Claudio Ranieri & bí quyết thành công tại Leicester City

• Ba lý do làm nên hiện tượng Leicester City

Và thành công của vị chiến lược gia người Italia đang tạo ra một cuộc tranh cãi về vai trò của các HLV. Mới đây Sky Sports còn cho đăng tải một bài viết mang tiêu đề: "Ranieri đang tạo ra một sự nhạo báng với những người sùng bái các HLV". Tại sao lại như vậy?

Một Ranieri "vô chiêu"

Nếu như nhắc đến những cái tên như Juergen Klopp, Pep Guardiola hay thậm chí là Jose Mourinho, người ta lập tức nghĩ ngay đến những triết lý bóng đá gắn liền với tên tuổi của họ. Từ Barcelona cho đến Bayern Munich, ở đâu Pep Guardiola cũng vẫn đóng vai trò của một nhà truyền giáo tiki-taka. Chắc chắn, sắp tới khi Pep Guardiola cập bến Manchester City thì cũng chẳng có gì thay đổi. Ông vẫn sẽ "gò" nửa xanh thành Manchester chơi tiki-taka.

Rất có thể Fernandinho từ vị trí tiền vệ phòng ngự sẽ được kéo xuống chơi trung vệ, còn Fabian Delph với sở trường là tiền vệ trung tâm sẽ được bố trí chơi hậu vệ cánh như một phiên bản cấp thấp của David Alaba. Đó chính là những gì Guardiola thường làm ở những đội bóng của mình. Vị chiến lược gia người Catalunya này đã có một "bí kíp" của riêng mình.

Tương tự như vậy, Liverpool đang chơi thứ bóng đá rất nhanh và mạnh mẽ giống hệt với CLB cũ của Juergen Klopp, Dortmund. Đấy chính là phong cách chơi bóng gegen-pressing ưa thích của vị HLV người Đức này. Gegen-pressing được nhiều chuyên gia gọi là phương pháp phản công tổng lực, mà điểm mấu chốt của nó là đoạt bóng lại ngay lập tức để tấn công.

Jose Mourinho không tự phát triển một lối chơi có thể đặt một cái tên riêng kiểu như tiki-taka hay gegen-pressing. Nhưng các đội bóng của Mourinho thường có một điểm chung: có khả năng chơi vô cùng chặt chẽ và thực dụng đến tàn nhẫn nhờ khả năng phản công sắc lẹm.

Thế nhưng, Ranieri thì khác. Người ta khó lòng "đọc vị" các đội bóng của Ranieri sẽ chơi như thế nào. Thực dụng ư? Không phải. Hoa mỹ, hủy diệt ư? Cũng không nốt. Người đàn ông 64 tuổi, đã có tròn 30 năm theo đuổi sự nghiệp huấn luyện này chẳng có một công thức chiến thắng khuôn mẫu nào hết. Người ta có thể thấy rõ điều đó qua những gì Leicester City đã thể hiện từ đầu mùa giải.

Khúc khải hoàn trước Soumpthamton đã là trận đấu thứ 4 liên tiếp, đội bóng của Ranieri kết liễu đối thủ với tỉ số 1-0. Thống kê xa hơn nữa thì cả 5 trận thắng gần nhất mà Leicester City có được tại giải Ngoại hạng cũng đều cùng có chung kết quả tối thiểu này. Những gì đang diễn ra là một bộ mặt hoàn toàn trái ngược so với chính họ ở nửa đầu mùa giải.

Khi Leicester City chễm chệ trên ngôi đầu bảng xếp hạng tại Premier League trong dịp Giáng sinh thì nguồn động lực thăng hoa của họ đến từ hàng tấn công. CLB này đã ghi đến 37 bàn sau 17 trận (trung bình gần 2.2 bàn/trận), Jaime Vardy lập kỷ lục mới tại giải Ngoại hạng với chuỗi 12 trận liên tiếp khai hỏa. Ở thời điểm ấy, phong độ tuyệt vời của các cầu thủ tấn công như Vardy đã bù đắp cho những lỗ hổng to đùng ở hàng phòng ngự, nơi Leicester City đã để lọt lưới đến 24 lần sau 17 trận. Tức là gần như trận nào đội bóng này cũng để lọt lưới.

Thậm chí, phải đến tận cuối tháng 10, các học trò của Ranieri mới có thể giật được giải thưởng của ông thầy. "Gã thợ hàn" đã treo thưởng sẽ khao cả đội thứ pizza hảo hạng - đặc sản của quê hương ông, nếu Leicester City có được trận đầu tiên giữ sạch lưới trong mùa giải mới. Và phải sau 12 trận trên mọi đấu trường, các cầu thủ Leicester City mới thực hiện được điều này.

Tuy nhiên, trong 3 tháng gần đây, nếu Ranieri vẫn khao pizza cả đội mỗi khi đội nhà giữ trắng lưới thì các học trò của ông sẽ bị bội thực pizza. Bởi họ gần như sẽ phải ăn món ăn đó mỗi tuần. Ở 15 vòng đấu sau kì lễ Giáng sinh, Leicester City chỉ phải nhận thêm vỏn vẹn có 7 bàn thua. Nếu chỉ tính từ giai đoạn sau lễ Giáng sinh đến nay thì đội bóng của Ranieri còn đang là đội có hàng thủ tốt nhất giải đấu. Chẳng có CLB nào giữ sạch lưới nhiều hơn họ. Đội quân của Ranieri đã làm được điều đó tới 10 lần. Trong khi phần còn lại của giải đấu không có đối thủ nào vượt được mốc 7 trận (Southampton, Arsenal và Manchester City).

Hãy nghe HLV Alan Pardew của Crystal Palace đánh giá về khả năng phòng thủ của Leicester City: "Họ chơi vô cùng chặt chẽ và rất khó để tạo ra cơ hội trước họ. Bạn phải ngưỡng mộ họ". Và ở thì hiện tại chính hàng thủ lại đang đóng vai trò là chiếc đầu kéo đưa cỗ máy Leicester City đến đích.

Nhờ có tấm khiên vô cùng vững chãi ở hàng phòng ngự mà Leicester City vẫn đang độc chiếm ngôi đầu, bất chấp việc khả năng ghi bàn của đội bóng này đã suy giảm đáng kể. Trong 15 trận vừa qua, CLB này chỉ sút thủng lưới đối phương có 18 lần, trung bình 1.2 bàn/trận, kém xa tỉ lệ gần 2.2 bàn/trận ở giai đoạn trước lễ Giáng sinh.

Ngay cả cách tiếp cận trận đấu của Leicester City cũng có nhiều thay đổi. Trong 6 trận gần đây, Bầy cáo có tỷ lệ kiểm soát bóng trung bình là 52.3%/trận, rất chênh lệch so với tỉ lệ 40.5%/trận của chính họ hồi đầu mùa. Có lẽ, điều này đã khiến cho các cầu thủ tấn công của Leicester City như Vardy, Mahrez ít có cơ hội giải quyết con mồi bằng những pha phản công chớp nhoáng, dẫn đến khả năng làm bàn của CLB này bị suy giảm. Nhưng bù lại việc duy trì tỉ lệ kiểm soát bóng cao hơn lại giúp Leicester City có được sự vững chắc - một yếu tố cần thiết để cạnh tranh chức vô địch.

Sir Alex Ferguson đã nói rằng ông tin Leicester City sẽ vô địch, thậm chí là vô địch sớm 3 vòng đấu. Huyền thoại người Scotland đã thấy ở đội bóng này bóng dáng của Manchester United trước đây. Sir Alex kể rằng trong những năm cuối của ông ở Old Trafford đã một mùa giải, Quỷ đỏ đã lên ngôi với 8 trận thắng  tỉ số 1-0. Theo HLV Ferguson, những chiến thắng 1-0 là rất quan trọng vì nó chứng tỏ đội bóng có bản lĩnh rất vững vàng và không thể bị đánh bại ngay cả trong những hoàn cảnh căng thẳng. Huyền thoại của M.U còn nhận xét rằng Leicester City thực sự đã được làm mới và có một nguồn năng lượng vô tận.

Có thể nói, chính khả năng thay đổi, thích nghi như một chú tắc kè hoa này của Leicester City là nền tảng để họ viết lên một trong những câu chuyện thần thoại kì diệu nhất của bóng đá thời hiện đại.

Vì sao Ranieri là "gã thợ hàn"?

Qua câu chuyện của Leicester City cho thấy rõ ràng nếu đặt Ranieri bên những Pep Guardiola, Jose Mourinho hay Juergen Klopp thì vị HLV lão làng này là một thái cực khác hẳn. Ông không theo đuổi cực đoan một triết lý, một phong cách chơi bóng nào như những tên tuổi "hot" nhất trong giới huấn luyện viên hiện nay.

Chẳng những thế, ở khía cạnh nào đó, Ranieri còn làm giảm vị thế của các HLV. Ranieri tiết lộ rằng bí quyết thành công của ông ở Leicester City là "trao quyền cho các cầu thủ của mình". Ông để họ ăn những gì họ muốn, sống như cách họ thích và tập luyện theo cách mà họ thấy phù hợp nhất với mình. "Khi tôi nói chuyện với các cầu thủ, tôi nhận ra rằng họ sợ cách tiếp cận chiến thuật theo kiểu Italia.

Bóng đá với 1 vị HLV người Italia nghĩa là chiến thuật, cố gắng kiểm soát cuộc chơi theo quan điểm và hệ thống của HLV. Bạn nói quá nhiều về bóng đá. Họ dường như cảm thấy không thuyết phục và cả tôi cũng vậy", HLV Ranieri chia sẻ trên tờ Corriere della Sera. Vì vậy mà khác với "mốt" ở thì hiện tại khi các HLV thường nói đến triết lý, áp đặt lối chơi của mình lên đội bóng, thì Ranieri để họ hoạt động theo cách mà họ cho rằng sẽ thích hợp nhất để khai thác tối đa năng lực của đội bóng. Đấy chính là triết lý nằm lòng của Ranieri.

"Bóng đá không phải là hóa học. Nó không có một công thức bất di bất dịch. Điều quan trọng là nhận ra những gì tốt nhất của đội hình mà bạn có". Ranieri đã bày tỏ như vậy về quan điểm huấn luyện của mình.

"Tôi dành nhiều sự ngưỡng mộ cho những người xây dựng hệ thống chiến thuật mới, nhưng tôi luôn luôn cho rằng điều quan trọng nhất mà một huấn luyện viên giỏi phải làm là xây dựng một đội bóng mạnh nhất xung quanh những cầu thủ mình đang có. Vì vậy, tôi đã nói với các cầu thủ rằng tôi tin tưởng họ và sẽ nói rất ít về chiến thuật". Những lời từ tâm can này của Ranieri cũng là sự lý giải vì sao trong cả sự nghiệp của mình, Ranieri được mệnh danh là "gã thợ hàn".

Ông rất giỏi trong việc vực dậy những đội bóng gặp khó khăn. Bởi Ranieri không chạy theo 1 triết lý cứng nhắc nào cả. Ông cũng chẳng cần nhiều sự thay đổi về nhân sự. Việc của ông luôn làm là phát huy tối đa những gì hiện có trong tay. Ông khai thác ưu điểm của các học trò và hạn chế những điểm yếu cố hữu, từ đó tạo ra một tập thể mạnh mẽ hơn so với người tiền nhiệm. Và đó cũng chính xác là những gì Ranieri đã thực hiện ở sân King Power.

Trước đây, Jose Mourinho từng dè bỉu Ranieri cả sự nghiệp không giành được danh hiệu nào đáng kể. Đó đơn giản là do Ranieri thường không đòi hỏi nhiều về sự đầu tư nâng cấp về con người như Mourinho hay những HLV khác. Tự ông sẽ tìm cách nâng cấp những học trò theo cách của riêng mình; giống như những gì ông đang làm với Vardy, Mahrez hay Kante - những cái tên vô danh đang vụt sáng trở thành những ngôi sao lớn.

Và với Leicester City, Ranieri đã không còn chỉ là "gã thợ hàn", mà giờ ông đã là một nhà phát minh. Người đã tạo ra một cỗ máy chiến thắng thực sự. Vinh quang đang chờ đợi Ranieri và Leicester City, hãy tin là như thế!