Nhà văn Ma Văn Kháng: Chuẩn bị tỉ mỉ cho ngày "về cõi"

15:45 26/08/2009

Hôm ấy là 30 tết, tôi đến chơi nhà Ma Văn Kháng. Người nhà đi sắm tết, Kháng ở nhà một mình. Ngồi giữa đống sách bề bộn, Kháng nói: "Mai đã 70 tuổi rồi, đến tuổi ra đi rồi. Chỉ thương con, thương cháu".

Không phải một lần, mà nhiều lần Kháng nói đến chuyện đi vào cõi vĩnh hằng. Kháng nghĩ đến việc ra đi rất nhẹ nhàng. Sinh, lão, bệnh, tử. 60 đã là thọ. 70 là thượng thọ. 80 là thượng thượng thọ. 90 trở lên là đại thọ.

Sau một đời lao động văn học, Kháng chuẩn bị chu đáo cho việc ra đi để đỡ phiền đến con cháu. Anh sắp xếp sách vở đâu vào đấy. Bản thảo nào đã in. Bản thảo nào chưa in... Từng loại bản thảo để gọn gàng trên giá sách, đề phòng nếu mình nằm xuống đột ngột, con cháu đỡ phải lục lọi tìm tòi.

Lại Nguyên Ân láng giềng, hỏi Kháng: "Đã in hết chưa, còn nhiều bản thảo chưa in không, để tôi lo". Kháng chỉ cười.

Trong số các nhà văn tôi quen biết, Ma Văn Kháng là người chuẩn bị tỉ mỉ nhất cho con cháu sau khi mình nhắm mắt.

Anh đóng một cuốn sách cỡ A4 bìa cứng, dán tất cả những bài bạn bè viết về mình. Ai muốn có tư liệu tham khảo về anh, anh đưa cho xem cuốn sách đó, không phải thuyết minh gì dài dòng.

Tôi cứ tưởng cái việc chuẩn bị hành trang đi vào cõi vĩnh hằng Kháng làm lụi cụi một mình. Hóa ra Kháng công khai cho bạn bè biết và cho cả vợ con biết. "Hai ông anh của tôi ra đi vào tuổi 73, thì tôi cũng có thể đi vào tuổi 73" - Kháng thản nhiên nói như vậy. Thế hệ nhà văn trước Cách mạng Tháng Tám ra đi gần hết. Thế hệ nhà văn lớp chống Pháp cũng đã ra đi nhiều. Thần chết đã điểm danh thế hệ nhà văn chống Mỹ...

Năm 1975, Ma Văn Kháng và tôi được kết nạp vào Hội Nhà văn. Kháng là cây bút sung sức và nổi trội trong thế hệ nhà văn chống Mỹ. Anh cần cù đọc, quan sát, ghi chép và viết. Thì bây giờ, đến lượt mình, ra đi là dĩ nhiên. Trước sau gì cũng ra đi, chuẩn bị cho con cháu đỡ lúng túng. Thỉnh thoảng gặp nhau, Kháng nói chỉ thương vợ thương con cháu, chứ số phận mình ông trời bảo đi lúc nào mình đi lúc ấy. Ngoài bảy mươi tuổi, sống được thêm năm nào là lãi năm ấy, thượng thọ rồi. Anh vẫn tận dụng những năm tháng cuối đời để viết truyện ngắn và viết tạp bút. Tôi vẫn đọc đều bài của anh trên các báo, mỗi lần đọc bài của anh, tôi lại tự động viên: Ma Văn Kháng bằng tuổi mình (sinh năm 1936), còn cố gắng viết, thì mình cũng phải cố gắng viết, viết cái mình thích, mưu sự tại nhân thành sự tại thiên.

Tết tuổi 72, đọc trên báo Nông nghiệp Việt Nam thấy có trích in hồi ký của Ma Văn Kháng! À, ông này đã viết xong hồi ký rồi. Cuốn hồi ký dày những mấy trăm trang, trang nào cũng sôi động một thời hoạt động văn học.

Đây có lẽ là công việc cuối cùng trong hành trang ra đi vào cõi thiên cổ? Không phải đâu! Ma Văn Kháng còn lo lắng những chuyện tỉ mỉ khác.

Chiều mùa thu se se lạnh. Anh đến tôi chơi: "Mai mình đi vắng". "Ông đi đâu?". "Mình lên nghĩa trang Bất Bạt mua hai suất đất cho mình và vợ ở bên cạnh mồ ông anh". Có người cho anh là lẩm cẩm. Theo tôi, không lẩm cẩm chút nào. Vì quá thương con cháu mà phải lo mua phần đất mồ mả, chứ đối với bản thân mình thì có nghĩa lý gì.

Trần Tế, người bạn thân của Kháng hồi còn ở Lào Cai. Về Hà Nội, hai người vẫn giúp đỡ nhau trong cuộc sống. Tế nói:

 - Ma Văn Kháng viết xong di chúc rồi. Kháng gọi hai con đến đọc di chúc cho con nghe và chia tài sản cho hai con.

Thường thì người sống chỉ được đọc di chúc khi gia chủ đã quá cố. Đằng này, Ma Văn Kháng tự đọc di chúc cho người sống nghe.

Tài sản thì chẳng có bao nhiêu. Nhưng cũng phải phân chia rõ ràng. Từ trước đến nay, anh chị em ruột thường bất hòa với nhau trong việc chia tài sản. Không những cho con đẻ yên tâm, mà còn có con dâu con rể. Vậy thì, lo được chừng nào hay chừng ấy, để con cháu sống lâu bền với nhau.

Sau khi đọc di chúc chia tài sản, hai đứa con ôm mặt khóc: "Bố làm như bố sắp chết đến nơi rồi". Ma Văn Kháng bình tĩnh khuyên giải: "Không phải là bố sắp chết. Bố làm như thế là để bố sống được lâu hơn".

Tuy đã chuẩn bị đầy đủ hành trang trước khi vào cõi thiên cổ, hiện hằng ngày, Ma Văn Kháng vẫn đọc và viết đều đặn. Thường xuyên bạn đọc được đọc đều truyện ngắn, tản văn, tạp bút của anh trên mặt báo. Bàn viết của anh là một tấm ván kê bên cạnh giường nằm (tấm ván mộc chứ không sơn mài như của nhà văn Nguyễn Tuân). Lúc nào viết thì ngồi viết. Lúc nào mệt thì nằm nghe đài, xem tivi. Anh vẫn vận dụng đủ năm giác quan để phục vụ cho ngòi bút của mình. Lúc cần nhìn thì nhìn. Lúc cần nghe thì nghe... Ma Văn Kháng tươi cười nói với bạn bè: "Mình không phải chạy đi đâu nữa. Mình đã có nhà có cửa đàng hoàng. Chỉ có việc là viết được chữ nào thì viết". Hàng ngày, trong căn phòng ấy, Ma Văn Kháng làm việc cật lực với những năm tháng còn lại của đời mình

Võ Văn Trực

Sau 2 ngày làm việc nghiêm túc và trách nhiệm cao, với tinh thần đổi mới, đồng hành cùng với Chính phủ, cùng các cơ quan, tổ chức trong cả hệ thống chính trị, quyết tâm vượt qua các khó khăn, thách thức, phấn đấu hoàn thành cao nhất các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 và những năm tiếp theo, Quốc hội đã hoàn thành toàn bộ chương trình phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV đối với 3 nhóm vấn đề thuộc trách nhiệm chính của Thống đốc Ngân hàng nhà nước Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Y tế, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông.

Ngày 12/11, TAND tỉnh Quảng Ngãi mở phiên tòa xét xử sơ thẩm bị cáo Phan Thanh Việt (SN 1953, trú tại: ấp Phong Lưu, xã Đông Hưng, huyện Cái Nước, tỉnh Cà Mau, nơi thường trú trước khi phạm tội: thôn An Hải, xã Bình Châu, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi) về hai tội danh “Giết người” và “Cướp tài sản”. Đây vụ án gây xôn xao dư luận trên 40 năm qua, đối tượng đã cùng đồng bọn gây ra vụ án mạng khiến 6 người tử vong và trốn lệnh truy nã suốt 43 năm.

Sáng 12/11, Ban Thường vụ Đảng ủy Công an Trung ương tổ chức Hội nghị tập huấn công tác tổ chức đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2025-2030 và nghiệp vụ công tác Đảng trong CAND. Trung tướng Lê Văn Tuyến, Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy Công an Trung ương, Thứ trưởng Bộ Công an dự và phát biểu khai mạc.

Tuyến Quốc lộ 54 qua địa bàn tỉnh Vĩnh Long có lưu lượng phương tiện đông, lòng đường hẹp, mặt đường lồi lõm và đã xuống cấp nghiêm trọng nhưng chưa được đầu tư, nâng cấp, tiềm ẩn loạt nguy cơ dẫn đến tai nạn giao thông. 

Xuất phát từ chuyện mâu thuẫn cá nhân, sau giờ chào cờ đầu tuần, 2 nam  sinh cùng 2 nữ học sinh xông vào đánh nhau. Trong lúc xô xát, hai nam  sinh đã dùng vật sắc nhọn (nghi là dao) đâm 2 nữ sinh trọng thương.

Những ngày qua, một đoạn clip dài 1 phút 15 giây, ghi lại cảnh một đám ăn hỏi ở miền Tây Nam Bộ xuất hiện trên mạng xã hội thu hút rất nhiều người xem và bình luận. Trong clip này, một người phụ nữ xưng là mẹ của cô dâu đã tuyên bố cho con gái cưng của hồi môn sau đám cưới là 600 công đất (60ha), trị giá 90 tỷ đồng.

Thế giới và Việt Nam đang bước vào cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 với sự phát triển như vũ bão của chuyển đổi số. Trong gần 3 năm qua, với Đề án 06 của Chính phủ mà vai trò chủ công của Bộ Công an đã gặt hái được rất nhiều thành tích, kết quả, góp phần phòng, chống tham nhũng vặt, minh bạch, tạo văn minh xã hội và phục vụ công tác quản lý, điều hành của Chính phủ, lãnh đạo các tỉnh, thành phố trong hoạch định chính sách, phát triển kinh tế - xã hội.

Liên quan đến dự án đầu tư xây dựng cầu Phong Châu mới - Quốc lộ 32C, đại diện Ban QLDA Thăng Long (đơn vị được Bộ GTVT giao quản lý, thực hiện dự án) cho biết, thời điểm hiện tại, Ban đã làm việc với đơn vị tư vấn triển khai thiết kế lập dự án theo lệnh khẩn cấp.

Chiều 11/11/2024, Cơ quan CSĐT, Công an tỉnh Ninh Thuận đã tống đạt quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và ra lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú đối với vợ, chồng ông Hà Thuận (SN 1952) và bà Võ Thị Phú (SN 1954) ở thôn Lương Cang 1, xã Nhơn Sơn, huyện Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận để điều tra làm rõ về hành vi “vu khống".

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.
English | 中文