Lạng Sơn đẩy mạnh xây dựng cửa khẩu thông minh
Tập trung phát triển kinh tế cửa khẩu là một trong những mục tiêu trọng tâm của tỉnh Lạng Sơn giai đoạn 2020 - 2025. Để thực hiện mục tiêu này, Lạng Sơn đã xây dựng nhiều giải pháp đồng bộ từ quy hoạch, phát triển cơ sở hạ tầng cũng như ứng dụng chuyển đổi số, xây dựng cửa khẩu thông minh nhằm đẩy mạnh hoạt động xuất nhập khẩu, nâng cao hiệu suất thông quan hàng hóa.
Những năm gần đây, hoạt động giao thương, xuất nhập khẩu hàng hóa giữa Việt Nam và Trung Quốc ngày càng gia tăng. Phía Trung Quốc mở rộng nhập khẩu các mặt hàng nông sản, trái cây Việt Nam nên lượng hàng hóa xuất khẩu tăng mạnh. Trong đó, mặt hàng nông sản, trái cây tươi của Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc chiếm khoảng 80% tổng giá trị kim ngạch hàng hóa xuất khẩu qua địa bàn tỉnh Lạng Sơn.
Vào thời điểm chính vụ, nhiều mặt hàng nông sản, trái cây chủ lực như thanh long, vải thiều, dưa hấu, xoài, sầu riêng... chở đến Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị và Cửa khẩu Tân Thanh bị ùn tắc nghiêm trọng, gây thiệt hại về kinh tế cho doanh nghiệp, thương nhân và ảnh hưởng đến an toàn giao thông cũng như vệ sinh môi trường...
Để giải quyết tình trạng này, UBND tỉnh Lạng Sơn đã chỉ đạo các sở, ban, ngành, lực lượng chức năng liên quan triển khai nhiều biện pháp như điều tiết phương tiện đến bãi chờ để phân luồng dần vào khu vực cửa khẩu; trao đổi, hội đàm với phía Trung Quốc nhằm kéo dài thời gian thông quan; tăng cường tuyên truyền, khuyến cáo các doanh nghiệp, thương nhân đẩy nhanh hoàn thiện hồ sơ, thủ tục thông quan đầy đủ theo quy định cũng như chủ động cân đối nguồn hàng, phương tiện trong từng thời điểm...Tuy nhiên, các biện pháp trên chỉ là giải pháp tình thế, không giải quyết được triệt để tình trạng ùn ứ hàng hóa tại các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn những lúc cao điểm.
Năm 2023, trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Trung Quốc và dự Diễn đàn Kinh tế thế giới tại Thiên Tân của Thủ tướng Phạm Minh Chính, đại diện lãnh đạo UBND tỉnh Lạng Sơn đã cùng lãnh đạo chính quyền tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc) ký kết thỏa thuận khung giữa hai bên nhằm cùng thúc đẩy xây dựng thí điểm cửa khẩu thông minh.
Theo đó, hai bên đồng ý đẩy mạnh xây dựng thí điểm cửa khẩu thông minh tại tuyến đường chuyên dụng vận tải hàng hóa Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (Việt Nam) - Hữu Nghị Quan (Trung Quốc và tuyến đường chuyên dụng vận tải hàng hóa Cửa khẩu Tân Thanh (Việt Nam) - Pò Chài (Trung Quốc).
Theo đồng chí Hồ Tiến Thiệu, Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn, việc xây dựng mô hình cửa khẩu thông minh là phù hợp với chủ trương, định hướng của Chính phủ cũng như của tỉnh Lạng Sơn, phù hợp với mục tiêu chương trình chuyển đổi số quốc gia và của tỉnh. Qua đó, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động thông quan hàng hóa giữa hai bên tiến hành nhanh chóng, không tiếp xúc, không bị gián đoạn, nâng cao hiệu suất thông quan và giải quyết được vấn đề ùn tắc hàng hóa xuất, nhập khẩu, nhất là trong thời gian cao điểm, giảm chi phí cho doanh nghiệp, thương nhân. Mô hình cửa khẩu thông minh cũng góp phần tăng năng lực, hiệu suất thông quan, nâng cao lợi thế cạnh tranh của tỉnh, thu hút các doanh nghiệp thực hiện hoạt động xuất, nhập khẩu qua địa bàn tỉnh Lạng Sơn.
Bằng nhiều hoạt động thiết thực, lãnh đạo tỉnh Lạng Sơn đang phấn đấu xây dựng Lạng Sơn sớm trở thành một trong những trung tâm, đầu mối hoạt động xuất, nhập khẩu, thương mại, dịch vụ, du lịch và khu kinh tế cửa khẩu trọng điểm của vùng Đông Bắc, cửa ngõ quan trọng thông thương hàng hóa giữa các nước ASEAN với thị trường Trung Quốc và các nước khác.
Tỉnh Lạng Sơn đặt mục tiêu đến năm 2025, Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị trở thành “cửa khẩu kiểu mẫu”, Cửa khẩu Tân Thanh đóng vai trò là “trung tâm thương mại nông nghiệp”, là khu kinh tế, thương mại, dịch vụ và du lịch quan trọng của tỉnh. Tuyến liên vận đường sắt quốc tế ga Đồng Đăng sẽ trở thành tuyến vận tải đường dài có tính cạnh tranh cao dựa trên dịch vụ logistics và dịch vụ hỗ trợ thông minh, hiện đại, tương xứng với sự phát triển của dịch vụ đường sắt các nước ASEAN.
Hiện, tỉnh Lạng Sơn đang xây dựng cơ chế thu hút, huy động khoảng 14.000 tỷ đồng nguồn vốn ngoài ngân sách để đầu tư các dự án trong khu kinh tế cửa khẩu, phấn đấu đến năm 2030, phát triển khu kinh tế cửa khẩu thành Trung tâm kinh tế cửa khẩu hiện đại, năng động, xanh; xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại và có mạng lưới dịch vụ hoàn thiện; trở thành một trong những trung tâm, đầu mối hoạt động xuất, nhập khẩu, thương mại, dịch vụ, du lịch và kinh tế động lực trên tuyến hành lang kinh tế Lạng Sơn - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh trong giai đoạn hội nhập toàn diện của đất nước, đồng thời là cửa ngõ quan trọng thông thương hàng hóa của các nước ASEAN với thị trường Trung Quốc và các khu vực khác trên thế giới.