triển mạnh mẽ, từng bước thay thế những dịch vụ viễn thông truyền thống như thoại và sms; Zalo, Viber, Messenger… đã trở thành công cụ liên lạc chủ yếu của người dân, ở đủ mọi tầng lớp, khắp nơi. Điều đó đồng nghĩa, các dịch vụ thoại và sms bị suy giảm doanh thu mạnh mẽ, trên từng thuê bao, cũng như toàn hệ thống của mỗi nhà mạng.
Mặc dù, nhu cầu và mức sử dụng data của người dân tăng lên mạnh mẽ, nhưng do giá cước data rẻ; nên doanh thu từ data của các nhà mạng tăng lên nhanh, tuy vậy vẫn không bù được khoản suy giảm từ dịch vụ thoại và sms. Thống kê của Bộ TT-TT cho thấy, trong 5 năm qua, chỉ số ARPU trên các thuê bao di động đang hoạt động, dao động từ khoảng 59.000 đồng đến 63.000 đồng/thuê bao/tháng. Có tăng, nhưng không đáng kể và chỉ số này thuộc vào nhóm thấp nhất khu vực châu Á.
Những con số trên, cùng thực tế thị trường viễn thông di động đã khẳng định: kinh doanh viễn thông truyền thống đã “hết đất”, “hết thời”. Sự cạnh tranh về giá cước thoại, sms hay các gói data cơ bản giữa các nhà mạng cũng không còn “quá gay gắt” như 5-7 năm trước; thậm chí là không có sự chênh lệch nhiều; và có chăng chủ yếu là những mức ưu đãi khác nhau cho thuê bao mới…
Công ty công nghệ với hạ tầng số và sản phẩm số
Trong hơn 3 năm qua, với tác động sâu sắc của đại dịch COVID-19 và sức ép thị trường, các nhà mạng viễn thông lớn ở Việt Nam đều có những thay đổi sâu sắc về mô hình kinh doanh và chiến lược phát triển. Khi thuê bao viễn thông bão hòa, doanh thu từ những dịch vụ truyền thống như thoại, tin nhắn, internet cơ bản khó tăng trưởng và bị cạnh tranh gay gắt về giá và các dịch vụ công nghệ mới; các nhà mạng đã đầu tư lớn để làm chủ các công nghệ mới, hạ tầng số quốc gia và đều hướng đến mô hình nhà cung cấp công nghệ số đa nền tảng, tư vấn và triển khai dịch vụ chuyển đổi số đúng nghĩa. Đặc biệt là việc phát triển các nền tảng phục vụ chuyển đổi số quốc gia cho từng ngành, lĩnh vực như: y tế, giáo dục, nông nghiệp, du lịch, điện lực, giao thông... So với các doanh nghiệp trong các lĩnh vực khác, doanh nghiệp viễn thông luôn có nhiều thuận lợi để phát triển các nền tảng này.
Dựa trên 5 trụ cột chính là “Khách hàng – Sản phẩm – Công nghệ – Vận hành – Năng lực”, MobiFone đặt ra cho mình những mục tiêu cụ thể cho tới năm 2025 để “giữ vững viễn thông – tấn công không gian mới”, phát triển kinh doanh hạ tầng số – nền tảng, giải pháp số – nội dung số. Xây dựng hệ sinh thái số MobiFone ngày càng hoàn chỉnh và mạnh mẽ, đón đầu công nghệ để đáp ứng, kiến tạo các nhu cầu trong nền kinh tế số, đời sống số của khách hàng, cung cấp đa dạng các loại hình dịch vụ, đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của khách hàng, tạo ra nền tảng, công cụ giúp khách hàng có nhiều không gian hơn để sáng tạo; thực hiện tốt vai trò cung cấp hạ tầng, giải pháp và dẫn dắt các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân thực hiện chuyển đổi số, ứng dụng kết nối di động với những công nghệ mới, hiện đại như AI, IoT, Blockchain...
Với lịch sử hình thành và phát triển 30 năm qua, là mạng di động đầu tiên của Việt Nam, cùng những lợi thế về tập khách hàng lớn, trung thành ở các đô thị, có mức tiêu dùng lớn; mức độ nhận diện thương hiệu tốt trong nhiều năm; MobiFone đang phấn đấu trở thành doanh nghiệp viễn thông đi đầu trong đổi mới, áp dụng công nghệ mới với các phương thức kinh doanh theo hướng thông minh hơn, nhanh hơn, hiệu quả hơn, tạo ra năng lực cạnh tranh cao hơn đáp ứng được yêu cầu đổi mới công nghệ, đổi mới mô hình quản trị, quản lý trong kỷ nguyên công nghệ 4.0, cùng quá trình chuyển đổi số quốc gia, đang diễn ra mạnh mẽ.
“Trên chặng đường 30 năm dựng xây và phát triển thương hiệu MobiFone, MobiFone luôn cho thấy vai trò tiên phong trên thị trường khi đưa ra những giải pháp mới mẻ cho khách hàng và đón đầu thị trường, dẫn dắt thị trường. Từ nền móng các thế hệ đi trước đã dựng xây, bằng trí tuệ và trách nhiệm của tập thể MobiFone; bằng sức mạnh tổng hợp và quyết tâm cao nhất của mỗi thành viên, MobiFone có thể chinh phục những mục tiêu xa hơn, đưa thương hiệu MobiFone phát triển lên vị thế mới trong những giai đoạn phát triển tiếp theo”, Đại diện MobiFone cho biết.
Thời gian qua, cùng với việc mở rộng, tiếp tục đầu tư hiện đại hóa mạng lưới 4G; MobiFone đang tiếp tục kinh doanh thử nghiệm và chủ động hoàn thiện các phương án kinh doanh mạng 5G, để sẵn sàng cung cấp dịch vụ này khi được Bộ TT-TT cấp phép. MobiFone cũng đã đầu tư mạnh mẽ vào việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng, trọng tâm là hạ tầng viễn thông toàn diện, hạ tầng cloud, sẵn sàng đáp ứng nhu cầu bùng nổ về kết nối và xử lý dữ liệu, đảm bảo chất lượng cung cấp trải nghiệm khách hàng, nâng cao hiệu quả và sức cạnh tranh nền tảng cho các ứng dụng Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số và xã hội số. Hệ sinh thái MobiFone với các nền tảng số, giải pháp số doanh nghiệp (tài chính số, thanh toán số, IoT, giám sát thông minh, bảo mật số, dịch vụ chuyển đổi số doanh nghiệp...), đến dịch vụ nội dung số (giáo dục, chăm sóc sức khỏe, quảng cáo, âm nhạc, video, truyền hình OTT...) đã hình thành, vận hành ổn định, cung cấp cho nhiều đối tượng khách hàng và bắt đầu có nguồn thu ổn định. MobiFone đang thực sự trở thành công ty số, nhà cung cấp hạ tầng số và dịch vụ số hàng đầu Việt Nam.
Có thể khẳng định, các dịch vụ viễn thông truyền thống vẫn được các nhà mạng duy trì và tiếp tục đầu tư, nhất là những công nghệ mới như 5G hiện nay và 6G trong tương lai. Bởi đó là nền tảng cho viễn thông thế hệ mới, cơ sở bắt buộc cho hạ tầng số và các công nghệ số, dịch vụ số thế hệ mới. Nhưng MobiFone cũng như các nhà mạng khác ở Việt Nam đang chuyển đổi mạnh mẽ, đầu tư lớn cho công nghệ mới để duy trì sự tăng trưởng và theo kịp xu hướng phát triển nhanh chóng của công nghệ thế giới.
Nói như Bộ trưởng Bộ TT-TT Nguyễn Mạnh Hùng, các doanh nghiệp viễn thông Việt Nam với tiềm lực kinh tế và công nghệ của mình, cần nhanh chóng chuyển đổi thành doanh nghiệp công nghệ số, thực hiện sứ mệnh tạo hạ tầng số, nền tảng số cho chuyển đổi số quốc gia. Đó không chỉ là trách nhiệm, nghĩa vụ mà còn là con đường, để các doanh nghiệp viễn thông tiếp tục phát triển mạnh mẽ hơn, góp phần nâng tầm Việt Nam thành quốc gia số hùng cường.