Chất lượng giáo dục đại học không đến từ cái tên!

07:26 23/09/2019
Luật Giáo dục đại học sửa đổi bổ sung 2018 có hiệu lực từ 1-7-2019 đã định nghĩa và giải thích rất chi tiết cho các vấn đề đang tranh cãi như đại học, trường đại học, học viện, đơn vị thành viên, đơn vị trực thuộc, thậm chí cả khái niệm trường trong trường đại học.


Chất lượng giáo dục không đến từ cái tên mà nó được đánh giá từ nỗ lực của cả một đội ngũ tập thể. Nhưng, cái tên cũng gây ra nhiều rắc rối từ việc thêm hoặc bớt một chữ “trường” như phát biểu của Bộ trưởng Bộ Y tế tại lễ khai giảng năm học 2019- 2020 của Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh đang gây nhiều ý kiến tranh luận, Báo CAND nhận được bài viết của TS Nguyễn Đức Nghĩa, nguyên Phó Giám đốc ĐHQG TP Hồ Chí Minh lý giải về vấn đề tên gọi “Đại học”, “Trường Đại học” và chất lượng của giáo dục đại học.

Đại học khác Trường Đại học

Vấn đề tên gọi Đại học hay Trường Đại học thực ra đã được tranh luận cách đây hơn 20 năm khi các đại học quốc gia ra đời (tại Hà Nội và tại TP Hồ Chí Minh) và tiếp tục kéo dài đến nay. Đầu những năm 90 thế kỷ trước, Nghị quyết 05 của Hội nghị lần thứ IV, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Khóa VII (tháng 6-1993) đặt ra một số nhiệm vụ trong đó có “Xây dựng một số trường đại học trọng điểm quốc gia”, “Xây dựng một số cơ sở mạnh đảm nhận các nhiệm vụ nghiên cứu trọng điểm”, và “Xây dựng các trung tâm khoa học vùng”.

Để hiện thực hóa các nhiệm vụ này, các đại học quốc gia và đại học vùng (không có chữ trường trước cụm từ đại học) đã lần lượt được thành lập từ cuối năm 1993 trên cơ sở “tổ chức, sắp xếp lại” các trường đại học đã có.

TS Nguyễn Đức Nghĩa trong 1 buổi tư vấn tuyển sinh cho học sinh khu vực TP Hồ Chí Minh.

Đầu tiên là Đại học Quốc gia Hà Nội (ĐHQG HN) được thành lập từ 3 trường đại học lớn ở Hà Nội. Tiếp sau là Đại học Huế, Đại học Đà Nẵng và Đại học Thái Nguyên vào năm 1994 (là các đại học vùng), và cuối cùng là Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh năm 1995. Chính phủ cũng đã ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động của Đại học Quốc gia từ năm 1997.

Tuy nhiên, mãi đến năm 2009 tên gọi “đại học” mới chính thức được “luật hoá” trong Luật Giáo dục sửa đổi bổ sung cho Luật Giáo dục 2005, theo đó tại điều 42 khoản b quy định: các cơ sở giáo dục đại học bao gồm Đại học, Trường Đại học, Học viện, nhưng “oái ăm” thay, ngay sau định nghĩa này lại quy định gọi chung là Trường Đại học.

Đến năm 2012 khi Luật Giáo dục đại học ra đời, các khái niệm, mô hình và cơ chế hoạt động của các đại học quốc gia, đại học vùng được quy định rõ hơn. Tại điều 7 khoản c, Luật Giáo dục đại học 2012 đã chính thức đưa đại học quốc gia, đại học vùng vào hệ thống giáo dục quốc dân và cũng quy định gọi chung là đại học (không còn chữ trường ở trước).

Đặc biệt, có hẳn riêng Điều 8 của Luật Giáo dục 2012 nói về đại học quốc gia, trong đó quy định về chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu của đại học quốc gia. Chủ tịch hội đồng đại học quốc gia và giám đốc, các phó giám đốc đại học quốc gia do Thủ tướng Chính phủ bổ nhiệm, miễn nhiệm, cơ chế này hoàn toàn khác với việc bổ nhiệm lãnh đạo của các đại học vùng và các trường đại học (thật ra tất cả các nội dung này đã có trong thực tế từ khi thành lập các đại học quốc gia).

Luật Giáo dục đại học sửa đổi bổ sung 2018 có hiệu lực từ 1-7-2019 đã định nghĩa và giải thích rất chi tiết cho các vấn đề đang tranh cãi như đại học, trường đại học, học viện, đơn vị thành viên, đơn vị trực thuộc, thậm chí cả khái niệm trường trong trường đại học.

Như vậy ở đây không chỉ là sự khác biệt về tên gọi “đại học” và “trường đại học” mà còn đi kèm theo là cơ cấu tổ chức, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của đại học, trường đại học cũng rất khác nhau.

Đại học Y dược hay Đại học Khoa học sức khoẻ?

Bộ trưởng Bộ Y tế không hề sai khi phát biểu rằng Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh phải đổi tên thành Trường Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh. Hiện nay con dấu của “trường” đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh không có chữ “trường” ở phía trước.

Việc đổi tên này chỉ để tuân thủ các quy định trong Luật Giáo dục và Luật Giáo dục đại học sửa đổi bổ sung 2018, chẳng hề liên quan gì đến việc nâng chất lượng đào tạo và nghiên cứu khoa học của trường như một số ý kiến gán ghép việc đổi tên trường với việc nâng cao chất lượng giáo dục. Nhân đây cũng thấy rằng trên bảng hiệu, tiêu đề rất nhiều trường đại học đều không có chữ “trường”, ngược lại các đại học quốc gia và đại học vùng đôi khi lại bị gọi là “trường” đã góp phần làm rối rắm thêm ngữ nghĩa của “đại học” và “trường đại học”.

Việc chuyển đổi Trường Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh hiện nay thành Đại học Khoa Học sức khoẻ hay Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh hay Đại học X,Y, Z gì đó lại là một chuyện hoàn toàn khác. Đây không còn đơn giản chỉ là việc đổi tên mà còn kèm theo đó là sự thay đổi về cơ chế tổ chức, chức năng nhiệm vụ quyền hạn, quy mô và lĩnh vực đào tạo... của tổ chức giáo dục mới đó. Tất nhiên, khi đó cái tên Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh vẫn có thể sử dụng lại, nhưng khi đó Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh khác rất nhiều so với cái gọi là “Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh” hiện nay.

TS Nguyễn Đức Nghĩa

Ngày 12/5, Đội CSGT số 14 (Phòng CSGT Công an TP Hà Nội) triển khai tổ công tác thực hiện kế hoạch tuần tra đảm bảo TTATGT tại địa bàn quận Hoàng Mai và huyện Thanh Trì (Hà Nội), trong đó tập trung xử lý vi phạm đối với các phương tiện xe ba gác, xe tự chế chở hàng hóa cồng kềnh gây mất ATGT khiến người dân bức xúc.

Cơ quan An ninh điều tra (ANĐT) Bộ Công an đang điều tra vụ án "Tổ chức đánh bạc; đánh bạc" xảy ra tại Hà Nội và các tỉnh, thành phố. Để phục vụ công tác điều tra vụ án, Cơ quan ANĐT Bộ Công an tiếp tục kêu gọi các cá nhân ra trình diện, hợp tác với Cơ quan ANĐT Bộ Công an, làm rõ các nội dung có liên quan đến vụ án để được hưởng chính sách khoan hồng của pháp luật

Chiều 12/5, Thượng tá Huỳnh Minh Thơ, Trưởng phòng Cảnh sát hình sự (CSHS) Công an tỉnh Hậu Giang cho biết đơn vị vừa phối hợp các phòng nghiệp vụ Công an tỉnh triệt phá 2 nhóm thanh niên đánh nhau, thu giữ nhiều súng, ma túy và hung khí nguy hiểm. 

Liên quan vụ sụp lún đường dẫn cầu Hòa Bình xảy ra trên địa bàn tỉnh Tây Ninh, Cục Đường bộ Việt Nam vừa có văn bản gửi Khu Quản lý đường bộ IV và Sở Xây dựng tỉnh Tây Ninh, yêu cầu khắc phục giao thông để đảm bảo an toàn, thông suốt. Công an tỉnh Tây Ninh đang phối hợp cùng các cơ quan chức năng khác điều tra, trưng cầu giám định để làm rõ chất lượng công trình.

Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an vừa ban hành kết luận điều tra vụ án xảy ra tại Công ty cổ phần Tập đoàn Thuận An. Trong đó, bị can Phạm Thái Hà (cựu Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, cựu Trợ lý Chủ tịch Quốc hội) bị cáo buộc gây thiệt hại cho Nhà nước 96,8 tỷ đồng và hưởng lợi 750 triệu đồng.

Mấy năm trong công cuộc "đốt lò", xảy ra bao chuyện bi hài. Không ít vị lãnh đạo mới hôm qua còn "lên lớp" khuyên răn cán bộ, đảng viên, nhất là thế hệ trẻ phải trọng chữ đức, phải liêm, chính, không tham ô, tham nhũng, không suy thoái, vậy mà hôm sau bị khui lộ biết bao chuyện giật mình. Trong hội thảo, hội nghị, những bài học về giáo dục đạo đức, liêm, chính vẫn diễn ra đều đặn, người học vẫn mải miết học, người dạy say sưa dạy, nhưng ngoài đời dường như nhiều người lại coi việc dạy và làm là hai phạm trù tách biệt nhau.

Dự thảo luật được xây dựng nhằm bảo đảm sự lãnh đạo tuyệt đối của Đảng, bảo đảm đáp ứng yêu cầu chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, về bầu cử sớm, rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Quốc hội.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.