Người dân miền núi A Lưới thoát nghèo nhờ trồng cây dược liệu quý
Bằng sự nỗ lực và cần mẫn lao động, hàng trăm hộ dân ở các xã miền núi thuộc huyện A Lưới (TP Huế) đã “biến” những khu đồi cằn cộc đầy đá sỏi thành những mảnh vườn trồng cây dược liệu quý xanh ngát. Hiện mô hình trồng cây dược liệu quý đã và đang giúp đồng bào dân tộc Pa Cô, Tà Ôi ở huyện A Lưới thoát nghèo, đổi thay cuộc sống.
Trung tuần tháng 3/2025, giữa cái nắng chang chang của tiết trời A Lưới, chúng tôi ghé đến thăm vườn dược liệu quý rộng hơn 2ha của gia đình ông Hồ Văn Như (ở thôn Pi Ây 1, xã Quảng Nhâm, huyện A Lưới).
Ông Như cho biết, từ năm 2019, qua tìm hiểu ông biết đất đai ở vùng đồi núi của địa phương thích hợp với cây sâm Bố Chính nên đã mạnh dạn học hỏi mô hình để trồng thử nghiệm loại sâm này. Nhờ có sự hỗ trợ từ Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021- 2025 tại huyện A Lưới cùng sự giúp đỡ của chính quyền địa phương nên gia đình ông Như đã mở rộng vườn dược liệu sâm Bố Chính lên nhiều hécta.
“Được tập huấn kỹ thuật từ khâu làm đất, xuống giống đến việc không sử dụng phân bón hóa học và thuốc trừ sâu, chúng tôi đã làm quen với việc trồng, chăm sóc cây sâm. Đặc biệt, nhờ thích nghi với khí hậu, thổ nhưỡng của miền núi A Lưới nên sau vài tháng trồng, sâm Bố Chính đã phát triển rất tốt. Vụ mùa 2023 và 2024 vừa qua, vườn sâm của gia đình đã cho thu hoạch với giá trị kinh tế cao”, ông Như cho hay.
Tương tự, sau 5 năm thực hiện mô hình trồng sâm Bố Chính, từ 2ha ban đầu, đến nay gia đình anh Hồ Văn Tú (ở xã Quảng Nhâm, huyện A Lưới) đã mở rộng vườn dược liệu sâm lên 5ha. Sản lượng sâm cao, giá bán trung bình từ 120 - 150 nghìn đồng/kg sâm tươi tùy kích thước, chất lượng sâm đã giúp gia đình anh Tú thoát nghèo, ổn định cuộc sống.
“Thời gian ban đầu, do chưa nắm bắt được kỹ thuật trồng nên sản lượng sâm đạt thấp. Sau một thời gian vừa trồng vừa rút kinh nghiệm, cộng với việc sâm được trồng giữa vùng đồi núi tự nhiên, không sử dụng phân bón hóa học, thuốc trừ sâu giúp sâm đạt chất lượng và có dược tính cao, bảo đảm an toàn cho người sử dụng nên sâm được ưa chuộng. Vì thế chúng tôi đã quyết định mở rộng thêm diện tích trồng loại cây dược liệu này để đáp ứng nhu cầu thị trường tiêu thụ”, anh Tú chia sẻ thêm.
Ông Nguyễn Hải Teo, Giám đốc Hợp tác xã nông nghiệp Quảng Nhâm cho biết, nếu sâm Bố Chính phát triển tốt, không bị sâu bệnh thì bình quân mỗi hécta chủ vườn dược liệu có thể thu lợi từ 100 - 150 triệu đồng sau khi trừ chi phí mua giống, thuê nhân công chăm sóc. Mức thu này cao gấp 3-4 lần so với trồng các loại cây khác. Vì thế, ngoài sâm Bố Chính, có gần 30 hộ dân ở xã Quảng Nhâm còn tham gia trồng cây cà gai leo với diện tích gần 10ha và cho thu nhập ổn định.
Với hiệu quả từ việc trồng cây dược liệu mang lại, ngoài trồng sâm Bố Chính và cà gai leo, thời gian qua, có nhiều hộ dân là đồng bào dân tộc Pa Cô, Tà Ôi ở các thôn Pi Ây 1, Pi Ây 2, Kleng – Abung, A Hưa – Pa E, Pất Đuh (xã Quảng Nhâm) đã đăng ký trồng cây dược liệu quý - cây gấc lai đen. Đây là mô hình mới thuộc dự án đầu tư, hỗ trợ phát triển vùng trồng dược liệu quý ở huyện A Lưới thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021- 2025.
Ông Hồ Viên Lơn (người đồng bào dân tộc Tà Ôi ở thôn Kleng – Abung, xã Quảng Nhâm) cho biết, trước đây gia đình ông có 3ha đất vườn đồi trồng cây chuối và cây keo lai nhưng cho hiệu quả kinh tế thấp. Sau khi tham gia các lớp tập huấn, ông Lơn đã đào đất vườn để chuẩn bị xuống giống trồng cây gấc lai đen. “Trong tương lai, hy vọng mô hình trồng cây gấc lai đen này sẽ đem lại hiệu quả kinh tế để giúp gia đình tôi và các hộ dân tại địa phương có cuộc sống ổn định hơn”, ông Lơn cho hay.
Theo ông Nguyễn Xuân Thương, Chủ tịch UBND xã Quảng Nhâm, hiện trên địa bàn xã có hơn 100 hộ dân tham gia vào mô hình trồng các loại cây dược liệu quý như sâm Bố Chính, cà gai leo, gấc lai đen. Theo ông Nguyễn Xuân Thương, hiện nhiều vườn dược liệu tại địa bàn xã được quy hoạch và trồng đúng phương pháp khoa học, kỹ thuật, đúng thời vụ đã cho thu hoạch, mang lại hiệu quả kinh tế cao, giúp người dân có thu nhập ổn định.
Hiện A Lưới còn trồng thử nghiệm nhiều hécta dược liệu là cây gừng gió và cây thiên niên kiện với 64 hộ dân ở xã A Roàng tham gia. Sau một thời gian trồng, các loại cây dược liệu này phát triển tốt. Đây là tín hiệu đáng mừng vì mô hình trồng dược liệu không chỉ mang lại sinh kế cho người dân mà còn là điều kiện giúp địa phương phát triển các loại dược liệu giá trị trong thời gian tới.
Ông Nguyễn Văn Hải, Phó Chủ tịch UBND huyện A Lưới còn cho biết, hiện UBND huyện đang quy hoạch vùng trồng cây dược liệu với tổng diện tích 305ha tại 3 xã Quảng Nhâm, Hồng Bắc, A Roàng. Ngoài những hộ dân trồng các loại cây dược liệu kể trên, hiện chính quyền địa phương, ngành Nông nghiệp huyện đang tiếp tục tuyên truyền, vận động, hướng dẫn người dân tham gia trồng dược liệu quý.
Đến nay có hơn 300 hộ dân đã đăng ký tham gia trồng cây dược liệu. Bên cạnh đó, huyện cũng phối hợp với các sở, ngành, đơn vị tổ chức lớp tập huấn, hội nghị, diễn đàn xúc tiến đầu tư về lĩnh vực dược liệu để thu hút thêm nhiều doanh nghiệp tham gia cùng hỗ trợ cho người dân. Từ đó góp phần phát triển diện tích trồng cây dược liệu quý có giá trị kinh tế, giúp người dân ở địa phương trồng dược liệu có thu nhập ổn định, thoát nghèo bền vững.