Ruộng bị sa bồi, dân thiếu đất sản xuất

• Tìm hướng giúp nông dân sản xuất sản phẩm sạch, năng suất cao
• Thu mua dứa cho người nông dân với giá cao

Bỏ hoang vì sa bồi, thủy phá

Theo người dân ở địa phương, Dự án quốc lộ 19 mới chưa triển khai thì hầu như những diện tích đất sản xuất lúa ở các cánh đồng dưới khu vực cầu Đen có tục danh như Rọc Dừa, Bàu Cao, Câu Chùa, Ông 2 Phú, Vườn Tòng, Cây Quế, Rong Dầm, Rong Tô 7,… ở thôn Quảng Vân và Phổ Trạch không chịu tác động bởi nạn sa bồi thủy phá vào các mùa mưa lũ. 

Thế nhưng, từ năm 2016, sau khi dự án này được triển khai, dòng chảy tiêu thoát lũ bị thay đổi, khiến nhiều hecta đất canh tác ở đây bị sa bồi, thủy phá nghiêm trọng.

Số liệu thống kê của UBND xã Phước Thuận cho thấy, ở 2 thôn kể trên có 4,7ha đất sản xuất lúa bị sa bồi thủy phá nặng nề, chưa thể khắc phục để triển khai sản xuất. Bà Nguyễn Thị Phước, ở đội 4, thôn Quảng Vân, thở dài: “Nhà có 4 nhân khẩu. Nguồn lương thực hằng năm đều trông cả vào 2,5 sào ruộng này (500m2/sào). Thế nhưng từ cuối năm 2016 đến nay, diện tích lúa này gần như bỏ hoang, không thể tiếp tục canh tác do bị thủy phá”.

Nhiều diện tích đất sản xuất lúa ở thôn Quảng Vân bị sa bồi nặng nề, không thể canh tác.

Bà Phước từ một gia đình dư dả lúa trong nhà, thậm chí mỗi năm, còn xuất bán cho thương lái 500-700kg lúa, thu vào khoản tiền không nhỏ để chi tiêu trong gia đình. Nhưng nay, hằng tháng bà phải bỏ tiền túi đi mua gạo để làm nguồn lương thực cho cả nhà. Chung tình cảnh với bà Phước còn có 55 hộ khác. 

Trong số này, có nhiều hộ có diện tích đất sản xuất lúa bị sa bồi, thủy phá, bỏ hoang trên 1.000m2 như hộ Châu Cương (1.550m2), Châu Thành Ân (1.925m2), Hồ Thị Thanh Hoa (1.764m2), Bành Văn Hợp (1.471m2), Nguyễn Thanh Tùng (2.028m2),…

Những ngày đầu tháng 7-2018, chúng tôi có mặt tại cánh đồng Rong Tô 7, ở thôn Quảng Vân - nơi đang gánh chịu hậu quả sa bồi, thủy phá để lại - cũng là thời điểm bà Lê Thị Hồng (42 tuổi, ở thôn Quảng Vân) đang cắm cụi thu dọn cỏ, bốc dỡ đất, cát bị sa bồi trước đó để gieo sạ vụ lúa Hè Thu 2018 nhằm cứu vãn một năm làm ăn thất bát do vụ Đông Xuân cũng không gieo sạ được. 

Tuy vậy, bà cho biết với khối lượng đất cát bồi lấp dày và rộng cả ngàn mét vuông như thế này cũng rất khó thu dọn hết được. “2-3 ngày nữa mà việc thu gom không tiến triển chắc lại bỏ dở thêm vụ nữa”, bà Hồng nói.

Không chỉ đồng ruộng bị sa bồi, thủy phá; hiện nay, nhiều hệ thống kênh, mương dẫn nước trong vùng cũng bị đất cát bồi lấp, hoặc phá vỡ khiến việc cung cấp nước tưới gặp khó khăn. Ngoài ra, hệ thống bờ đất dưới cầu Đen với chức năng ngăn nước, chống ngập úng cho các cánh đồng ở tục danh Bàu Cao, Rong Đầm, Câu Chùa, Ông Phú 2,… cũng bị thủy phá nặng. 

Hiện nay, tranh thủ từ nguồn kinh phí hỗ trợ của UBND huyện Tuy Phước và nguồn vốn của xã, UBND xã Phước Thuận đang thuê nhân công đan nhiều phên tre để đắp tạm bờ quai để hạn chế, đảm bảo các diện tích lúa đang gieo sạ trong lân cận không bị ngập úng.

Cần có giải pháp hỗ trợ kịp thời

Về vấn đề này, ông Lê Đức Quang, Phó Chủ tịch UBND xã Phước Thuận, xác nhận: Trước đây khi chưa thực hiện xây dựng đường quốc lộ 19 mới, hiện tượng ruộng bị sa bồi, thủy phá ở 2 thôn Quảng Vân, Phổ Trạch gần như không có. Tuy vậy, từ khi dự án này triển khai thì xảy ra hiện tượng này, nặng nề nhất là từ năm 2016 đến nay. Trước thực tế này, hằng năm, UBND huyện Tuy Phước đều quan tâm hỗ trợ kinh phí để địa phương tổ chức khắc phục và nhưng mọi việc “hoàn cũ” khi có mưa lũ về.

Theo UBND xã Phước Thuận, 4,7ha đất sản xuất lúa được thống kê bị sa bồi, thủy phá ở 2 thôn kể trên gần như không thể khắc phục; bởi lượng đất cát sa bồi quá lớn và nhiều diện tích đất canh tác bị thủy phá quá nặng, biến thành sông. “Trước mắt, UBND xã đã rà soát, kiểm kê diện tích đất sản xuất lúa của bà con bị ảnh hưởng, không gieo sạ được để kiến nghị lên UBND huyện để đề nghị cấp trên tạo điều kiện hỗ trợ gạo đối với các hộ bị ảnh hưởng. 

Về lâu dài, xã kiến nghị UBND huyện cho chủ trương thu hồi đất đối với những diện tích bị ảnh hưởng, không thể cải tạo để tiếp tục sản xuất và có chính sách đền bù cho bà con. Trường hợp hộ nào không đồng ý, địa phương xem xét lấy quỹ đất dự phòng của xã để hoán đổi cho người dân sản xuất”, ông Quang nói.