Hỗ trợ đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ: Cần thực hiện đồng bộ
Chủ động – hiệu quả tức thì
Từ cuối năm 2016, Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh cùng Phòng Kinh tế các quận, huyện, các đơn vị khảo sát, kết nối xác định nhu cầu ứng dụng khoa học công nghệ cho doanh nghiệp, tổ chức kinh tế tập thể trên địa bàn các quận, huyện. Từ đó, nhiều địa phương đã đề xuất các mô hình hỗ trợ các cơ sở sản xuất, kinh doanh theo đặc thù địa phương như xử lý khói trong sản xuất tàu hủ ở Tân Phú; nuôi cua thương phẩm trên ruộng muối và ứng dụng công nghệ sấy thủy sản tại huyện Cần Giờ; hệ thống rửa củ nghệ tươi cho các hộ dân tại huyện Củ Chi…
Quận 5 được xem là địa phương điển hình của Thành phố Hồ Chí Minh trong sáng tạo, xây dựng mô hình hỗ trợ đặc thù lĩnh vực kinh doanh, buôn bán trên địa bàn và nhiều doanh nghiệp, cơ sở đã hình thành để tham gia các mô hình. Với tiềm năng về hoạt động thương mại dịch vụ từ nhiều năm đã trở thành sắc thái riêng, cùng những ưu thế hoạt động chuyên doanh gắn với phục vụ phát triển du lịch, quận 5 đã hình thành hai tuyến phố: Phố Đông y quận 5 (tháng 12-2016) và Phố Vàng bạc đá trang sức quận 5 (tháng 4-2017).
Bà Lê Thị Loan, Trưởng phòng Kinh tế, UBND quận 5, cho biết việc xây dựng mô hình này đã mang lại hiệu quả. Ban đầu, Phố Đông y có 133 cơ sở thì sau khi ra mắt đã hình thành thêm 8 đơn vị mới (gồm 2 doanh nghiệp và 6 hộ kinh doanh); Phố Vàng bạc đá trang sức lúc đầu có 55 cơ sở thì hiện đã có 67 đơn vị. Ngoài ra, đánh giá sơ bộ tại một số cửa hàng quy mô, doanh thu của các cơ sở đã tăng từ 20 – 50% so với trước đó. Đây là một tín hiệu rất đáng mừng.
Có được kết quả khả quan đó, bên cạnh việc liên kết buôn bán, các tuyến phố này đã bắt đầu là điểm đến của một số tuyến du lịch khiến lượng khách đến mua sắm ngày càng đông. Ngoài ra, quận và các doanh nghiệp đã tìm được tiếng nói chung để xây dựng logo thương hiệu của tuyến phố nhằm khai thác tối ưu thương hiệu sản phẩm, góp phần giúp doanh nghiệp tăng sức cạnh tranh, vị thế và uy tín để phát triển, mở rộng thị trường.
| Phố kinh doanh vàng bạc, đá trang sức tại quận 5, TP Hồ Chí Minh. |
Tại vùng ven, huyện Củ Chi cũng nhận diện thế mạnh của mình để chú trọng vào lĩnh vực nuôi trồng thủy sản nước ngọt phục vụ xuất khẩu, bởi địa phương có nguồn nước và môi trường nước dồi dào từ sông Sài Gòn, Kênh Đông là tiền đề quan trọng để phát triển loài thủy sản. Với diện tích ao nuôi 250ha, bước đầu huyện đã áp dụng sản xuất VietGap đạt kết quả khả quan, tăng thu nhập cho người nuôi thủy sản.
Cần thực hiện đồng bộ
Theo Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh, thời gian qua Sở đã có nhiều chương trình đổi mới sáng tạo, mở nhiều lớp tập huấn cho các quận, huyện, trường học, doanh nghiệp… để phát huy sự sáng tạo vào học tập, sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, một số địa phương vẫn chưa "mặn mà" tham gia hoặc đăng ký triển khai, thực hiện. Hiện có 8 quận, huyện chưa có mô hình ứng dụng tại địa phương.
Một số quận, huyện cũng khá “thờ ơ” với các hoạt động nhằm hỗ trợ đổi mới sáng tạo. Đơn cử như buổi tọa đàm triển khai “không gian đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp trên địa bàn quận, huyện” được tổ chức vào tháng 5-2017, có một số đơn vị không tham gia. Trong khi đó, các lớp đào tạo đổi mới sáng tạo cho giáo viên và học sinh tuyến quận, huyện cũng ít đơn vị tham dự; đào tạo theo mô hình hiện đại STEM trong trường học có 11 quận, huyện không đăng ký. Điều này cho thấy, sự quan tâm, “thích nghi” với đổi mới sáng tạo của các địa phương chưa tốt.
Theo ông Trần Thu Bích, Trưởng phòng quản lý Khoa học và Công nghệ cơ sở (Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh), việc triển khai các hoạt động khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo chưa được các quận, huyện triển khai nhiều, chưa đồng bộ. Một phần do quận, huyện chưa có cán bộ chuyên trách về lĩnh vực này, trong khi cán bộ kiêm nhiệm thường xuyên thay đổi đã ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động khoa học công nghệ.
Thời gian tới, Sở sẽ tập trung thúc đẩy triển khai các mô hình ứng dụng cho các cơ sở tăng năng suất chất lượng, nhất là phong trào đổi mới sáng tạo trên địa bàn quận, huyện.
Ông Nguyễn Việt Dũng, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, công tác khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo được một số quận, huyện tích cực tham gia, nhưng chưa nhiều. Thực tế cho thấy, một số đơn vị chủ động nghiên cứu thực hiện đã bước đầu mang lại hiệu quả và tín hiệu tích cực cho phong trào này. Hi vọng, các địa phương sẽ chủ động hơn, sáng tạo ra các mô hình để hỗ trợ các doanh nghiệp, người dân trong sản xuất kinh doanh.