Rộn ràng xứ mai vàng trước Tết

Có hơn 20 năm trồng mai ở xứ sở mai vàng thị xã An Nhơn, ông Phan Văn Sáu (58 tuổi, trú thôn Thanh Liêm, xã Nhơn An, thị xã An Nhơn, Bình Định) luôn duy trì trong vườn đến 6.000 cây mai các loại để đáp ứng nhu cầu của thị trường mai Tết. Ông Sáu cho biết, dù thời tiết năm nay có phần cực đoan, nắng nóng kéo dài đến cả những tháng 10, 11 âm lịch khiến mai ra hoa sớm, nhưng với kinh nghiệm lâu năm của bản thân, ông vẫn khắc chế được, khiến cho hiện tượng nở hoa ở con số nhỏ nhất.

Hiện tại trong vườn nhà ông Sáu có 600 cây mai bonsai, 500 cây mai mini bonsai và 2.000 cây mai thương phẩm đủ tố chất bông búp xuất bán đúng vào dịp Tết Nguyên đán Quý Mão 2023 này. Thời điểm này, toàn bộ vườn mai xuất bán tết của ông Sáu đều đã có khách đặt mua. Tùy vào khách hàng ở các vùng miền, ông Sáu sẽ cho nhân công lặt lá mai theo lịch khác nhau để cây mai cho ra hoa đúng vào Tết, đáp ứng nhu cầu của khách.

“Tôi trồng mai lâu năm rồi, bây giờ lượng khách đã ổn định, có thể dùng công nghệ 4.0 để gửi hình cho khách, khách đặt đến ngày tới xuất hàng đi thôi. Do năm nay giá thuốc bảo vệ thực vật, vật tư đều lên cao cho nên giá thành cây mai thương phẩm cao hơn mọi năm. Với số mai hiện tại bán Tết, sẽ đem về thu nhập cho gia đình tôi hơn 600 triệu đồng”, ông Sáu cho hay.

Không trồng mai đại trà như những hộ gia đình khác, ông Nguyễn Trí Tuấn (64 tuổi, trú thôn Thanh Liêm, xã Nhơn An) chọn cho mình lối đi riêng đó là tập trung vào trồng mai bonsai để xuất bán ra thị trường. Năm nay, ông Tuấn trồng, chăm sóc được hơn 100 cây mai bon sai với đủ dáng thế khác nhau, đầu tư giàn lưới để ngăn chặn không cho ong bướm vào làm hỏng cây. Những ngày cuối năm này, ông Tuấn túc trực thường xuyên ở vườn mai để tỉa lá, chỉnh sửa mai tết xuất ra thị trường.

“Bây giờ người dân trồng mai ở đây rất nhiều và cần diện tích lớn. Vì vậy tôi đã chuyển qua chuyên trồng và chăm sóc mai bonsai để phục vụ thị trường. Mỗi cây mai để đưa ra thị trường phải trồng và chăm sóc từ 5 năm tuổi. Hiện nay, vườn mai của tôi có hơn 100 cây. Hiện tại đã bán được 40 cây cho khách sỉ là những cây tầm giá 3 triệu. Những cây còn lại thường thì khách sẽ đến tận vườn để mua. Có cây vài chục triệu đến 100 triệu, có cây 1 tỷ. Nếu bán được sẽ đem lại thu nhập mỗi năm từ 200 triệu đến 1 tỷ đồng”, ông Tuấn chia sẻ.

Trên địa bàn thị xã An Nhơn hiện nay có khoảng hơn 10.000 hộ dân trồng mai trên diện tích 250ha. Mỗi năm xuất ra thị trường từ 200 đến 300 nghìn cây, thu nhập bình quân hơn 100 tỷ đồng - đây là nguồn thu nhập rất lớn cho người dân thị xã An Nhơn.

Ông Bùi Văn Cư, Phó Chủ tịch UBND thị xã An Nhơn, cho biết, năm nay, thời tiết trên địa bàn diễn biến bất thường đã ảnh hưởng đến sự phát triển cây mai, một số cây mai nở bông sớm gây lo lắng cho người dân. Theo thống kê, toàn thị xã An Nhơn có từ 20 đến 25% cây mai nở bông sớm. Tuy nhiên đây là những cây mai từ 1-3 năm tuổi, không ảnh hưởng đối với mai thương phẩm xuất bán đưa ra thị trường dịp Tết Nguyên đán Quý Mão năm 2023 vì mai đưa ra thị trường chủ yếu từ 4 năm tuổi trở lên.

Từ ngày 9/1/2023 đến 11/1/2023, UBND thị xã An Nhơn, tổ chức “Lễ hội Mai vàng An Nhơn lần thứ I - Năm 2023”, nhằm giới thiệu, quảng bá “thủ phủ mai vàng”, thúc đẩy phát triển làng nghề truyền thống gắn với phát triển du lịch và tạo dựng hình ảnh địa phương. Lễ hội Mai vàng An Nhơn lần thứ I - Năm 2023 diễn ra nhân kỷ niệm 190 năm danh xưng An Nhơn, được định hướng trở thành hoạt động thường niên mỗi độ xuân sang để trở thành nơi tôn vinh những giá trị, quảng bá nét đẹp văn hóa, quảng bá về đất và con người An Nhơn.

Còn ở tỉnh Thừa Thiên-Huế, những ngày này về làng Thế Chí Tây (xã Điền Hòa, huyện Phong Điền) chúng tôi bắt gặp nhiều nông dân đang tất bật chăm sóc mai cảnh để phục vụ thị trường Tết. Làng Thế Chí Tây có truyền thống trồng mai cảnh bán dịp Tết, vào cuối năm 2018, nghề trồng mai cảnh ở làng Thế Chí Tây được UBND tỉnh Thừa Thiên-Huế công nhận là làng nghề truyền thống. Từ đó đến nay, nghề trồng mai cảnh của làng phát triển hơn và dần định hình được thương hiệu.

Tại làng Thế Chí Tây, nhiều giống mai đã và đang được người dân trồng, chăm sóc như Hoàng trúc mai, Hoàng diệp mai, Diệp cúc mai… tạo thành những cây mai cảnh tuyệt đẹp. Một trong những người gắn bó với nghề trồng mai cảnh lâu năm ở Thế Chí Tây là ông Đặng Văn Phách (SN 1961). Hiện ông Phách là chủ sở hữu nhiều gốc mai cảnh “khủng” có giá trị hàng trăm triệu đồng, trong đó có gốc mai hơn 40 năm tuổi được tạo dáng “Song long chầu nguyệt” và đã có người ra giá mua hơn 700 triệu đồng.

Ông Phách kể rằng, từ lúc thiếu niên, ông đã được cha chỉ dạy cách trồng và chăm sóc mai cảnh. “Quá trình trồng cây mai cảnh rất công phu, từ khâu chọn giống, chăm bón, tỉa cành, chọn thế cây. Đặc biệt mai cảnh được người dân trong làng trồng và chăm sóc tự nhiên, tuyệt đối không sử dụng phân bón hóa học, thuốc trừ sâu. Trong vòng 36 tháng, cây mai có thể tạo dáng, uốn thế để đưa vào chậu chăm sóc tạo nên nét đặc trưng riêng biệt. Hiện mai cảnh ở địa phương thường được tạo các thế như “Long lượn”, “Long mẫu sinh long tử”, “Long thăng” trở thành thương hiệu của làng mai Thế Chí Tây”, ông Phách chia sẻ.

Gắn bó và lưu giữ nghề trồng mai cảnh do cha ông để lại, nhiều nông dân ở Thế Chí Tây đã từng bước thoát nghèo vươn lên làm giàu nhờ bán mai cảnh. Dịp Tết Nguyên đán Quý Mão năm nay, ông Phan Nhật Thanh (SN 1973) có hàng chục cây mai cảnh từ 6 đến 40 năm tuổi, trong đó có 20 cây mai cảnh lớn trị giá hơn 2 tỷ đồng để bán cho khách mua chưng Tết. Theo ông Thanh, cứ mỗi dịp Tết, ông xuất bán nhiều cây mai với giá từ vài triệu đến vài chục triệu đồng…

Theo ông Đặng Văn Quang, Phó Chủ tịch UBND xã Điền Hòa, ngoài làng Thế Chí Tây trồng mai nổi tiếng, hiện toàn xã có hơn 1.000/1.300 hộ dân ở 11 thôn tham gia trồng mai với hơn 100.000 cây từ 3 năm đến trên 40 năm tuổi. Chỉ tính riêng trong năm 2022, toàn xã đã cung cấp ra thị trường hơn 50.000 cây mai giống 1 năm tuổi với giá bán dao động 15 đến 20 nghìn đồng/cây.

Chính quyền địa phương cũng đã quy hoạch, chuyển đổi hơn 1ha đất trồng lúa kém hiệu quả sang trồng mai cảnh, đồng thời đầu tư vốn làm cơ sở hạ tầng để người dân trồng mai. Đặc biệt, có 25 hộ nghèo, cận nghèo của xã cũng được hỗ trợ vốn, dạy nghề trồng mai để phát triển sinh kế. Đến nay sau thời gian trồng, chăm sóc, nhiều hộ đã bán được mai cảnh từ 4 đến 20 triệu đồng/cây và có nguồn vốn để tái đầu tư, thoát cảnh đói nghèo.

Ông Hồ Thắng, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Thừa Thiên-Huế trao đổi, ngoài công tác vận động, tuyên truyền người dân ở các địa phương trên địa bàn gìn giữ nghề truyền thống trồng mai cảnh, hiện Sở đang triển khai thực hiện dự án xây dựng, quản lý và phát triển chỉ dẫn địa lý “Huế” cho sản phẩm hoàng mai của tỉnh. Qua đó nhằm duy trì, phát huy danh tiếng, phát triển bền vững và nhân rộng loài hoa quý có giá trị truyền thống văn hóa, lịch sử tại địa phương. Đồng thời xây dựng vùng sản xuất sản phẩm hoàng mai đặc thù, mang chỉ dẫn địa lý, có thương hiệu riêng để tăng thêm sinh kế cho người dân, góp phần vào đề án xây dựng Thừa Thiên-Huế trở thành xứ sở mai vàng của Việt Nam.