Khán giả ngày càng cả thèm, chóng chán?

Hào quang mùa 1

Những gương mặt vào vòng chung kết “Anh trai say hi” 2025 dần lộ diện. Chương trình đã đi đến tập 13 với hàng chục tiết mục biểu diễn trên sân khấu. So với mùa 1, mùa năm nay có thay đổi nhiều về hình thức. Phần âm nhạc, ánh sáng, dàn dựng sân khấu, vũ đạo trình diễn... được đầu tư phong phú và công phu hơn.

Tuy vậy, đến nay, số tiết mục thu hút triệu view chỉ có lèo tèo vài cái tên như: “Người như anh xứng đáng cô đơn”, “Đa nghi”, “Ba chìm bảy nổi”... Còn lại, đa số đều chỉ đạt vài trăm ngàn lượt xem. Khả năng lan tỏa thành hit của “Anh trai say hi” mùa này chưa hề có bài hát nào.

Trong khi đó, “Anh trai say hi” năm 2024 lại tạo ra loạt hit phủ sóng khắp mọi nền tảng mạng xã hội lẫn hang cùng ngõ hẻm như “Catch me if you can”, “Hào quang”, “Ngáo ngơ”, “Sao hạng A”, “Trói em lại”, “Tình đầu quá chén”... Các bài hát này đạt hàng chục triệu lượt view và liên tiếp đứng đầu các bảng xếp hạng âm nhạc. Chính hiệu ứng mạnh mẽ từ chương trình giúp “Anh trai say hi” 2024 dễ dàng “cháy vé” khi tổ chức concert. 6 đêm concert trải dài từ Bắc đến Nam đều đông nghịt khán giả và trở thành dấu ấn nổi bật nhất của đời sống âm nhạc Việt Nam năm 2024.

So với mùa 1 đầy hào quang, có thể coi mùa 2 là thất bại nặng nề của “vũ trụ say hi”. Thậm chí, “Anh trai say hi” mùa 2 còn thua kém “Em xinh say hi” vừa khép lại trước đó một tháng. Dù không tạo hiệu ứng mạnh mẽ bằng các anh trai Hiếu Thứ Hai, Anh Tú Atus, Rhyder, Đức Phúc, Wean, Quang Hùng Master D... nhưng dàn em xinh Phương Mỹ Chi, Pháo, Bích Phương, Mỹ Mỹ, Lâm Bảo Ngọc... cũng đủ sức tạo cho mình loạt hit như “Ếch ngoài đáy giếng”, “Em chỉ là", “Gã săn cá”, “Cách yêu đúng điệu”... Độ lan tỏa của “Em xinh say hi” vẫn phủ sóng đều đặn mạng xã hội từ khi chương trình diễn ra cho đến khi đêm chung kết đã khép lại một thời gian.

Không chỉ “Anh trai say hi” mà ngày cả những chương trình từng gây sốt trên màn ảnh nhỏ như “Rap Việt”, “King of rap”, “Ca sĩ mặt nạ”, “Chị đẹp đạp gió rẽ sóng”... cũng chỉ gặt hái trái ngọt ở mùa đầu tiên.

Ra mắt cùng năm 2020, “Rap Việt” và “King of rap” khiến cộng đồng yêu nhạc phát cuồng với rap. Dàn huấn luyện viên cực ngầu Suboi, Karik, Binz, Wowy... cùng loạt thí sinh cực chất đã khiến thể loại âm nhạc bị coi là “đứa con bên lề” được dịp trỗi dậy mạnh mẽ. Hàng loạt rapper trẻ chào sân, mang lại hơi thở mới mẻ cho làng nhạc như Pháo, Dế Choắt, Tlinh, MCK...

Bấy giờ, đi đâu người ta cũng thấy giới trẻ bàn tán về rap, thích thú với những vần điệu bắt tai, cá tính. Nhưng, sang các mùa sau, “Rap Việt” xuống sức thấy rõ. Dù gần như giữ nguyên dàn huấn luyện viên, thậm chí mời thêm các huấn luyện viên người nước ngoài như rapper Thái Lan F.Hero, đổi mới luật chơi nhưng chương trình vẫn bị khán giả ngó lơ.

Tương tự, “Ca sĩ mặt nạ” khiến dân tình đứng ngồi không yên ngay khi chào sân hồi năm 2022. Tuy là gameshow mua của nước ngoài nhưng format mới lạ, thú vị (các ca sĩ nổi tiếng đội mascot che mặt khi thể hiện bài hát, từ đó khán giả và giám khảo cùng nhau đoán danh tính) khiến người xem thích thú theo dõi.

Quán quân O Sen Ngọc Mai gây sốt khi bước ra từ chương trình. Cô liên tục được săn đón ở nhiều chương trình ca nhạc hay show truyền hình. Đến năm sau, “Ca sĩ mặt nạ” hạ nhiệt thấy rõ. Việc thay đổi luật chơi như cho phép các ca sĩ tiết lộ danh tính ngay từ vòng đầu khiến khán giả không còn thấy thú vị. “Ca sĩ mặt nạ” đành dừng lại ở mùa 2 như “Chị đẹp đạp gió rẽ sóng”.

Loay hoay giữ chân khán giả

Mổ xẻ nguyên nhân thất bại của “Anh trai say hi” sẽ thấy mùa 2 tồn tại nhiều hạn chế so với mùa 1. Năm 2024 quy tụ phần đông dàn anh trai vốn đã có tên tuổi như Đức Phúc, Song Luân, Hiếu Thứ Hai, Anh Tú Atus, Anh Tú “Voi Bản Đôn”, Izaac, Erik... Những tân binh như Rhyder, Wean, Hùng Huỳnh, Quang Hùng Master D.... vẫn chỉ chiếm số ít. Do vậy, chương trình có sẵn lượng fan lớn để theo dõi, ủng hộ thần tượng.

Hành trình của các anh trai cũng chú trọng vào cảm xúc cá nhân, nghị lực vượt lên chính mình để phát huy tài năng và tỏa sáng. Do đó, câu chuyện của “Anh trai say hi” mùa đầu không còn là câu chuyện âm nhạc đơn thuần mà trở thành câu chuyện cảm xúc với nhiều thông điệp ý nghĩa.

Trái ngược, mùa 2 đa số toàn gương mặt mới toanh, độ nhận diện còn thấp. Khán giả chưa hề biết Jaysonlei, Dillan Hoàng Phan, CongB, buitruonglinh, Sơn.K... là ai, có tài năng gì đặc biệt. Độ nhận diện yếu khiến khán giả đại chúng chẳng mấy quan tâm đến chương trình năm nay. Số nghệ sĩ nổi tiếng lại quá ít ỏi, đếm chưa quá đầu ngón tay như Vũ Cát Tường, Ngô Kiến Huy, Big Daddy, Karik... Lượng fan vì thế sụt giảm nghiêm trọng.

Nếu chơi theo luật mùa 1, có lẽ số thí sinh phải ra về gần hết vì những gương mặt mới chưa có nhiều fan để bầu chọn cho mình. Là người mới nên các nghệ sĩ vẫn còn dè chừng, chưa dám đột phá ở các tiết mục trình diễn. Vì vậy, các phần thi của họ vẫn nằm ở ngưỡng an toàn chứ không có độ lan tỏa cao.

Một vấn đề gây tranh cãi và khiến mùa 2 mất thêm khán giả chính là rapper Negav. Năm ngoái, Negav đã tham gia “Anh trai say hi” và tiến sâu vào vòng chung kết. Việc gương mặt cũ quay lại “phục thù” ở mùa 2 khiến công chúng không hào hứng. Đáng nói hơn, năm ngoái Negav chính là “vũng lầy truyền thông” khi anh ta buột miệng tuyên bố trên sân khấu concert “Anh trai say hi”: “Mẹ thấy con nghỉ học đúng chưa?”.

Sau đó, Negav bị khán giả kêu gọi tẩy chay, loại thẳng khỏi chương trình vì cộng đồng phát hiện hàng loạt phát ngôn, hành động phản cảm, suy đồi của anh chàng trong quá khứ. Vậy mà, mặc kệ sự phản đối của khán giả, nhà sản xuất vẫn cố mời cho được Negav tham gia mùa 2 và để anh ta tiếp tục tiến thẳng vào chung kết.

Thành công vang dội của mùa đầu trở thành cái bóng quá lớn khiến các mùa sau khó có thể vượt qua khi nguồn thí sinh tiềm năng dần cạn kiệt. Thị trường các gameshow âm nhạc hiện nay đang dần chạm ngưỡng bão hòa, khi nhiều chương trình trở nên na ná nhau cả về cấu trúc lẫn nội dung.

Việc cứ lặp lại công thức thi - diễn - tung ca khúc mới khiến sân chơi này ngày càng kém hấp dẫn, cho dù có thay đổi dàn nghệ sĩ hay mạnh tay đầu tư vào sân khấu. Đã vậy, giữa một rừng gameshow mới đầy hấp dẫn liên tục trình làng, một gameshow cũ trở lại khiến khán giả không còn mặn mà.

Dù nhà sản xuất nỗ lực thay đổi nhưng hầu như các thay đổi này không những không tạo ra sự đột phá mà còn kéo lùi rating của chương trình. Chẳng hạn việc “Rap Việt” thay đổi luật chơi bằng cách cho phép khán giả trường quay được quyền bình chọn cho rapper mình yêu thích để họ tiếp tục đi tiếp vào vòng trong đã khiến nhiều rapper tài năng bị loại thẳng tay.

Bởi, nhiều khán giả vẫn bình chọn theo cảm quan ngoại hình mà không quan tâm mấy đến khả năng rap của nghệ sĩ. Hay, việc mời rapper F.Hero ngồi ghế nóng khiến chính giám khảo lẫn thí sinh khó trao đổi với nhau vì F.Hero sử dụng chủ yếu là tiếng Thái.

Để thoát khỏi “lời nguyền mùa 1”, nhiều đơn vị sản xuất chỉ quyết tâm làm đúng một mùa rồi chốt sổ theo đúng tuyên ngôn “Thà một phút huy hoàng rồi chợt tối/ Còn hơn buồn le lói suốt trăm năm”. Điển hình nhất là gameshow hẹn hò “Đảo thiên đường”. Để đổi vị, họ xây dựng chương trình mới hoặc tìm mua format của nước ngoài. Tuy nhiên, việc xây dựng nên một gameshow giải trí hấp dẫn tốn kém rất nhiều chất xám và tiền bạc nên nhiều đơn vị vẫn tiếc công sức mình bỏ ra.

Vậy là nhắm thấy mùa 1 thành công, họ lại bắt tay làm mùa 2 với tham vọng xây dựng nên chuỗi gameshow dài hơi, nhiều mùa. Song, thời thế bây giờ không còn giống như xưa. Nếu “Vietnam Idol”, “The Voice”... từng kéo được nhiều mùa (dù càng về sau càng đuối sức) thì giờ đây gameshow truyền hình có vẻ không cạnh tranh nổi guồng quay chóng mặt của các nội dung giải trí trên nền tảng số. Khán giả có quá nhiều sự chọn lựa nên những cú ngã đau đớn mang tên “mùa 2” vẫn nhan nhản ở trên sóng truyền hình nếu nội dung thiếu sáng tạo.