Phân hạng 17 loại bằng lái xe: Nhiều ý kiến trái chiều

• Từ 1/6 bằng lái xe sẽ phải có mã QR
• Lùi thời gian áp dụng bộ 600 câu hỏi thi bằng lái xe đến 1/8/2020

Trong đó, sẽ có thêm bằng lái xe hạng A0 dành cho các đối tượng đi xe gắn máy như: Xe đạp điện, xe máy điện, xe máy có động cơ dưới 50cc. Việc chia thành nhiều hạng GPLX đang gây nhiều tranh cãi trong dư luận cũng như giới chuyên gia.

Theo quy định hiện hành có tất cả 12 hạng GPLX, bao gồm: A1, A2, A3, A4, B1 (B1 số tự động và B1), B2, C, D, E, FB2, FD, FE. Còn tại Dự thảo Luật GTĐB (sửa đổi), Bộ GTVT đề xuất chia GPLX thành 17 hạng khác nhau gồm: A0, A1, A, B1, B2, B, C1, C, D1, D2, D, BE, C1E, CE, D1E, D2E và DE theo đúng với hệ thống GPLX của các nước tham gia Công ước Viên. Nói về việc phân chia này, nhiều người dân cũng tỏ ra nghi ngại về những rắc rối có thể xảy ra. Anh Ngọc Sơn (Ngọc Hồi, Hà Nội) cho rằng việc phân chia thành 17 hạng là rắc rối và không khoa học. Theo anh Sơn: “Phân cấp thế này thì xe ba bánh (B1) ngang hàng B với xe ôtô, trong khi thật sự xe ba bánh chỉ nên xem là xe gắn máy vì tốc độ giới hạn thấp. Xe ba bánh chỉ nên là A3. Trong mỗi phân hạng (A,B,C,D) chỉ nên là một chữ và một số (A1, A2) chứ không nên là vừa có số vừa không số (A, A1) nhìn rất rối. Phân cấp thế này dù là tài xế chuyên nghiệp lái xe hết đời vẫn không thể nhớ hết hệ thống phân hạng bằng lái xe Việt Nam”.  Anh Tuấn Anh, một lái xe taxi nói thêm, thay đổi là hợp lý vì theo thời gian phương tiện, điều kiện khách quan... đều thay đổi. Song, nếu không kế thừa được cái cũ thì sẽ làm phát sinh chi phí để đổi bằng lái và người dân sẽ phải chịu.

Ông Nguyễn Văn Thanh - chuyên gia giao thông - cũng bộc lộ quan điểm: “Tôi là người trong ngành còn thấy "rối mù" khi đọc các hạng bằng lái xe mới theo dự thảo Luật GTĐB (sửa đổi) thì người dân sẽ càng thấy phức tạp. Cơ quan chức năng cũng quản lý khó khăn hơn trước”. Theo ông Thanh, sau khi thay đổi loại bằng lái, tâm lý người dân muốn đổi bằng mới hơn là sử dụng bằng cũ, nên sẽ phải bỏ thời gian và chi phí đi đổi. Ông Thanh cũng cho biết, không đồng tình với việc cấp bằng lái A0 cho xe dưới 50cc và xe điện, vì quy định này bắt buộc học sinh phải học và thi lấy bằng lái xe, sẽ gây phiền hà và tốn kém cho nhiều gia đình, có thể nảy sinh tiêu cực. Thay vào đó, cần đưa các nội dung giáo dục an toàn giao thông vào chương trình học để nâng cao kiến thức cho học sinh.

Tuy nhiên, ở góc độ khác, ông Nguyễn văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội vận tải ôtô Việt Nam cho hay, thực chất việc chia thành 17 hạng GLPX theo Dự thảo thì chỉ tăng ở hạng GPLX A9 cho người điều khiển môtô dưới 50cc và xe điện, đồng thời tăng ở hạng bằng lái xe kéo theo sơmi rơmooc, còn các hạng GLPX khác chỉ là đổi sang ngang, không phát sinh thêm thủ tục hay gì. “Sự chuyển đổi này căn cứ theo yêu cầu khi Việt Nam trình hồ sơ tham gia Công ước Viên về GPLX (năm 2014), trong đó Việt Nam có cam kết khi sửa đổi Luật GTĐB sẽ phải sửa đổi lại hệ thống GPLX cho phù hợp với Công ước Viên”- ông Quyền cho hay. Cũng theo ông Quyền, điểm thuận tiện khi đổi sang hệ thống GLPX mới là người Việt Nam ra nước ngoài sử dụng GPLX phù hợp với Công ước Viên sẽ được dùng luôn bằng lái xe này ở những nước có tham gia Công ước Viên và ngược lại mà không phải đổi sang GPLX quốc tế như hiện nay. Điều này rất thuận tiện cho người dân và cơ quan quản lý. Hơn nữa, ông Quyền cho rằng, phân hạng GPLX mới này cũng hoàn toàn phù hợp với Thông tư 29/2015 của Bộ GTVT về cấp GPLX quốc tế, phù hợp với quy chuẩn không tế, không có xáo trộn gì nhiều.

Còn theo lãnh đạo Tổng cục Đường bộ Việt Nam, hiện Dự thảo Luật GTĐB sửa đổi vẫn đang trong quá trình xây dựng, đóng góp lấy ý kiến. Tổng cục Đường bộ sẽ tiếp thu các ý kiến và có chỉnh sửa cho phù hợp. 

Phân tích cụ thể hơn, ông Lương Duyên Thống - Vụ trưởng Vụ Quản lý phương tiện và người lái thuộc Tổng cục Đường bộ Việt Nam - cho hay, việc phân chia này phù hợp với xu hướng hội nhập quốc tế và toàn cầu hóa hiện nay. 

Về những lo lắng khi Luật Giao thông đường bộ mới có hiệu lực quy định các hạng bằng nói trên, người có bằng A1 hiện nay đã mua môtô tới 150 phân khối sẽ không được lái xe này, người có bằng B1 sẽ không được lái ôtô số tự động nữa, ông Thống lý giải lo lắng đó không có cơ sở bởi nguyên tắc của pháp luật là không hồi tố. 

Do vậy, khi luật mới có hiệu lực, những người đã được cấp bằng lái xe A1, B1 vẫn tiếp tục sử dụng bằng đã có để lái những loại xe như bằng lái đã quy định. Cụ thể, với bằng lái A1 đã cấp không xác định thời hạn không cần phải đổi sang bằng lái hạng A để lái xe trên 125 phân khối, chỉ cấp mới bằng A1, bằng A với người thi bằng lái môtô lần đầu. 

Với các bằng lái hạng B1 số tự động, B1, B2 số sàn hiện hành, khi hết thời hạn sẽ được đổi sang hạng bằng mới. Ví dụ, bằng B1 số tự động hiện nay được đổi sang bằng B2 mới; bằng hạng B1, B2 số sàn được đổi sang bằng hạng B. Khi đổi bằng lái hết hạn sẽ có tính phí như quy định hiện nay. Đối với người cấp mới, cấp đổi bằng lái xe sẽ áp dụng theo hạng bằng lái mới.