Dự kiến vẫn thu phí lòng đường, hè phố

• Yêu cầu kiểm tra việc ‘loạn thu phí’ đầu năm1
• Các trường chỉ được thu phí bảo hiểm y tế 6 tháng/lần
• Dự thảo Luật Phí và lệ phí: Khắc phục tình trạng thu phí tuỳ tiện
• Chất lượng đường kém sẽ không được thu phí

Bộ Tài chính cho biết, cho đến tận bây giờ, vẫn còn nhiều ý kiến đề nghị làm rõ khái niệm về phí, lệ phí và giá dịch vụ đảm bảo rõ ràng, minh bạch làm căn cứ phân loại Danh mục phí, lệ phí, giá dịch vụ được chính xác. Bộ Tài chính đã phối hợp với Ủy ban Tài chính ngân sách Quốc hội hoàn chỉnh khái niệm phí, lệ phí trong dự thảo Luật cho chính xác, đúng với bản chất kinh tế của từng khoản thu phí, lệ phí. Cụ thể, phí là khoản tiền mà tổ chức, cá nhân phải trả cơ bản bù đắp chi phí và mang tính phục vụ khi được cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập và tổ chức được cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao cung cấp dịch vụ công được quy định trong Danh mục phí ban hành kèm theo Luật này. Còn lệ phí là khoản tiền được ấn định mà tổ chức, cá nhân phải trả mang tính bắt buộc khi được cơ quan nhà nước cung cấp dịch vụ công, phục vụ công việc quản lý nhà nước được quy định trong Danh mục lệ phí ban hành kèm theo Luật này.

”Việc quy định Danh mục phí, lệ phí trong Luật nhằm đảm bảo việc thống nhất trong cả nước, tránh tình trạng tự ban hành và thu các loại phí ngoài danh mục, tạo gánh nặng và gây bức xúc cho người dân trong giai đoạn vừa qua. Do đó, đề nghị không bổ sung thẩm quyền cho phép chính quyền địa phương quy định một số loại phí nằm ngoài Danh mục của Luật phí và lệ phí. Trong trường hợp cần thiết, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, các địa phương báo cáo Chính phủ trình UBTVQH xem xét, quyết định bổ sung danh mục. Tiếp thu ý kiến nêu trên, dự kiến trình Quốc hội cho phép bổ sung một khoản quy định về thẩm quyền của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, nội dung này đã được bổ sung tại khoản 5 Điều 22 của Dự thảo luật”- Bộ Tài chính thông tin.

Một trong những vấn đề nóng trong thời gian gần đây là việc chuyển học phí và viện phí sang cơ chế giá. Một số ý kiến đề nghị không, một số khác nhất trí việc chuyển viện phí, học phí sang cơ chế giá song đề nghị Chính phủ cần báo cáo cụ thể và chi tiết hơn về lộ trình và tác động của việc chuyển sang giá dịch vụ đến đời sống của người dân. Bộ Tài chính cho biết theo quy định tại Luật Khám bệnh, chữa bệnh, Luật Giáo dục và Luật Giá, dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh và dịch vụ giáo dục, đào tạo tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, cơ sở giáo dục, đào tạo của Nhà nước đã được chuyển sang cơ chế giá và đang được Nhà nước định giá nhằm khuyến khích đẩy nhanh thực hiện xã hội hóa, thu hút đầu tư để phát triển dịch vụ.

Chính phủ đã ban hành Nghị định số 16/2015/NĐ-CP ngày 14/2/2015 quy định cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập trong các lĩnh vực: Giáo dục đào tạo; dạy nghề; y tế... theo đó, đã quy định rõ lộ trình tính giá dịch vụ sự nghiệp công sử dụng kinh phí ngân sách nhà nước. Đồng thời, để tránh tác động lớn đến đời sống của người dân, theo quy định của Luật Bảo hiểm y tế và Nghị định của Chính phủ trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo đã có các chính sách hỗ trợ cho người nghèo và các đối tượng chính sách, đảm bảo khi chuyển sang thực hiện cơ chế giá không gây khó khăn, bất lợi cho người nghèo, vùng sâu, vùng xa và dân tộc thiểu số.

Ngoài ra, còn một vấn đề rất thiết thực nữa đó là thu phí lòng đường, hè phố. Có hai quan điểm trái ngược về việc nhất trí thu và không thu. Ý kiến nhất trí cho phép thu thì đề nghị cần rà soát kỹ, quản lý chặt chẽ, tránh quy định không rõ ràng, dẫn đến mất trật tự an toàn giao thông, gây thất thoát nguồn thu cho NSNN. Theo Bộ Tài chính, việc sử dụng lòng đường, vỉa hè vào các mục đích khác như điểm đỗ xe ô tô, xe máy... đang là nhu cầu phát sinh từ cuộc sống và được nhiều nước trên thế giới thực hiện để giải quyết các vấn đề của cuộc sống hàng ngày. Thực tế ở nước ta những năm gần đây cho thấy, nhu cầu sử dụng lòng đường, hè phố, nhất là tại các thành phố lớn nhằm phục vụ nhu cầu trông giữ xe máy, ô tô ngày càng tăng, trong khi ở các thành phố lớn các bãi trông giữ xe công cộng còn hạn chế.

Sử dụng lòng đường, hè phố vào mục đích khác đã được Luật Giao thông đường bộ quy định rõ. Theo đó, giao thẩm quyền cho UBND cấp tỉnh quyết định việc sử dụng lòng đường, hè phố phù hợp và phải đảm bảo trật tự và an toàn giao thông. Người được sử dụng lòng, hè đường phải nộp phí là đảm bảo công bằng trong việc sử dụng lòng đường, hè phố; tạo nguồn thu cho ngân sách địa phương. Do vậy, dự kiến giữ lại khoản phí này trong Danh mục và yêu cầu các địa phương, nhất là ở các đô thị lớn cần tăng cường công tác quản lý, quy định cụ thể từng khu vực, từng tuyến phố được phép sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố nhưng không được làm ảnh hưởng đến trật tự an toàn giao thông và tăng cường công tác quản lý khoản thu này bảo đảm công khai, minh bạch, tránh việc thu, sử dụng không đúng với quy định của pháp luật.

Riêng với đề nghị bỏ phí sử dụng đường bộ đối với xe máy, căn cứ vào tình hình phát triển kinh tế - xã hội và yêu cầu của công tác quản lý theo từng thời kỳ, Chính phủ sẽ quyết định thu hoặc dừng thu đối với từng loại phương tiện cụ thể. Thực tế tại phiên họp thường kỳ tháng 9/2015 của Chính phủ đã thống nhất dừng thu phí sử dụng đường bộ đối với xe máy kể từ ngày 1/1/2016. “Phí sử dụng đường bộ là một loại phí thu thuộc lĩnh vực giao thông nằm trong Danh mục kèm Dự thảo luật, áp dụng cho nhiều loại phương tiện tham gia lưu hành nhằm mục đích tạo nguồn thu phục vụ cho công tác bảo trì đường bộ. Trong dự thảo Luật phí và lệ phí không quy định chi tiết các loại phương tiện thuộc đối tượng điều chỉnh của khoản phí này”, Bộ Tài chính cho biết.