Rủ nhau ăn xôi lạc
Xôi là một món ăn quen thuộc có mặt trong mọi cấp độ ẩm thực. Từ giản dị như ăn quà sáng đến trang nghiêm trong các mâm lễ cúng tế đều phải có xôi. Xôi có sự hòa hợp kỳ lạ với vạn vật trong vũ trụ. Nó hòa hợp với gà, thịt lợn, giò, đỗ, gấc, ngô… và tất nhiên là lạc. Nói đến xôi lạc lại nghĩ đến chuyện chả liên quan gì đến cả xôi lẫn lạc.
Chúng ta vừa trải qua hơn một tháng hưởng thụ bản quyền World Cup 2018. Trăm triệu dân nín thở chờ công bố việc mua được bản quyền. Mấy ngày nay, khi ASIAD 18 bắt đầu thì trăm họ chưng hửng khi bản quyền bóng đá ASIAD không ai đem về cho dân Việt. Đã có 75 quốc gia và vùng lãnh thổ có bản quyền nhưng Việt Nam thì không. Trên phố dưới làng chê đài này đài kia nhận thuế của dân sao để cho dân đói bóng đá.
Còi nổi lên là đá. Đội Olympic của chúng ta mang khí thế U23 và thắng giòn giã. Người hâm mộ lớn bé già trẻ nháo nhác hỏi nhau xem ở đâu? Và họ tìm thấy "xôi lạc". Loại xôi chỉ xem chứ không ăn được. Đó là tên một kênh do một nhóm thanh niên dựng lên và dùng thủ thuật "ngoài luồng" đưa trận đấu về cho khán giả.
| Minh họa Lê Tâm. |
Ô hay! Toàn quốc ăn theo chân đội bóng thầm yêu nhờ "ăn xôi". Không có báo chí thì đến phóng viên báo thể thao cũng phải lấy tin, hình ảnh qua trang ngoài luồng. Có thảm quá không? Bản quyền khó đến đâu mà không mua được?
Chúng ta cứ mặc định rằng chỉ đài truyền hình to nhất phải có trách nhiệm thỏa mãn bản quyền cho dân. Cách nghĩ đó chỉ tự làm khó chính mình. Giá cao đến đâu, nếu các đơn vị liên minh với nhau cùng chia sẻ thì cũng nhẹ gánh và thỏa mãn tất cả. Anh em như rết nhiều chân là như vậy.
Việc này nhà kinh doanh nào cũng tính ra. Vậy sao họ lại nỡ để bà con phải "ăn xôi"? Có những nhóm ngồi cắm mặt vào cái điện thoại đột nhiên nhảy lên reo hò. Đấy là họ ăn "xôi lạc" đấy. Có phòng đang làm việc tất cả bỗng nhảy lên bắt tay ôm nhau. Họ ăn "xôi lạc" đấy. Đây là một dạng ăn vụng một cách công khai. Coi chừng kẻo ăn xôi cũng hóc.
Cho dù động cơ thế nào thì vi phạm bản quyền vẫn là vi phạm bản quyền.
Ăn vụng và ăn gian thực ra có phải là một không? Ý thức bản quyền đang dần dần được nâng cao nên việc ăn vụng có ngượng ngùng.
Có một số người gay gắt hơn. Sau đó giật mình thấy mình đang gõ máy tính không cài Windows bản quyền, lại thấy thẹn đỏ cả lưng. Nhìn tả hữu thượng hạ, thấy người quen đều dùng hàng bẻ khóa (crack). Đội ngũ xấu hổ đang tụ thành đám đông. Anh dùng, tôi dùng, cả làng dùng. Những việc bẻ khóa phần mềm thì không có gì lạ nhưng công khai hóa trên biển quảng cáo thì chắc chỉ có xứ ta. Người viết bài đã từng chụp được 1 tấm biển quảng cáo nhận bẻ khóa điện thoại ngay trên phố.
Việc xem đá bóng kiểu "ăn vụng" là không nên. Việc để cho bà con phải "ăn vụng" cũng đáng trách.
Còn bạn, "ăn xôi" hay bỏ ăn không xem ASIAD nữa?