Trẻ mắc bệnh vì sự vô ý của bố mẹ

• Hội thi tìm hiểu về phòng chống tác hại thuốc lá
• Phòng chống tác hại thuốc lá - vừa mừng vừa lo1
• Tập huấn chuyên đề phòng chống tác hại thuốc lá cho CBCS Công an

Những căn bệnh hen, viêm phế quản, viêm tai giữa, phổi… của trẻ em do nhiều nguyên nhân, trong đó đáng kể là từ thói quen hút thuốc lá của bố mẹ. Kết quả nghiên cứu của ngành y tế cho thấy có những hậu quả đáng sợ do trẻ em hít phải khói thuốc lá.

Con bệnh tật vì thói quen xấu của bố mẹ

Tại hành lang Bệnh viện Nhi Trung ương ở Hà Nội, chúng tôi bắt gặp cặp vợ chồng trẻ Hà Anh Hoàng và Nguyễn Thị Tuyết Nhung (quê ở huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang) đang dõi theo từng bước đi của con trai. Em bé 2 tuổi nhưng trông chỉ như một đứa trẻ mới đầy tuổi.

Bước được vài bước, bé phải dừng lại thở rồi mới chập chững đi tiếp. Khuôn mặt buồn rười rượi, chị Nhung giải thích với chúng tôi: “Con em vừa bị hen, vừa bị viêm phế quản. Cháu thường khó thở, đêm ngủ ít, lại không ăn được nhiều nên mới còi cọc thế này”.

Nói rồi chị Nhung thở dài: “Giờ bọn em mới biết nguyên nhân khiến sức khỏe của cháu kém thế này là do bố cháu hút thuốc lá nhiều quá. Bọn em làm ở khu công nghiệp, thuê cái nhà bé như chuồng chim mà bố cháu lại hút thuốc suốt ngày.

Cứ về nhà là anh ấy giở thuốc ra hút nên có bao nhiêu khói thuốc, mẹ con em hít cả, ngay cả lúc em mang thai. Bọn em không ngờ khói thuốc lại ảnh hưởng đến sức khỏe của con như vậy. Mãi sau này mới nghe bác sỹ phân tích, hít khói thuốc còn độc hại hơn cả hút thuốc lá trực tiếp. Nếu biết trước điều này thì bọn em đã biết cách phòng để tránh hậu quả như bây giờ”.

Cũng giống như con trai anh Hoàng chị Nhung, nhiều ông bố, bà mẹ khác không lường trước được hậu quả do khói thuốc lá mang lại. Tình trạng vừa trông con vừa hút thuốc lá vẫn diễn ra ở nhiều nơi. 

Có ông bố được giao nhiệm vụ trông con nên ôm con ra điểm chơi cờ công cộng, Một tay ôm con, kèm thêm điếu thuốc đang hút dở, tay kia mải chơi cờ. Vậy là, khói thuốc thì cứ bay lên, đứa con bé bỏng của anh được nhận cả đám khí độc hại đó. 

Tại Khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai cũng có nhiều trường hợp trẻ bị hen, viêm phế quản vì bố và mẹ hút thuốc lá.

Theo các nhà nghiên cứu, dù người lớn không hút thuốc trước mặt trẻ em nhưng khói thuốc vẫn ở trong không khí và gây tác hại đến người hít phải khói thuốc. Ở nước ta, tỷ lệ hút thuốc lá trong nam giới rất cao, nhiều người hút thuốc lá vẫn coi thường sức khỏe của những người xung quanh khiến tình trạng phơi nhiễm thuốc lá thụ động rất đáng lo ngại.

Hút thuốc là thói quen của nam giới, mà họ lại thường hút trong nhà, đây là nguyên nhân khiến trẻ em và phụ nữ phần lớn trở thành người hút thuốc thụ động. Những người không hút thuốc tiếp xúc với khói thuốc thường bao gồm con cái, vợ của người hút thuốc, sống trong cùng nhà với người hút thuốc hoặc người làm việc trong môi trường có khói thuốc.

Đại diện Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá (Bộ Y tế) cho biết, hút thuốc thụ động đặc biệt nguy hiểm cho trẻ em vì phổi của trẻ chưa phát triển hoàn thiện và nhạy cảm hơn với các chất kích thích và chất độc trong khói thuốc. 

Trẻ có bố mẹ hút thuốc sẽ giảm các chức năng của phổi và dễ gặp các vấn đề sức khỏe. Hút thuốc thụ động ở trẻ em có thể gây viêm đường hô hấp, hen, viêm tai giữa, đột tử ở trẻ sơ sinh, kém phát triển chức năng phổi và làm tăng nguy cơ mắc nhiều loại bệnh khác.

Sự hủy hoại đáng sợ

Theo một nghiên cứu, tỷ lệ trẻ em bị phơi nhiễm với khói thuốc lá trong quá trình bào thai hoặc trong giai đoạn sơ sinh cao hơn trẻ em khác từ 1,4 đến 8,5 lần. Hội chứng trẻ chết đột tử được biết như cái chết khi đang ngủ, tức là cái chết bất ngờ của trẻ nhỏ mà không có bằng chứng về bệnh tật nào khác có thể gây tử vong khi khám nghiệm tử thi. Trẻ sơ sinh có mẹ tiếp xúc thụ động với khói thuốc sinh ra có cân nặng trung bình thấp hơn những trẻ khác khoảng 200 gam.

Phổ biển nhất trong thời kỳ thơ ấu là bệnh viêm đường hô hấp cấp tính. Khói thuốc thụ động thấm vào đường dẫn khí và phế nang của phổi có thể gây bệnh hô hấp cấp tính và làm bệnh này nặng hơn do làm tăng phù nề và viêm phổi.

Các nguy cơ làm bệnh hô hấp cấp tính trầm trọng thêm cao hơn ở trẻ có bố, mẹ hoặc cả hai hút thuốc hoặc có một người trong gia đình hút thuốc. Nguy cơ mắc các bệnh hô hấp cấp tính cũng tăng lên cùng với sự tiếp xúc với khói thuốc thụ động.

Qua nghiên cứu cho thấy có mối quan hệ nhân quả giữa hút thuốc thụ động ở trẻ em và bệnh tai giữa bao gồm bệnh viêm tai giữa tái phát và cấp tính và chảy mủ tai mãn tính. 

Tỷ lệ mắc viêm tai giữa tái phát và chảy mủ tai mãn tính ở trẻ có tiếp xúc thường xuyên với hút thuốc lá thụ động cao hơn so với trẻ không phơi nhiễm với khói thuốc lá là 1,3 lần và 1,4 lần. Bệnh viêm tai giữa có thể dẫn tới mất khả năng nghe. 

Hút thuốc lá thụ động làm tăng 30% trường hợp hen ở trẻ nhỏ, nó cũng làm tăng các triệu chứng như ho, khò khè, có đờm, thở nông ở trẻ độ tuổi đến trường lên khoảng 30%.

Để bảo vệ sức khỏe giống nòi, bảo vệ sức khỏe hiện tại và tương lai của trẻ em, mỗi người cần phải có ý thức giữ gìn trẻ trước tác hại không lường của thuốc lá. Không để trẻ em hít phải khói thuốc lá – việc này cần bắt đầu từ ý thức của mỗi cá nhân trong gia đình và rộng ra là ý thức của cả cộng đồng.