Lại ngộ độc do ăn cá chép ủ chua, 1 người tử vong, 9 người nguy cấp

Tối 18/3, Bệnh viện (BV) Chợ Rẫy thông tin vừa cử đội chuyên gia của bệnh viện mang thuốc giải độc đi cứu người tại Quảng Nam.

Cụ thể, sáng cùng ngày, BV Chợ Rẫy nhận được đề nghị hỗ trợ chuyên môn từ BV Đa khoa khu vực Bắc Quảng Nam (BV Bắc Quảng Nam) với các trường hợp ngộ độc mà BV đang tiếp nhận điều trị. 

Sau khi hội chẩn trực tuyến giữa hai BV, các bác sĩ BV Chợ Rẫy đã nghĩ nhiều đến vấn đề ngộ độc Botulinum đối với các trường hợp này.

Trước tình hình trên, Giám đốc BV Chợ Rẫy đã  quyết định cử các chuyên gia hàng đầu về chống độc và hồi sức gồm: TS.BS Lê Quốc Hùng (Trưởng khoa Bệnh Nhiệt đới), BS.CK2 Trần Thanh Linh (Trưởng khoa Hồi sức Cấp cứu), cùng Dược sĩ Nguyễn Trọng Lộc (khoa Dược) của BV Chợ Rẫy trực tiếp ra BV Bắc Quảng Nam tiến hành hỗ trợ điều trị cho bệnh nhân. Khoảng 13h30, nhóm chuyên gia đã lên đường đến Quảng Nam.

Đội chuyên gia của BV Chợ Rẫy mang theo 5 lọc thuốc Botulism Antitoxin Heptavalent (BAT) dùng giải ngộ độc tố Clostridium Botulinum, đây là một loại thuốc rất hiếm.

Tại BV Bắc Quảng Nam, đội chuyên gia của BV Chợ Rẫy đã tiến hành điều tra dịch tễ và đánh giá có 3 chùm ca bệnh, tổng cộng 10 người có khả năng bị ngộ độc Botulinum rất cao.

Theo thông tin ban đầu, chùm ca bệnh thứ nhất 5 người, gồm: 3 nữ, 2 nam ở xã Phước Đức, huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam. Cả 5 người cùng ăn món cá chép muối ủ chua vào ngày 5/3. Sau khi ăn từ 12h-24h, tất cả đều có triệu chứng đau bụng, nôn ói, mệt, yếu dần tay chân và phải nhập BV Bắc Quảng Nam. Sau 3 ngày điều trị, 1 ca bệnh nhân nữ 40 tuổi đã tử vong, 4 ca còn lại tình trạng hiện tại tạm ổn.

Chùm ca bệnh thứ hai là bệnh nhân nữ, sinh năm 1986, ở xã Phước Chánh, huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam. Bệnh nhân ăn cá chép muối ủ chua vào ngày 14/3. Sau 1 ngày, bệnh nhân nôn ói nhiều, yếu dần tay chân, phải nhập BV Bắc Quảng Nam. Đến ngày 16/3, bệnh nhân suy hô hấp, thở máy đến nay.

Chùm ca bệnh thứ ba là 4 người trong cùng một gia đình, gồm 3 nam, 1 nữ ở xã Phước Kiên, huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam. Ngày 16/3, cả gia đình ăn cá chép muối ủ chua, đến 17/3 nôn ói nhiều, mệt, nhập BV Bắc Quảng Nam. Đến ngày hôm qua (18/3), 2 bệnh nhân liệt tứ chi, suy hô hấp, phải thở máy, 2 bệnh nhân còn lại (1 bé trai 12 tuổi và 1 nữ 24 tuổi) mệt đừ, yếu nhẹ tứ chi, sức cơ 4/5-5/5, tự thở được.

Sau khi trực tiếp thăm khám bệnh nhân và làm việc với Sở Y tế tỉnh Quảng Nam, các bác sĩ nhận định ban đầu là, cả 3 chùm ca bệnh đều ăn cùng một loại thức ăn là cá chép muối ủ chua.

Trong quá trình chế biến loại thức ăn này, người dân còn bỏ vào hộp thủy tinh đóng kín, sau 2-3 tuần mới lấy ra ăn (tạo điều kiện yếm khí cho vi khuẩn clostridium botulinum phát triển. Sau ăn ≤ 24 giờ, những người này đều có triệu chứng rối loạn tiêu hóa kèm yếu tứ chi tăng dần. Những trường hợp nặng đều dẫn tới suy hô hấp do liệt cơ phải thở máy. Tuy nhiên, tất cả đều tỉnh, tiếp xúc được.

Đến 18h30 ngày 18/3, kết quả xét nghiệm cấy mẫu cá muối ủ chua do Viện Pasteur Nha Trang thực hiện đã xác định dương tính với clostridium botulinum type E. Với đầy đủ các tiêu chuẩn về lâm sàng và dịch tễ, các bác sĩ của BV Chợ Rẫy đã đưa ra chẩn đoán đối với các chùm ca bệnh trên là ngộ độc Botulinum do ăn cá chép muối ủ chua.

Từ đó, các bác sĩ của BV Chợ Rẫy đã chỉ định dùng ngay thuốc giải ngộ độc tố clostridium botulinum cho 3 bệnh nhân nặng đang thở máy (1 nữ, 2 nam).

 Về hướng điều trị, 3 bệnh nhân nặng thở máy, mỗi người được truyền 1 lọ BAT, theo dõi sát phản vệ trong và sau truyền. Theo dõi sát biến chứng loạn nhịp tim và săn sóc bệnh nhân thở máy.

Hai bệnh nhân còn lại tiếp tục theo dõi sát tình trạng yếu liệt của bệnh nhân để quyết định có sử dụng BAT hay không.

Sau khi truyền thuốc và đề nghị các biện pháp theo dõi chi tiết, đoàn bác sĩ của BV Chợ Rẫy và Trưởng khoa ICU của BV Bắc Quảng Nam sẽ lập group “Bolulinum” để tiếp tục theo dõi, trao đổi chuyên môn trong quá trình điều trị tiếp theo cho các bệnh nhân…