Vì sao Van Gaal không bao giờ lắng nghe?

Đầu hàng với Van Gaal

"Cứ chơi như thế này, Man Utd sẽ thua Bournemouth", cây bút James Wilson của tờ The Guardian khẳng định chắc nịch như vậy ngay sau thất bại 2-3 của Man Utd trước Wolfsburg hồi giữa tuần. Giờ đây, Man Utd dưới triều đại của Van Gaal quá dễ đoán, quá mong manh và quá dễ vỡ. Những gì xảy ra rạng sáng chủ nhật tại sân Vitality là kịch bản mà nhiều người đã nghĩ tới: Man Utd tiếp tục kiểm soát bóng (56%), chuyền liên tục (474) và… bế tắc. Gần 500 lần bóng được luân chuyển trên sân đấu bé nhất giải Ngoại hạng, chỉ 2 lần các cầu thủ áo trắng tạo ra những cơ hội nguy hiểm thực sự. Cùng lúc ấy, Bournemouth mất đúng 364 đường chuyền là có 8 tình huống đặt tiền đạo vào thế đối mặt De Gea.

Xem trực tiếp trận đấu ấy, khán giả sẽ tin rằng Man Utd, chứ không phải Bournemouth, là đội phòng ngự tệ nhất Premier League. Dù thừa nhận Valera và Jackson là hai sản phẩm lỗi của hệ thống đào tạo Carrington song bằng một cách nào đó, Van Gaal vẫn điền tên 2 cầu thủ trẻ vào đội hình xuất phát - nguyên nhân trực tiếp dẫn tới trận thua tủi hổ vừa qua.

Đành rằng bão chấn thương cướp đi 11 gương mặt trong đội hình "Quỷ đỏ" nhưng Van Gaal vẫn còn đó những lựa chọn khả dĩ hơn. Như Paul Scholes phân tích, trả Blind về hành lang trái, bố trí Jones dạt phải là chí ít Man Utd sẽ chủ động trên mặt trận phòng ngự. Rốt cuộc, phòng ngự cũng kém (thua 2 bàn từ các pha dàn xếp đá góc của chủ nhà) mà tấn công cũng yếu (sút trúng đích 1 lần trong hiệp 2). Sức chịu đựng dành cho "Tulip thép" đã cạn kiệt.

Sống trong ảo ảnh quá khứ

Chúng ta hiểu rằng chỉ cần Van Gaal nghe theo một trong hàng triệu lời khuyên bổ ích, Man Utd sẽ khá hơn. Bản thân HLV người Hà Lan cũng nhận thức rõ ràng điều này. Song bỏ ngoài tai mọi gợi ý mang tính xây dựng, Van Gaal lại kiên định với con đường điên rồ mà ông đang lựa chọn: Làm quá mọi vấn đề. Họp nhiều, tập nặng, rạch ròi ranh giới HLV - cầu thủ, tách biệt khỏi đời sống của những người trẻ hơn hàng chục tuổi.Van Gaal đã thừa nhận Man Utd là đội bóng tầm thường, thừa nhận ông không chiếm được lòng tin của đại bộ phận công thần tại Old Trafford nhưng suy cho cùng, Van Gaal nói cũng chỉ để… nói. Lúc bắt tay thực hiện, ông làm theo bản năng.

Hoạt động trong môi trường cởi mở bậc nhất thế giới nhưng dường như, Van Gaal không lĩnh hội được chút tư tưởng tiến bộ gì. Là con út trong gia đình 9 người con, có cha là người sùng đạo và vô cùng hà khắc, thói quen "nguyên tắc và đức tin" đã ăn sâu vào tiềm thức của Van Gaal từ thuở thiếu thời.

Chuyện kể rằng nếp sống đại gia đình 11 người phải tuân theo những quy định khắt khe của Thiên Chúa giáo. 9 người con, mỗi người được phân làm một công việc cố định.Nhiệm vụ của Van Gaal trước mỗi bữa ăn là gọt khoai tây, cỡ đâu khoảng… 70 củ.Cuối ngày, Van Gaal được phân công chăm sóc cỏ trong vườn. Những điều ấy không bao giờ thay đổi, mãi tới khi cha ông qua đời năm Van Gaal bước sang tuổi 11.

Trong cuốn tự truyện phát hành năm 2012, Van Gaal không ngừng nhấn mạnh với người chấp bút: "Tôi ngày hôm nay là sản phẩm của cha tôi". Đam mê bóng đá của Van Gaal được truyền lại từ người cha nghiêm khắc nhưng theo cái cách chẳng giống ai. Ông không được phép bật TV, xem đội Sparta Rotterdam mà ông yêu mến nếu không gọt xong khoai tây hay quên dọn vườn. Van Gaal khóc ngày qua ngày, đập vỡ đâu đó 6 cái TV vì nổi điên với cha.Cuối cùng, Van Gaal phải lọ mọ lắp từng mảnh vỡ từ chiếc TV đen trắng, đem ra hàng điện tử và dùng chính số tiền tiêu vặt tiết kiệm được để sửa chúng.

Bài học mà Van Gaal nghiệm ra là mỗi người sinh ra chỉ làm tốt một công việc nhất định.Nếu có nhu cầu giỏi thêm thứ gì khác, cần có quá trình thử thách, làm quen và chuyển giao. Tại Man Utd, mất 18 tháng để Van Gaal từ bỏ hẳn thói quen chơi 3 trung vệ mà trước đó là "chiến thuật hợp thời đại nhất" theo ông. 

Cũng tại Man Utd, Van Gaal duy trì những bài tập với cường độ nặng gấp 3 lần giáo án của Sir Alex, tổ chức họp toàn đội 6 lần/ngày (trước và sau mỗi giờ ăn). Ông giữ vững niềm tin Martial chỉ hợp đá cánh dù trong 9 trận chơi dạt biên, bản hợp đồng trị giá 36 triệu bảng làm tung lưới đối phương có 1 lần. Với Blind - người được lòng Van Gaal nhất, ông quả quyết tố chất của cầu thủ đa năng này là án ngữ trước khung thành thủ môn bất chấp các thống kê chỉ ra, Man Utd thắng 85% số trận Blind không đá trung vệ.

Lời trăn trối Van Gaal nghe được từ cha lúc hấp hối trở thành sợi chỉ đỏ dẫn ông đi suốt ba thập kỷ làm bóng đá chuyên nghiệp. Lần hiếm hoi chia sẻ với báo giới (trả lời tờ De Telegraaf năm 2013), Van Gaal nhắc đến giờ phút thiêng liêng đó: "Ông ấy nhắn nhủ khi lớn lên, chỉ cần tôi tin cái gì đúng thì suy nghĩ ấy là thích hợp nhất. Đừng mạo hiểm, hãy làm theo bản năng". Van Gaal khó thay đổi, hay chính xác hơn là ngại tiếp thu cũng là vì lẽ ấy.

Cơ chế hết thời

15 năm đầu tiên trong sự nghiệp, Van Gaal thành công rực rỡ. Ông đoạt chức vô địch Champions League cùng Ajax, được phong tước hiệp sỹ tại Hà Lan và tiếp tục chinh phạt các đỉnh cao với Barca. Van Gaal hiển nhiên là người có tài nhưng đừng quên, những hào quang ông đạt được có công sức không nhỏ của "bối cảnh thời đại".Hãy nhớ rằng khi Ajax lên ngôi vô địch, mức lương trung bình của toàn đội chỉ là 40 bảng/tuần. Thậm chí 3 tuần trước trận chung kết, thủ quân De Boer còn từ chối tăng lương. Ngày xưa, họ đá bóng vì bóng đá chứ không vì lợi ích nào khác. Được đá bóng là niềm vinh hạnh của mỗi cá nhân và họ sẵn sàng phục tùng mệnh lệnh của HLV để được ra sân.

Nhưng bây giờ, quyền năng của cầu thủ tăng lên rất nhiều lần.Nếu các HLV không biết tiết chế cái tôi của mình, họ luôn luôn là người bị thiệt. Cầu thủ bây giờ chuyển CLB là chuyện hết sức đơn giản nhờ mạng lưới môi giới rộng lớn. Ngược lại, HLV bị sa thải thì nhanh mà tìm việc mới thì khó. Tổ chức CIES cho biết tuổi thọ trung bình của một HLV ở 5 giải VĐQG hàng đầu châu Âu chỉ là 18 tháng, trong khi thời gian tiếp quản vị trí tương tự ở CLB khác sau đó là 14 tháng.

Van Gaal đã làm mất lòng toàn bộ các nhân vật có liên quan tới Man Utd.Ngày hôm qua, Wayne Rooney công khai tuyên bố với anh, hình bóng Sir Alex trên ghế chỉ đạo không bao giờ mất đi.Hiệp hội CĐV chính thức của Man Utd cũng đã tổ chức biểu quyết về tương lai Van Gaal và chỉ 7% đồng ý cho ông thêm cơ hội.Chương cuối trong cuốn sách huy hoàng Van Gaal đang viết có thể sẽ chứng kiến cái kết buồn.Một tháng tới sẽ quyết định tương lai của ông - PCT Ed Woodward tuyên bố.