Cựu chiến binh 40 năm chăm sóc nghĩa trang liệt sĩ
Nghĩa trang liệt sĩ (NTLS) xã Hải Thượng, huyện Hải Lăng là NTLS cấp xã lớn nhất của tỉnh Quảng Trị, với hơn 2.000 ngôi mộ liệt sĩ. Suốt 40 năm qua, cựu chiến binh (CCB) Hồ Xuân Thành đã không quản ngại nắng mưa vất vả, khói hương, chăm sóc chu đáo cho từng phần mộ ở nơi này…
Đến thị xã Quảng Trị, qua khỏi cây cầu Trắng lịch sử (hướng Bắc-Nam) trên QL1A chừng 1km gặp đèn tín hiệu giao thông, qua bên trái đường rồi rẽ phải theo con đường có hàng cây xà cừ hơn trăm năm tuổi đẹp như tranh vẽ sẽ thấy Khu tưởng niệm Mẹ Việt Nam Anh hùng (VNAH) nằm bên tay trái qua một đoạn đường bê tông phẳng phiu. NTLS xã Hải Thượng nằm kế tiếp bên Khu tưởng niệm này, sạch sẽ và xanh mát.
Mới đầu giờ chiều, nắng 37 độ C nhưng ông Thành đã cặm cụi làm việc cùng những người thợ sửa ống nước, điện chiếu sáng ở nghĩa trang. Ông bảo, cứ định kỳ 3 tháng một lần, toàn bộ hệ thống điện, nước ở đây được kiểm tra, sửa chữa kỹ càng nhằm tránh bị trục trặc, gián đoạn mỗi khi làm lễ dâng hương, dâng hoa các liệt sĩ. Điều ít ai biết, tiền lương của ông Thành nhận được hàng tháng từ công việc quản trang chỉ 500 ngàn đồng, nhưng ngoại trừ sửa chữa lớn còn lại những hư hỏng lặt vặt ông đều tự bỏ tiền túi của mình.
Khi hỏi về công việc ở NTLS, ông Thành cười hiền bảo rằng, ông làm tự nguyện, cốt thỏa mãn tâm tư của mình và người thân. Ngoài thời gian dành cho nghĩa trang, ông cùng với vợ con làm một mẫu ruộng lúa nước, 5 sào các loại cây hoa màu và chăn nuôi gia súc, gia cầm. Những năm qua, nhờ vào công việc đồng áng, chăn nuôi mà các con ông có điều kiện học hành đến nơi đến chốn.
Người con đầu là Hồ Quyết Tâm tốt nghiệp Đại học Bách khoa Đà Nẵng chuyên ngành Kỹ sư cầu đường, nay đang làm việc tại Sài Gòn; người con thứ hai Hồ Dũng Cảm, sau khi tốt nghiệp Đại học Công nghệ Thông tin TP Hồ Chí Minh sang Lào làm việc cho một công ty chuyên trồng, chế biến mủ cao su; tiếp đến là Hồ Thị Trung Hiếu sau khi tốt nghiệp đại học về quê làm chủ một doanh nghiệp tư nhân, còn người con út Hồ Minh nay là Bí thư Xã đoàn xã Hải Thượng…
Kể lại quãng đời đã qua, giọng ông Thành trầm xuống: “Tôi đi bộ đội Campuchia từ năm 1977 đến 1981 thì ra quân, trở về địa phương. Khi trở về, trong tôi mang rất nhiều tâm nguyện. Tôi muốn làm điều gì đó có ích cho quê hương, cho thân nhân những người đã vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân ngã xuống. Thế rồi tôi chọn công việc bảo vệ NTLS, vì thấy nó phù hợp với mình. Đầu năm 1982, tôi lên trình bày điều này với lãnh đạo xã; các anh chị, chú bác ở đây rất đồng tình, khen ngợi và động viên quyết định của tôi”.
NTLS xã Hải Thượng từ ngày có ông Thành luôn sạch sẽ, không chỉ Đài tưởng niệm, các phần mộ đều được chăm sóc, hương khói rất chu đáo vào các ngày rằm, 30, mồng 1 hàng tháng; lễ, Tết, 30/4 và 27/7 hằng năm. Thấy ông Thành làm việc bằng cái tâm, lãnh đạo xã Hải Thượng động viên, thuyết phục ông làm thêm công việc của một Công an viên thôn. Thế là hàng ngày, ông phải dậy từ rất sớm; sau khi quét dọn nghĩa trang, hương khói cho các liệt sĩ, ông đi khắp trong thôn để chuyện trò, nắm bắt tâm tư nguyện vọng của bà con; kịp thời hòa giải, xử lý những mâu thuẫn của người dân cũng như tham mưu ngành chức năng, chính quyền địa phương về đảm bảo ANTT địa bàn.
Sau hơn 32 năm làm Công an viên thôn Đại An Khê, được Bộ Công an tặng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba, Công an tỉnh Quảng Trị tặng nhiều giấy khen vì thành tích xuất sắc trong bảo vệ ANTT địa bàn, năm 2014, do sức khỏe yếu, ông Thành xin nghỉ để được toàn tâm toàn ý chăm sóc cho NTLS. Từ đó đến nay, có nhiều ngày đêm ông say mê công việc mà không trở về nhà. Ông chia sẻ: “Từ lâu tôi cảm giác đây như ngôi nhà của mình. Ngày nào tôi chưa kịp quét lá vàng, lau cho sạch sẽ Đài tưởng niệm, tỉa bớt chân nhang và làm sạch cỏ ở các phần mộ là cảm thấy tâm trí mình bứt rứt. Ngoài ra, tôi có thói quen ngồi lại hàng giờ dưới gốc một cây bàng râm mát nào đó trong hay chính ngay bên hàng hoa tôi vừa chăm sóc tưới tắm cho chúng, trong khuôn viên NTLS này để “chuyện trò với các liệt sĩ”.
Ông Lê Nguyên Hồng, Giám đốc Sở LĐTB&XH tỉnh Quảng Trị cho hay, NTLS xã Hải Thượng là NTLS cấp xã lớn nhất hiện nay của tỉnh Quảng Trị, với hơn 2.000 ngôi mộ liệt sĩ. Trong đó, có gần 1.600 liệt sĩ thuộc các Sư đoàn 320, 312 và 400 liệt sĩ bộ đội địa phương được quy tập, tìm kiếm cất bốc đưa về đây chôn cất, hương khói, đã xác định được tên tuổi, quê quán, cùng hơn 100 liệt sĩ khác được tìm thấy, cất bốc trên địa bàn xã chưa xác định được tên.
Kế thừa và phát huy truyền thống anh hùng cách mạng, thực hiện đạo lý “Ăn quả nhớ người trồng cây” của dân tộc Việt Nam, những năm qua, người dân trên quê hương Hải Thượng đã rất chú trọng công tác đền ơn đáp nghĩa, hỗ trợ giúp đỡ rất tận tình các gia đình thân nhân liệt sĩ, người có công với cách mạng. Trong đó, ông Hồ Xuân Thành là một gương sáng điển hình. Ông Thành không chỉ chăm nom nghĩa trang và các phần mộ liệt sĩ hay tích cực tham gia công tác của một Công an viên trước đây, những lúc rảnh rỗi hay có thông tin về mộ liệt sĩ, ông đều tranh thủ cùng với bạn bè, người dân khăn gói lên đường đi tìm cho bằng được…
Chia tay ông Thành khi cái nắng mùa hạ trên miền đất Quảng Trị vẫn chưa hạ nhiệt. Ra khỏi cổng, tôi ngoái lại nhìn vẫn thấy ông lom khom quét lá vàng giữa sân nghĩa trang.