NSND Thu Hiền: Luôn hát về Bác với tất cả niềm xúc động

• Câu chuyện cuộc đời bằng thơ của NSND Ngọc Lan

- Lần đầu tiên bà hát ca khúc về Bác Hồ là ở thời điểm nào?

+ Phải nói thế này mới chính xác, Bác Hồ đi xa đã bao nhiêu năm thì cũng là bấy nhiêu năm tôi hát về Bác. Khi Bác còn sống, tôi rất tiếc là không được gặp Bác vì cả tuổi thanh xuân tôi phục vụ ở chiến trường. Tuy nhiên, gần như mọi ca khúc về Bác tôi đều đã hát. Cho đến nay tôi cũng không nhớ mình đã hát bao nhiêu bài hát về Bác Hồ.

- Trong suốt sự nghiệp của mình, bà đã làm bao nhiêu album hát ca khúc về Bác?

+ Nếu nói về album gồm các bài hát về Bác thì tôi chỉ có album "Lời ca dâng Bác" thôi. Nhưng trong số 54 album đã phát hành trong sự nghiệp ca hát của tôi thì gần như ở mỗi album tôi đều có bài hát về chủ đề Bác Hồ.

- Nhìn lại các thế hệ ca sĩ sau, bà ưng nhất ca sĩ nào khi họ hát các ca khúc về Bác Hồ?

+ Tôi không thể nói là mình ưng nhất ai vì mỗi người hát ca khúc về Bác Hồ đều có một tấm lòng trong đó. Hát về Bác Hồ theo tôi nghĩ, không chỉ là vấn đề kỹ thuật, mà là thể hiện cả một sự xúc động của người nghệ sĩ trong đó. Thực tế có ca sĩ xét về giọng không phải là hay nhất nhưng họ lại hát về Bác Hồ với một sự rung động đặc biệt và được khán giả nhớ đến. Tôi cho rằng, trong nghệ thuật, gây được xúc động cho công chúng là điều cực kỳ quan trọng. Khi nghệ sĩ thổi hồn mình vào bài hát thì cảm xúc sẽ lan tỏa và khi đó nghệ sĩ và công chúng sẽ đồng cảm được với nhau.

- Bà từng nói đại ý, thế hệ các nghệ sĩ trẻ hiện nay nhiều bạn hát hay nhưng giọng hát không có màu riêng như ca sĩ các thế hệ đi trước. Điều này có nguyên nhân từ đâu?

+ Xã hội hiện nay cái gì cũng gấp gáp. Ngày xưa thời chúng tôi hát một bài là phải tư duy sâu sắc lắm. Mỗi bài hát mà nhạc sĩ sáng tác ra thể hiện một cái chất riêng chỉ phù hợp với một vài giọng hát, chứ không như bây giờ một bài hát được viết ra ca sĩ nào cũng hát được. Đó cũng có thể là một trong những nguyên nhân khiến cho những giọng ca trẻ không có được một cái màu riêng biệt.

Để có cái riêng trong nghệ thuật, người nghệ sĩ phải lao động rất ghê gớm, để đào sâu chính mình. Giống như mỗi bông hoa phải phấn đấu để có một mùi hương riêng. Tôi nghĩ không chỉ nghệ sĩ đâu, mà mỗi người trong đời cũng đều phải nỗ lực với chính mình để là một cá nhân riêng biệt, một màu sắc riêng biệt.

- Bà có rất nhiều học trò nay đã là các ca sĩ tên tuổi. Trong đào tạo học trò, người thầy nào cũng luôn nghiêm khắc và muốn học trò của mình tiến bộ. Tuy nhiên, khoảng cách thế hệ sẽ có những khác biệt trong tư duy, bà cân bằng những điều này ra sao?

+ Xã hội hiện đại hơn thì có nhiều mặt tích cực hơn nhưng cũng có những mặt tiêu cực. Nhưng tôi không nhìn nhiều vào cái tiêu cực. Với giới trẻ, tôi giữ một cái nhìn khích lệ, động viên nhiều hơn. Nhận xét, phê bình các nghệ sĩ thế hệ sau mình một cách công khai, tôi không muốn. Bởi vì với những lời nhận định của mình, các em trẻ nếu tư duy đúng thì họ sẽ biết cách tiếp thu để trưởng thành, là tài sản quý cho họ, nhưng có thể có một số người sẽ khó chịu thì sẽ không hay. Cho nên, tôi chỉ trao đổi với những em là học trò của tôi thôi, và tôi cũng phải chọn thời điểm để nói với các em.

Cách nhìn của tôi là luôn công nhận những ưu điểm của học trò, vấn đề là định hướng cho các em để làm sao con đường các em đi lâu dài, bền vững, để các em hướng tới các giá trị thật. Học trò của tôi nhiều em đi thi Sao Mai đều hát theo kiểu Anh Thơ, Trọng Tấn, tôi dị ứng lắm. Tôi thường bảo, nếu mà hát như vậy thì đừng đi thi nữa, vì người ta đã nghe Anh Thơ rồi, người ta không thích nghe một "Anh Thơ ốm" hát nữa đâu. Bởi cho dù bắt chước thế nào các em vẫn không thể là Anh Thơ thật được.

Cho nên, cần phải quay lại từ đầu và nỗ lực trở thành chính mình. Tất nhiên từ trong sâu thẳm tôi rất thông cảm với các em, và biết bình tĩnh chờ đợi để các em lựa chọn. Thời chúng tôi ngày trước chỉ có một con đường để đi thôi, nhưng nay các em có nhiều đường, nhiều lựa chọn và các em có lý của các em. Đánh giá thế hệ trẻ cần tỉnh táo, đừng vội vàng phải tội.

- Bà có thường hay nghe các sản phẩm âm nhạc của các ca sĩ trẻ thế hệ sau mình không?

+ Có chứ. Tôi hay mua đĩa nhạc các bạn trẻ hát, tất nhiên phần nhiều vẫn là dòng nhạc tôi hát. Các dòng nhạc khác tôi mua ít hơn. Tôi thích nghe Ngọc Anh Sao Mai, rồi Mỹ Linh, nhất là những đĩa nhạc Mỹ Linh hát thời còn trẻ. Tùng Dương tôi thích vì cậu ấy có một chất riêng... Nói chung với tôi, ca sĩ trẻ mấy thì trẻ, hát gì thì hát, nhưng hát phải có chiều sâu, già dặn, và phải nghiêm túc với nghệ thuật.

- Thường thì khi ở tuổi về hưu, người ta hay dành thời gian để đi du lịch, giải trí, bà thì sao? Cuộc sống ngày thường của bà bây giờ như thế nào?

+ Tôi không thích đi du lịch. Tôi chủ yếu ở nhà, sống một cuộc sống bình lặng, yên tĩnh. Tôi thích xem thời sự mỗi ngày, sau đó dành thời gian đọc lại các tác phẩm văn học ngày xưa. Nói chung tôi là một người hoài cổ, người của ngày xưa.

- Bà có tham gia mạng xã hội, thường xuyên cập nhật thông tin từ internet?

+ Tôi không tham gia mạng gì cả. Không phải tôi không biết sử dụng những thứ đó, mà là tôi không quan tâm và không có nhu cầu với những thứ đó. Tôi thấy mình đã hoàn thành nhiệm vụ của mình rồi, và chỉ còn muốn được sống thật bình yên.

- Sống ở TP Hồ Chí Minh nhưng bà hình như vẫn thường xuyên về Hà Nội vì nhớ mảnh đất nơi mình gắn bó thời tuổi trẻ?

+ Tôi sinh ra ở Thái Bình nhưng lớn lên ở Hà Nội. Tôi rất yêu Hà Nội. Vì vậy, căn nhà bố mẹ tôi ở Hà Nội tôi vẫn giữ đến bây giờ để mỗi lần trở về Hà Nội tôi được sống trong căn nhà đó. Tôi không chịu nổi cảm giác mỗi khi về Hà Nội mà lại phải thuê khách sạn để ở.

- Và tất nhiên, vào các ngày lễ lớn bà vẫn tham gia biểu diễn khi có lời mời chứ?

+ Âm nhạc là máu thịt của tôi rồi nên niềm hạnh phúc còn được đứng trên sân khấu là niềm hạnh phúc lớn lao. Tôi vẫn đọc, xem, nghe hàng ngày là để mình không bị cũ đi, dù hát những bài không mới. Mình vẫn có khả năng mang cái đương đại vào trong một bài hát tưởng chừng đã rất cũ.

Chẳng hạn như trong chương trình ca nhạc được truyền hình trực tiếp nhân kỷ niệm 130 năm Ngày sinh nhật Bác Hồ tổ chức tối 17-5 này, tôi được Ban tổ chức mời hát ca khúc "Miền Trung nhớ Bác", tôi cũng phải trăn trở nhiều về việc mình sẽ hát một ca khúc quen thuộc thế nào cho khán giả ngày xưa và khán giả hôm nay đều thấy thú vị. Rồi cả trang phục trên sân khấu, tôi cũng phải nghĩ xem mình mặc gì cho hợp lý. Tôi luôn trân trọng khán giả của mình và nếu chỉ 1 phút còn đứng trên sân khấu thôi tôi cũng rất nghiêm túc với nghề.

- Xin cảm ơn NSND Thu Hiền!