Từ sức hút của MV “Bắc Bling”, nghĩ về bảo vệ văn hóa dân tộc

08:58 14/03/2025

Mới đây, một MV của nghệ sĩ trẻ sáng tạo trên chất liệu văn hóa dân gian Kinh Bắc đã liên tục đứng trong top trending và vượt ra ngoài biên giới quốc gia, được nhiều nước đón nhận. Sức hút MV "Bắc Bling" của Hòa Minzy kết hợp với NSƯT Xuân Hinh và Tuấn Cry khẳng định xu hướng phát triển của âm nhạc đại chúng trên nền văn hóa dân tộc đang được đón nhận.

Tuy nhiên, theo nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Long, chúng ta cũng cần có những hành động cụ thể hơn để bảo vệ văn hóa dân tộc.

Một sản phẩm của văn hóa đại chúng cần được khuyến khích

Chỉ sau 1 tuần ra mắt, “Bắc Bling” của Hòa Minzy đã tạo nên cơn sốt trên các nền tảng âm nhạc, ghi dấu ấn với hàng loạt thành tích ấn tượng. Sản phẩm lọt top 6 MV được xem nhiều nhất trên thế giới trong 24 giờ, top 18 Music video trending toàn cầu, top 1 trending YouTube Việt Nam cùng nhiều quốc gia châu Á. MV cũng giữ vị trí số 1 trên ZingChat Realtime, bảng xếp hạng nhạc mới ZingMP3 và lọt top 6 iTunes, khẳng định sự lan tỏa mạnh mẽ của một sản phẩm mang màu sắc dân gian kết hợp hiện đại.

ca si hoà minzy trong mv.jpg -0
Ca sĩ Hoà Minzy trong MV

Trên nền giai điệu trẻ trung, Hòa Minzy đã lồng ghép duyên dáng các yếu tố truyền thống, khiến tác phẩm có thể tiếp cận và chinh phục được nhiều lứa tuổi. Một phần ca từ lấy cảm hứng từ các câu dân ca trong bài "Mời trầu", "Người ở đừng về" hay câu tục ngữ "Ta về ta tắm ao ta/ Dù trong dù đục ao nhà vẫn hơn...". Ở phần hình ảnh, ê-kíp giới thiệu hàng loạt nét văn hóa truyền thống như tranh Đông Hồ, hội kéo co làng Hữu Chấp, hội Lim, làng nghề gốm cùng một số địa danh gồm chùa Dâu, đền Bà Chúa Kho, nhà hát dân ca quan họ Bắc Ninh. Ca sĩ cũng đề cập đến một số tập tục của người Việt nói chung như têm trầu, nhuộm răng đen, lễ vinh quy bái tổ. Phần đọc rap thú vị của NSƯT Xuân Hinh được khai thác từ lối hát Tán Canh trong các bài cúng, rất thú vị.

Nhà phê bình âm nhạc Nguyễn Quang Long cho rằng, đây là một sản phẩm văn hóa đại chúng rất thú vị. phù hợp với tiết tấu của giới trẻ đã có ý thức khai thác các giá trị truyền thống, góp phần quảng bá cho những không gian văn hóa, địa danh văn hóa của Kinh Bắc. Điều này chúng ta nên ghi nhận và khuyến khích các bạn trẻ. Lý giải thành công của "Bắc Bling", anh cho rằng, yếu tố đầu tiên là sự xuất hiện của NSƯT Xuân Hinh. "Nghệ sĩ Xuân Hinh mang đến nét duyên dáng, hài hước rất riêng. Anh rap đầy cá tính nhưng vẫn đậm chất dân gian bởi anh chính là một nghệ sĩ chèo".

Nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến nhìn nhận, xu hướng này là sự tiếp nối dân gian đương đại, các bạn trẻ tiếp tục làm mới, đưa tiết tấu, câu chuyện và hơi thở đương đại để tôn vinh những giá trị truyền thống đẹp đẽ của người Việt Nam ở các vùng miền khác nhau, phản ánh sự đa dạng của bản sắc âm nhạc và bản sắc văn hóa.

Nhạc sĩ Giáng Son cũng cho rằng, đây là một nhạc phẩm bắt tay, dễ nghe, sử dụng nhiều nhạc cụ dân tộc từ đàn nguyệt, sáo, nhị, trống nhưng được chơi theo phong cách mới với tiết tấu nhanh, phù hợp xu hướng hiện đại. Phần lời hát của Hòa Minzy và rap của nghệ sĩ Xuân Hinh, Tuấn Cry có nhiều câu gieo vần dễ nhớ, dễ đi vào lòng người.

Nhạc sĩ cho rằng, cách làm MV lấy ý tưởng văn hóa dân gian không mới, từng được một số ca sĩ như Hoàng Thùy Linh thực hiện. Tuy nhiên, Hòa Minzy có sự sáng tạo, phong cách riêng. "Mỗi vùng miền đều có chất liệu đặc trưng. Sản phẩm lan tỏa nét đẹp của văn hóa Việt, khơi dậy sự tự hào trong mỗi người nghe. Đây là cách quảng bá văn hóa thông qua âm nhạc tích cực, đáng trân trọng, cần được khuyến khích", nhạc sĩ Giáng Son nói.

Tăng cường nguồn lực cho bảo tồn di sản văn hóa

Tuy nhiên, sức hút của MV "Bắc Bling" hay hiệu ứng của các tiết mục làm mới âm nhạc dân tộc trong game show "Anh trai vượt ngàn chông gai" không có nghĩa là âm nhạc dân tộc đang hồi sinh. Nhà phê bình Nguyễn Quang Long khẳng định, đó không phải là văn hóa dân tộc mà chỉ là những tác phẩm phát sinh. Nó là dòng chảy tự nhiên xuất phát từ nhu cầu nội tại của các nghệ sĩ trẻ. Quan họ trong MV của Hòa Minzy không phải là quan họ chuẩn mà đó chỉ là một sản phẩm của văn hóa đại chúng có sử dụng chất liệu của quan họ. Điều này cần phân định rõ.

Văn hóa truyền thống trước cơn bão của công nghệ, nghe nhìn nhanh đang dần mai một. Vậy, làm thế nào để giới trẻ có thể tiếp cận và yêu văn hóa truyền thống. Có lẽ, phải bắt đầu từ những cách tiếp cận mới như Hòa Minzy hay Hoàng Thùy Linh và một số nghệ sĩ trẻ từng làm.

NSND Tự Long - Giám đốc Nhà hát Chèo Việt Nam cũng cho rằng, những bài hát mang chất liệu dân gian như "Dạ cổ hoài lang", "Đào liễu", "Trống cơm" đưa lên sân khấu "Anh trai vượt ngàn chông gai" mang hơi thở của đương đại, có rock, rap, hiphop đều được khán giả đón nhận nồng nhiệt. PGS.TS Bùi Hoàng Sơn cũng ủng hộ phát huy giá trị truyền thống theo cách Hòa Minzy hay "Anh trai vượt ngàn chông gai". Đó là những sáng tạo mới dựa trên nền di sản, là cách mà các nghệ sĩ tạo sức sống mới cho nghệ thuật truyền thống.

Nhà phê bình Nguyễn Quang Long cũng cho rằng, đó là một hướng đi cần khuyến khích giới trẻ để góp phần quảng bá cho âm nhạc cổ truyền, các địa danh, di tích lịch sử. Sự xuất hiện ngày càng nhiều sản phẩm khai thác chất liệu dân gian là tín hiệu đáng mừng cho âm nhạc đại chúng Việt Nam. Việc đưa yếu tố truyền thống vào những sáng tạo mới không chỉ thể hiện tình yêu quê hương đất nước mà còn dễ chạm đến cảm xúc của khán giả, giúp họ bước đầu tiếp cận và hiểu về văn hóa dân tộc, về những di sản của ông cha.

Hòa Minzy giao lưu với người dân miền quan họ Bắc Ninh. Ảnh: Chi Linh

Mặc khác, theo anh, chúng ta phải định danh thế nào là âm nhạc truyền thống và âm nhạc đại chúng. MV "Bắc Bling" không phải hát hay, cũng không đậm chất nghệ thuật. Đó là một sản phẩm của văn hóa đại chúng phù hợp với giới trẻ, là dòng chảy tất yếu của đời sống âm nhạc. Cái hay là các bạn đã thu hút được khán giả Việt quay trở lại nghe nhạc Việt thay vì trước đây, giới trẻ của chúng ta chỉ nghe nhạc Hàn, nhạc Trung. Tuy nhiên, muốn khơi thông dòng chảy của âm nhạc truyền thống trong đời sống hôm nay, có nhiều vấn đề chúng ta cần xác định rõ.

Thứ nhất, truyền thống phải được bảo tồn đúng. Nếu bây giờ chúng ta đi nghe quan họ ở các lễ hội sẽ bị lẫn lộn giữa các ca khúc mới và quan họ. Hát xoan cũng vậy, là những ca khúc mới khai thác trên chất liệu xoan... Điều này phải có sự phân định rõ ràng để giúp khán giả nghe và phân biệt bởi cứ tự phát như thế sẽ không tốt cho việc bảo vệ các giá trị văn hóa truyền thống và càng ngày nó càng mai một, xa rời cái gốc gác, nguyên bản. Các ca khúc dù mang chất liệu gì cũng không phải là âm nhạc truyền thống mà đó là âm nhạc phương Tây sáng tạo trên nền truyền thống.

Cũng theo nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Long, sự lan tỏa của các MV, các bài hát có khai thác chất liệu âm nhạc dân gian cũng là lời cảnh báo đối với những người làm công tác bảo tồn âm nhạc dân tộc. Hiện nay, âm nhạc truyền thống đang có nhiều sai lệch, xa rời cái nguyên gốc. Phía Nhà nước cũng cần có những hành động cụ thể hơn để bảo tồn gia tài của chúng ta. "Giới trẻ sẽ luôn tìm kiếm và hướng đến những cái mới, sự sáng tạo, đó là xu thế tất yếu cần được khuyến khích. Tôi nghĩ đến một lúc nào đó, họ sẽ quay trở lại với truyền thống. Vấn đề này phải bắt nguồn từ giáo dục - một bài toán khó giải mà chúng tôi - những người yêu văn hóa truyền thống vẫn luôn đề cập trong nhiều năm qua", nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Long nói.

Linh Nguyễn

Sau khi Viện KSND tỉnh ban hành quyết định hủy bỏ quyết định không khởi tố vụ án hình sự, Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Vĩnh Long đã phân công điều tra viên tiến hành giải quyết nguồn tin về tội phạm liên quan đến vụ tai nạn giao thông (TNGT) xảy ra vào 4/9/2024 tại xã Vĩnh Xuân khiến nữ sinh lớp 9 tử vong.

Những hộp sữa dán nhãn mác ngoại "cao cấp", những viên thuốc chữa bệnh hiểm nghèo, những lọ thực phẩm chức năng được quảng cáo có tác dụng "thần kỳ" trong chăm sóc, bảo vệ, nâng cao sức khỏe. Nhưng tất cả sản phẩm giả này hóa ra chỉ là những cái bẫy chết người được tẩm ướp bằng hóa chất, nguyên liệu không rõ ràng và lòng tham vô độ, tàn nhẫn của các đối tượng trong các đường dây sản xuất, mua bán.

Vùng áp thấp nóng phía Tây mở rộng khiến Bắc và Trung Bộ bắt đầu nắng nóng mạnh, nhiệt độ nhiều nơi trên 35 độ C, có nơi trên 36 độ.  Tây Nguyên và Nam Bộ khả năng mưa dông vào chiều tối.

Tối 3/5, Phòng Tham mưu Công an TP Hồ Chí Minh cho biết, liên quan đến Chuyên án “VN10” truy xét đường dây mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy từ Pháp về TP Hồ Chí Minh liên quan đến vụ việc 4 nữ tiếp viên hàng không bị lợi dụng vận chuyển trái phép chất ma túy, phát hiện tại sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất vào ngày 16/3/2023, mới đây Công an TP Hồ Chí Minh đã triệt xóa thành công thêm hai băng nhóm hoạt động liên tỉnh, bắt giữ 27 đối tượng, thu giữ và ngăn chặn kịp thời hơn 245 kg ma túy các loại chuẩn bị thẩm lậu ra xã hội.

Ngày 3/5, theo thông tin từ Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) Tối cao đã yêu cầu Viện trưởng VKSND tỉnh Vĩnh Long hủy bỏ quyết định không khởi tố vụ án hình sự vụ TNGT xảy ra ngày 4/9/2024, tại ấp Vĩnh Lợi (xã Vĩnh Xuân, huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long) làm 1 cháu bé tử vong, đồng thời chuyển hồ sơ đến cơ quan điều tra có thẩm quyền để giải quyết theo quy định của pháp luật.

Việc Đỗ Xuân Long gây rối xảy ra tại nơi công cộng, vào thời điểm cấm đường để bảo vệ Đoàn cấp cao theo phương án của Công an TP Hà Nội.... Đồng thời, khi sự việc diễn ra, có đông đảo người dân tham gia giao thông đang chấp hành việc cấm đường chứng kiến, có người đã quay video đăng lên mạng xã hội, gây bất bình, dư luận xấu trong nhân dân, ảnh hưởng xấu đến tình hình ANTT tại địa phương.

Nhận lời mời của Tổng thống Cộng hòa Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev, Tổng thống Cộng hòa Azerbaijan Ilham Aliyev, Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin và Tổng thống Cộng hoà Belarus Aleksandr Lukashenko, Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam sẽ thăm cấp Nhà nước Cộng hòa Kazakhstan, thăm cấp Nhà nước Cộng hòa Azerbaijan, thăm chính thức Liên bang Nga và dự Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày Chiến thắng trong chiến tranh Vệ quốc vĩ đại, thăm cấp Nhà nước Cộng hòa Belarus từ ngày 5 đến ngày 12/5/2025. Nhân dịp này, Đại sứ Kazakhstan tại Việt Nam Kanat Tumysh đã có cuộc trò chuyện với Báo CAND về quan hệ hai nước.

Tại Hà Nội, sau thời gian đầu vào nề nếp khi Nghị định 168 có hiệu lực, thời gian gần đây tình trạng người điều khiển xe máy vi phạm giao thông có chiều hướng gia tăng trở lại với các lỗi như: vượt đèn đỏ, đi ngược chiều… Lực lượng CSGT đang tăng cường phạt nguội qua hệ thống camera giám sát cũng như thiết bị nghiệp vụ.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.