Nghệ sĩ và Anti-fan

• Làn sóng nghệ sĩ "tái xuất" sau thời gian vắng bóng
• Nghệ sĩ Thanh Hiếu: Đem câu quan họ đi muôn nơi
• Tôn vinh tài năng của những nghệ sĩ khiếm thị qua chương trình “Thanh âm hy vọng”

Mới đây, cộng đồng mạng xôn xao chia sẻ một đoạn clip ngắn về sự việc nữ diễn viên Lưu Đê Ly và anti-fan lời qua tiếng lại với nhau, dẫn đến xô xát đã thu hút nhiều ý kiến bình luận trái chiều. Vậy, khi rơi vào hoàn cảnh tương tự, người nghệ sĩ cần ứng xử như thế nào với anti-fan?

Làm người nổi tiếng chưa bao giờ là điều dễ dàng, lắm người yêu thì cũng nhiều kẻ ghét. Fan và anti-fan là những người song hành với nghệ sĩ trên hành trình chinh phục nấc thang thành công, tựa như viên pin luôn có hai cực âm - dương. Sống chung với fan và anti-fan cũng chính là một dạng thức nghệ thuật mà người bản lĩnh thì tiếp tục vững bước, người yếu lòng thì chấp nhận bỏ cuộc. Có một ca sĩ từng nói rằng, gặp anti-fan, cứ bơ đi mà sống. Nhưng thực tế cho thấy rằng, chẳng phải ai cũng sở hữu những dây thần kinh thép như thế để có thể "làm ngơ" trong mọi trường hợp.

Thế giới showbiz cũng như một tảng băng trôi. Đôi lúc, chúng ta mới nhìn ba phần nổi đã vội vàng kết luận thể tích của cả tảng băng. Đa số công chúng chỉ được biết đến người nghệ sĩ qua các phương tiện thông tin đại chúng. Mà thông tin thì xuất phát từ nhiều nguồn, nhiều kênh khác nhau, chính thống có, lá cải cũng có. Và tính cách của người nghệ sĩ không phải lúc nào cũng giống hệt như hình ảnh thường thấy trên màn hình máy tính, tivi, điện thoại. Cho nên sự yêu - ghét của công chúng đối với một người nghệ sĩ nào đó hiện nay về cơ bản đều mang nhiều cảm tính. Có fan hâm mộ thì ắt hẳn sẽ có anti-fan.

Như một thứ quy luật bù - trừ khắc nghiệt của cuộc sống, fan hâm mộ ra sức bảo vệ, bênh vực thần tượng bao nhiêu thì anti-fan cố gắng chọc ngoáy, đả kích bấy nhiêu. Yêu mến thì nâng lên số một. Ghét bỏ thì dìm xuống số không. Nguyên nhân khách quan xuất hiện anti-fan thường là do một bộ phận không nhỏ người hâm mộ quá trớn (hay còn gọi là fan cuồng) tìm cách "dìm" nghệ sĩ mình không thích để "nâng" nghệ sĩ mà mình mến mộ lên, nhất là khi các nghệ sĩ ấy cùng hoạt động trong một lĩnh vực. Từ đó, các nhóm fan hình thành nên những "phe phái" rầm rộ "ném đá" qua lại. Đây chẳng phải là điều xa lạ.

Còn nhớ, trong chương trình The Face - Gương mặt thương hiệu năm 2017, Lan Khuê và Minh Tú là hai huấn luyện viên có những màu sắc tính cách tương phản. Nếu Lan Khuê bình tĩnh, điềm đạm thì Minh Tú thẳng thắn, quyết liệt. Sau nhiều năm cống hiến trong ngành thời trang, họ đều có cho mình những lượng fan hùng hậu. Một bộ phận fan của hai nàng siêu mẫu liên tục đặt họ lên bàn cân so sánh nhan sắc, năng lực, rồi nổ ra những cuộc tranh cãi, chửi rủa, bới móc, suy diễn... sau mỗi tập phát sóng tưởng chừng như không có hồi kết. Fan của người này thường là anti-fan của người kia.

Không phải cây cứ muốn lặng là gió sẽ ngừng. Fan tăng thì anti-fan cũng tăng lên theo tỉ lệ thuận. Anti-fan một khi đã "không ưa thì dưa có giòi". Đi làm từ thiện thì bị chê đánh bóng tên tuổi. Diễn xuất đa dạng vẫn bị chê một màu. Sống tử tế thì bị chê thảo mai. Có cá tính thì bị chê chợ búa. Đấy là chưa kể đến những trường hợp anti-fan ghép ảnh, chế ảnh, săm soi, thu thập chuyện đời tư cá nhân của người nghệ sĩ lên để xuyên tạc, bịa đặt, hạ bệ. Lướt Facebook hằng ngày, chẳng khó để bắt gặp các tin đồn kiểu như: diễn viên A sống chảnh chọe, người mẫu B giật chồng, ca sĩ C vô tâm, hoa hậu D mua giải...

Mỗi nghệ sĩ sẽ có một cách ứng xử với anti-fan khác nhau, tùy vào kỹ năng giao tiếp và tình huống thực tế gặp phải. Nhã nhặn hay gay gắt? Có người cam chịu, im lặng cho qua, xem như không nghe, không thấy, không biết. Có người viết một vài status chứa đầy ẩn ý. Có người livestream thắng thắn đôi co. Có người không kìm nổi mình còn xảy ra ẩu đả. Thậm chí có nghệ sĩ còn viết cả đơn trình báo, nhờ cơ quan chức năng xác minh, giải quyết như trường hợp của một hoa hậu trẻ bị vu khống tham gia vào đường dây bán dâm nghìn đô cách đây chừng nửa tháng. Những chuyện như thế không phải hiếm.

Nhiều khi, người nghệ sĩ bất đắc dĩ bị lôi vào vòng xoáy thị phi từ những trò sân si như thế. Sống sao cho vừa lòng anti-fan? Đó chính là bài toán khó. Dù trau chuốt hình ảnh đến đâu, vẫn có những người không hài lòng và ghét bỏ. Họ buộc phải nhẫn nhịn và xem vòng xoáy thị phi ấy như thử thách cần phải vượt qua trên chặng đường nghệ thuật. Về phía fan, ca ngợi thần tượng của mình thế nào cho lịch sự, tế nhị và không bị lố bịch, đó cũng là điều cần phải suy ngẫm. Đừng vì một vài lời nói khiếm nhã của bản thân khi bỉ bôi, mỉa mai thần tượng người khác mà kéo thêm anti-fan cho thần tượng của bạn.

Có ý kiến cho rằng: "Ngưỡng mộ thần tượng là một nét đẹp văn hóa. Nhưng mê muội thần tượng là một thảm họa". Ranh giới giữa ngưỡng mộ và mê muội đôi khi chỉ cách nhau trong gang tấc mỏng manh của một câu nói, một comment trên Facebook. Bởi vậy, khi thần tượng ai đó, chính người hâm mộ cũng phải thực sự tỉnh táo, thấu đáo, biết nhận diện, phân biệt đúng - sai, phải - trái, ưu - khuyết điểm. Và để fan làm được điều đó, rất cần những định hướng đúng đắn và kịp thời của nghệ sĩ. Chẳng hạn như ca sĩ Mỹ Tâm là người luôn chú trọng nhẹ nhàng dặn dò fan của mình thực hiện tốt văn hóa ứng xử.

Trên thực tế, cũng từ cách ứng xử của những người nghệ sĩ mà có trường hợp anti-fan chuyển thành fan và ngược lại. Khi The Voice kid - Giọng hát Việt nhí năm 2019 công bố Hương Giang là huấn luyện viên, nhiều anti-fan dậy lên làn sóng chê bai rằng, với giọng hát quá yếu, cô chưa xứng đáng ngồi vào ghế nóng. Để rồi, khi chương trình phát sóng, sự chỉn chu, tinh tế và tâm huyết của cô dành cho học trò đã khiến công chúng không khỏi ngỡ ngàng và bị thuyết phục hoàn toàn. Trên trang Youtube của chương trình, nhiều người thú thực rằng nhờ The Voice kid mà họ đã có những cái nhìn tích cực, thiện cảm về cô.

Đối với những người hoạt động trong làng giải trí, điều gì đáng sợ hơn bị lãng quên? Một bộ phận không nhỏ những nghệ sĩ tài mọn, lại không thực sự nỗ lực, kiên trì đã bất chấp tất cả, tìm cách xây dựng sự nổi tiếng từ những viên gạch tai tiếng. Họ cho rằng thà có anti-fan còn hơn chẳng ai thèm quan tâm. Cái công thức chung mà những người này thường hay áp dụng là cố tình tạo ra những scandal để thu hút sự chú ý của dư luận. Bởi vậy, nếu công chúng không tỉnh táo sẽ bị những nghệ sĩ "biến chất" ấy đưa vào cái "bẫy" mà họ giăng sẵn rồi vô hình trung giúp họ đạt được mục đích.

Nói về một trong những nghệ sĩ thu hút đông đảo lượng fan và anti-fan nhất V-biz phải kể đến Hồ Ngọc Hà. Trên chặng đường khoảng vài chục năm làm nghệ thuật của mình, bên cạnh những người yêu mến nồng nhiệt, nữ ca sĩ còn bị không ít anti-fan tìm cách bôi nhọ. Nhưng rồi với thái độ điềm tĩnh và khả năng ứng xử linh hoạt, sắc sảo trong từng câu nói, cử chỉ, cô vẫn vững vàng vượt qua mọi sóng gió, gian nan ập đến, chứng tỏ đẳng cấp của một nữ hoàng giải trí mà khó ai có thể thay thế. Và trước sự xuất hiện của những ca sĩ trẻ tài năng, tên tuổi của cô vẫn chưa bao giờ giờ bị giảm đi độ "hot".

Trở lại với sự việc dẫn ra ở phần mở bài, chưa rõ đúng - sai thế nào nhưng đoạn clip ngắn ấy cũng sẽ khiến Lưu Đê Ly phải chịu nhiều tổn thất về mặt danh tiếng. Có ý kiến chỉ trích cô nặng nề. Nhưng cũng có những người đứng về phía cô. Điều cần lưu ý nhất khi làm người của công chúng là việc giữ gìn hình ảnh. Thiết nghĩ, trước tình huống mâu thuẫn ấy, người nghệ sĩ bình tĩnh hơn, khéo léo hơn, nhường nhịn hơn thì mọi chuyện có lẽ đã êm xuôi chăng? Song, chúng ta, những người mới chỉ xem qua clip và chưa biết tường tận đầu đuôi sự việc, xin đừng có những bình luận phiến diện, quy chụp đẩy mọi chuyện đi quá xa.

Mối quan hệ giữa nghệ sĩ và anti-fan là câu chuyện muôn thuở, không còn mới những cũng chưa hề cũ. Ai đó từng nói: "Khi bạn yêu ai đó, người đó luôn trong trái tim bạn. Khi bạn ghét ai đó, người đó luôn trong tâm trí bạn". Yêu hay ghét là những trạng thái cảm xúc bình thường của mỗi con người trong cuộc sống. Nhưng yêu thế nào cho chân thành, ghét thế nào cho văn minh và đón nhận những điều đó ra sao là vấn đề không chỉ thuộc về phạm trù thái độ mà còn cần cả ý thức trách nhiệm của cả nghệ sĩ lẫn anti-fan!