Đừng để nhà vệ sinh trường học là nỗi sợ hãi của học sinh

08:06 24/09/2019
Cục trưởng Cục Cơ sở vật chất cũng thừa nhận: Thực tế kiểm tra tại các cơ sở giáo dục cho thấy, có tình trạng nhà vệ sinh tuy đạt chuẩn nhưng vẫn không sạch và chưa thân thiện. Điều này cho thấy, việc đầu tư nhà vệ sinh trường học đạt chuẩn chưa thể giải quyết được nhà vệ sinh có đảm bảo vệ sinh hay không. 


Bài 1: Nhà vệ sinh xuống cấp, quá tải và những hệ lụy


LTS: Theo thống kê sơ bộ của Bộ GD&ĐT, cả nước có khoảng 40% công trình vệ sinh chưa đạt chuẩn theo tiêu chí của Bộ Y tế. Việc nhà vệ sinh thiếu về số lượng, nhếch nhác, mất vệ sinh đã và đang gây ra nhiều hệ lụy cả về thể chất lẫn tinh thần đối với học sinh.

Trước thực trạng này, vấn đề nhà vệ sinh trường học, vốn tưởng như rất nhỏ trong các nhà trường đã chính thức được đưa vào bàn nghị sự tại kỳ họp Chính phủ thường kỳ tháng 4-2018. Thông điệp “phải huy động các nguồn lực để chấm dứt tình trạng trường học không có nhà vệ sinh” từ người đứng đầu Chính phủ đã lan tỏa tới các địa phương với nhiều chuyển động tích cực từ nhận thức cho đến thực tế.

Tính riêng năm học 2018-2019, cả nước đã bổ sung thêm 60.000 nhà vệ sinh. Đặc biệt, một số mô hình, cách làm hay trong việc vận hành, quản lý nhà vệ sinh cũng đã được áp dụng, từng bước giúp học sinh không còn sợ hãi, ám ảnh bởi nhà vệ sinh.

Chúng tôi chắc chắn cho rằng, với nhiều, thậm chí rất nhiều học sinh, nhà vệ sinh trường học đã trở thành nỗi ám ảnh. Ngoài việc “nín thở, bịt mũi” mỗi khi đi vệ sinh, nhiều học sinh do quá sợ hãi nhà vệ sinh bẩn đã phải nhịn tiểu. Trong khi đó, theo khuyến cáo của các chuyên gia trong lĩnh vực y tế, nếu nhà vệ sinh quá bẩn sẽ là tác nhân gây ra một số bệnh về đường tiêu hóa, hô hấp.

 “Ngại uống nước, nhịn tiểu” vì nhà vệ sinh quá bẩn

Chị Nguyễn Thu Thủy, phụ huynh có con đang học tại Trường Tiểu học Xuân La (Hà Nội) cho biết: Đi vệ sinh với con ở trường trở thành nỗi ám ảnh, hãn hữu lắm con chị mới đi vệ sinh. Còn không, cháu sẽ đợi về nhà mới dám đi vì nhà vệ sinh ở trường quá bẩn. Có hai thời điểm nhà vệ sinh tạm ổn là vào sáng sớm và buổi chiều tối, sau khi nhân viên vệ sinh dọn dẹp, các thời điểm còn lại trong ngày đều bốc mùi vì quá tải.

“Trung bình mỗi lớp có 50 đến 60 học sinh, cả trường hơn 1.000 học sinh. Tuy nhiên, một tầng hàng chục lớp mới có một nhà vệ sinh thì việc quá tải, nhất là vào các giờ ra chơi cũng là điều dễ hiểu”- chị Thủy nói. Chị Trần Thị Hải, phụ huynh có con học tại trường Tiểu học Hoàng Hoa Thám (Hà Nội) cũng cho biết: Do trường được xây dựng từ lâu nên nhà vệ sinh cũ kỹ và xuống cấp. Bước chân vào đã thấy bốc mùi khai, hôi nên học sinh thường phải nín thở, bịt mũi. Những ngày mưa lép nhép bẩn, sợ nhất là học sinh “đi nặng” vương bẩn ra ngoài. Xả nước hỏng, vòi rửa tay cũng không mở được, có hôm vài ba ngày sau mới được sửa.

“Con bé nhà mình thường xuyên nhịn ở trường để về nhà đi vệ sinh . Nó kể, một số học sinh ý thức kém, “đi nặng” không giội nước nên khi bước vào, nhiều học sinh khác sợ quá, đều chạy mất. Chứng kiến cảnh tượng này một lần, nó cứ bị ám ảnh mãi”- chị Hải chia sẻ.

Tình trạng này cũng xảy ra tương tự tại một số trường học đã xây dựng từ nhiều năm trước như Tiểu học Thành Công B, Trường THCS Đoàn Kết, THCS Tân Triều (Hà Nội)… với thiết kế cũ, còn tình trạng ngấm nước, tắc cống, vòi hỏng.

Nhà vệ sinh tại nhiều trường học thuộc các quận ngoại thành Hà Nội đã xuống cấp nhưng chưa được sửa chữa kịp thời.

Tại Trường THCS Đoàn Kết (quận Hai Bà Trưng, Hà Nội), nhà vệ sinh luôn trong tình trạng vừa bẩn, vừa tắc. Học sinh trường này cho biết, mỗi giờ ra chơi, sàn nhà vệ sinh đều ướt bẩn do các bạn rửa tay và giội nước. Giấy vệ sinh cũng vứt không đúng chỗ rất nhếch nhác.

Tại Trường THCS Tân Triều, huyện Thanh Trì (Hà Nội), mỗi tầng đều có 1 khu vệ sinh riêng nhưng sàn nhà vệ sinh được xây dựng theo kiểu cũ hầu hết đều đã ố vàng, cáu bẩn, van xả nước bị hỏng nên bước vào khu vệ sinh dành cho học sinh nam đã thấy bốc mùi đặc trưng.

Nguyễn Trung Dũng, một học sinh khối lớp 8 cho biết: “Bất đắc dĩ lắm em mới phải đi vệ sinh ở trường. Mỗi lần vào nhà vệ sinh đều phải nín thở, bịt mũi để cho nhanh. Em thường tranh thủ đi ở nhà trước khi đi học hoặc nhịn đến khi tan học và hạn chế uống nước vào buổi sáng”.

Trường Tiểu học Sơn Đồng (Hoài Đức-Hà Nội) có gần 1.200 học sinh nhưng chỉ thiết kế 2 nhà vệ sinh nên tình trạng “quá tải” luôn xảy ra vào các giờ ra chơi. Theo phản ánh của nhiều phụ huynh, ngoài chuyện nhà vệ sinh ám mùi, tắc bẩn do học sinh rửa tay, xả nước bừa bãi thì muốn được vào đi vệ sinh trong giờ ra chơi, các con còn phải xếp hàng. Thời gian ra chơi ngắn, số lượng học sinh đông nên có những thời điểm, học sinh xếp hàng chưa đến lượt đã phải vào lớp vì giờ giải lao đã hết.

Trường Tiểu học B thị trấn Văn Điển cũng có 1.200 học sinh theo học bán trú nhưng cả trường chỉ có 6 phòng vệ sinh cho cả nam và nữ. Với lượng học sinh đông, nhà vệ sinh được xây dựng cách đây hàng chục năm, xuống cấp, đường cấp nước không đảm bảo nên ngoài bốc mùi còn bị nứt tường, thấm dột. Theo khảo sát của phóng viên, dù nhiều trường học có khu nhà vệ sinh được xây mới, hiện đại, khang trang, đạt chuẩn nhưng vẫn chưa đạt được tiêu chí sạch.

Đơn cử như tại Trường Tiểu học Nghĩa Tân, Trường Tiểu học Kim Liên… tại khu nhà vệ sinh dành cho nam, do các con vẫn chưa duy trì được thói quen xả nước sau khi đi vệ sinh nên vào giờ cao điểm, mùi khai vẫn còn đậm đặc trong không khí.

Theo quy định của Bộ Y tế về vệ sinh trường học, bình quân từ 100 - 200 học sinh trong 1 ca học phải có 1 nhà vệ sinh. Với các trường tổ chức bán trú, nội trú đảm bảo bình quân 25 học sinh có 1 nhà vệ sinh. Tuy nhiên, với quy mô phổ biến trên dưới 1.000 học sinh, thậm chí có trường lên tới con số gần 1.800 học sinh, khu vệ sinh ở các trường học tại Hà Nội chưa bao giờ đủ đáp ứng chuẩn tối thiểu. Vào giờ ra chơi, với cả hàng nghìn học sinh có mặt ở trường, mỗi lớp trung bình có vài học sinh đi vệ sinh thôi cũng đủ khiến nhà vệ sinh quá tải.

Đó là chưa kể, phần lớn trường học của Hà Nội đều xây dựng lâu năm, thiết bị nhà vệ sinh, nước lại thường xuyên hư hỏng, thiếu thốn, bất tiện. Thực tế này khiến nhiều phụ huynh lo lắng, bất an khi con học bán trú cả ngày ở trường nhưng nhà vệ sinh không đảm bảo. Trong khi đó, theo các chuyên gia trong lĩnh vực y tế, việc uống ít nước hay nhịn tiểu kéo dài đều có nguy cơ dẫn tới  tới nhiều hệ lụy về sức khỏe của con trẻ.

40% nhà vệ sinh chưa đạt chuẩn

Theo số liệu của Bộ Giáo dục và Đào tạo, tính đến tháng 8-2018, cả nước có trên 90.451 nhà vệ sinh ở các cấp tiểu học, THCS, THPT công lập. Tuy nhiên, nhà vệ sinh đang sử dụng tốt chỉ chiếm tỉ lệ khoảng 60% (riêng cấp tiểu học chỉ có 57,9% nhà vệ sinh sử dụng tốt, còn lại là bán kiên cố, tạm hoặc nhà vệ sinh nhờ, mượn). Nhiều nhà vệ sinh không đáp ứng được nhu cầu sử dụng (số lượng bệ xí và chỗ rửa tay còn thiếu), không đảm bảo vệ sinh, đặc biệt ở những vùng sâu, vùng xa, vùng có nhiều khó khăn.

Riêng tại Hà Nội, hiện có 2.149 trường phổ thông công lập, trong đó có 1.669 trường có hệ thống nhà vệ sinh cơ bản đạt tiêu chuẩn, đạt tỷ lệ 78%.

Ông Nguyễn Quốc Bình, Hiệu trưởng Trường THCS và THPT Lê Quý Đôn (Hà Nội) cho rằng: Những năm gần đây, nhà vệ sinh trường học được cải thiện nhiều nhưng một số nơi còn vẫn bẩn, chưa thực sự đảm bảo yêu cầu vệ sinh tối thiểu. Kể cả ở trường được đầu tư tốt về cơ sở vật chất, hạ tầng thì tình trạng nhà vệ sinh có mùi hôi hoặc giấy rác vứt bừa bãi vẫn xuất hiện.

Theo ông Bình, có một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng này. Đó là nguồn nhân lực thường xuyên làm vệ sinh vẫn chưa đủ và ý thức trách nhiệm của người làm công tác vệ sinh đôi lúc còn qua loa, đại khái. Các vật dụng, nước rửa phục vụ cho việc dọn vệ sinh như dụng cụ, chất tẩy rửa có thể không đảm bảo dẫn tới nhà vệ sinh không được tẩy rửa sạch sẽ một cách thường xuyên.

Bên cạnh đó, số lượng học sinh quá đông trong khi nhà vệ sinh lại quá ít, không đảm bảo quy chuẩn, giờ ra chơi lại ngắn dẫn đến tình trạng quá tải. Đã quá tải thì khó có thể giữ nhà vệ sinh luôn luôn sạch sẽ. Và cuối cùng là ý thức học sinh lại không được tốt, trách nhiệm cộng đồng còn hạn chế, đôi lúc chỉ nghĩ cho mình mà không có ý thức giữ gìn vệ sinh chung. Cùng với đó, các trường chưa có đầy đủ điều kiện để giải quyết các vấn đề cơ sở vật chất theo đúng yêu cầu tiêu chuẩn.

Trao đổi với PV Báo CAND về vấn đề này, ông Phạm Hùng Anh, Cục trưởng Cục Cơ sở vật chất, Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết: Nhà vệ sinh đạt chuẩn là phải có đo lường theo quy định của Bộ Y tế và Bộ Xây dựng. Tức là có 2 số liệu để đo đếm, thông số thứ nhất là quy cách xây dựng nhà vệ sinh đạt chuẩn theo quy định của Bộ Xây dựng như có kiên cố hóa hay không. Tiêu chuẩn thứ hai là hợp vệ sinh theo quy định Thông tư 13 của Bộ Y tế. Nếu tính theo tiêu chuẩn của Bộ Y tế, tính đến thời điểm này, cả nước mới có khoảng 60% nhà vệ sinh đạt chuẩn.

Như vậy, cả nước hiện vẫn còn khoảng 40% nhà vệ sinh chưa đạt chuẩn. Cũng theo ông Phạm Hùng Anh, sau khi có chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo, trong năm học 2018-2019, cả nước đã bổ sung thêm 60.000 công trình vệ sinh trường học các loại. Trong đó, ngoài việc bổ sung, sửa chữa, xây mới khu vệ sinh, khâu tổ chức quản lý, sử dụng, làm vệ sinh khi sử dụng cũng được nhiều địa phương chú trọng.

Tại Hà Nội, để đảm bảo chất lượng nhà vệ sinh được duy trì tốt, một số quận như Hà Đông, Thanh Xuân, Cầu Giấy đã sử dụng kinh phí của quận để thuê dịch vụ riêng quản lý, khai thác nên nhà vệ sinh của hầu hết các nhà trường trên địa bàn nhìn chung đều đảm bảo sạch sẽ. Một số nhà trường cũng đã sử dụng nguồn kinh phí từ xã hội hóa ký hợp đồng với bảo vệ, giao luôn nhiệm vụ dọn dẹp nhà vệ sinh hoặc thuê nhân viên dọn dẹp vệ sinh hằng ngày. Cùng với đó, nhiều trường học cũng đã tổ chức phong trào nâng cao ý thức của giáo viên, học sinh trong việc sử dụng nhà vệ sinh.

Cục trưởng Cục Cơ sở vật chất cũng thừa nhận: Thực tế kiểm tra tại các cơ sở giáo dục cho thấy, có tình trạng nhà vệ sinh tuy đạt chuẩn nhưng vẫn không sạch và chưa thân thiện. Điều này cho thấy, việc đầu tư nhà vệ sinh trường học đạt chuẩn chưa thể giải quyết được nhà vệ sinh có đảm bảo vệ sinh hay không. Quan trọng chính là khâu tổ chức quản lý, sử dụng và làm vệ sinh. Để nhà vệ sinh đảm bảo vệ sinh, nhất thiết phải có người dọn dẹp. Tuy nhiên, không phải nhà trường nào cũng đủ kinh phí để trang trải khoản chi này. Trong khi đó, quy định không cho phép Hội cha mẹ học sinh được thu tiền vệ sinh nên nhà trường đã khó càng thêm khó.

“Nhà vệ sinh trường học mang tính đặc thù vì tần suất học sinh sử dụng rơi vào một thời điểm. Nếu một trường học có 1.500 em cùng nghỉ giải lao, số học sinh vào nhà vệ sinh rất lớn, nếu ý thức của học sinh sử dụng trước không tốt sẽ làm ảnh hưởng đến những học sinh sử dụng sau”- ông Phạm Hùng Anh chia sẻ.

Huyền Thanh

Y tế và giáo dục được xem là hai trong số nhiều lĩnh vực thiết yếu, nhận được sự quan tâm đặc biệt của người dân cũng như có tác động xã hội rất lớn. Trong thời gian qua, với sự nỗ lực cố gắng, ngành y tế đã có những thành tích lớn đối với công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân. Tuy nhiên, vẫn có không ít "con sâu làm rầu nồi canh" đi ngược lại với dòng chảy tốt đẹp đó khiến dư luận không khỏi bức xúc, lo lắng.

Chưa đến một tháng nữa lễ trao giải Oscar 2025 sẽ chính thức diễn ra, khép lại mùa điện ảnh 2024. Năm nay đề cử ở những hạng mục chính cho thấy sự cải tiến đáng kể của Viện Hàn lâm Khoa học và Điện ảnh Hoa Kỳ (AMPAS) trong nỗ lực xây dựng một môi trường cạnh tranh đa dạng, phong phú và bình đẳng hơn.

Cơ quan Công an vừa triệt phá đường dây mua bán gần 56 triệu thông tin dữ liệu cá nhân của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và công dân ở nhiều tỉnh, thành trên cả nước. Việc dữ liệu cá nhân bị lộ lọt đã gây ra những hậu họa khó lường và ảnh hưởng không nhỏ đến tình hình trật tự an toàn xã hội.

Hàng loạt thị trường có thu nhập tốt như Nhật Bản, Đức, Phần Lan, Úc… đang có các chương trình tuyển dụng lao động Việt Nam sang làm việc. Có thể nói, bước sang năm 2025, cánh cửa cho người lao động ra nước ngoài làm việc ngày càng được mở rộng với nhiều sự lựa chọn. Tuy nhiên, theo đánh giá của cơ quan quản lý nhà nước, để có thu nhập tốt, người lao động cũng phải đảm bảo trình độ nhất định.

Nhiều người bảo “Người Việt dễ bị lừa nhất?”. Có lừa vui, gọi là đùa và lừa bậy gọi là lừa đảo để trục lợi. Người Việt thích đùa để cuộc sống thêm vui. Tham lam là thuộc tính của con người, nên không ít người thích lừa người khác và phải chăng vì thế mà người Việt bị xem là dễ bị lừa?

Các vụ nổ xảy ra hôm 20/2 (giờ địa phương) vào ngày người dân Israel đang đau buồn sau khi Hamas trả lại thi thể của bốn con tin từ Gaza như một phần của thỏa thuận ngừng bắn. Dù không có thương vong nào được báo cáo, nhưng Thủ tướng Benjamin Netanyahu gọi vụ nổ ba chiếc xe buýt này là tấn công khủng bố. 

Cờ vua là môn thể thao có tính cá nhân hóa rất cao giống như Boxing, Billiards. Vì lý do trên, sân chơi trí tuệ này dần chứng kiến cuộc chiến do một số cơ thủ xuất chúng khơi mào. Họ không ngại đối đầu trực tiếp với Liên đoàn Cờ vua thế giới (FIDE) vì những mâu thuẫn nhỏ.

Sau Tết Nguyên đán đến nay, với lý do trường học chuyển địa điểm mới xa nhà nên nhiều phụ huynh ở khối Tân Mỹ, phường Quảng Phúc, thị xã Ba Đồn, Quảng Bình đã không cho con đến trường. Mặc dù chính quyền địa phương và ngành giáo dục nhiều lần gặp gỡ, trao đổi, thuyết phục nhưng hiện hơn 150 em học sinh vẫn chưa đến trường.

Thời tiết tại Thủ đô Hà Nội và cả khu vực miền Bắc tiếp tục có mưa phùn và sương mù, trời rét; vùng núi cao nhiều nơi rét đậm dưới 13 độ C.

Theo tin từ TAND TP Hà Nội, ngày 17/3, cơ quan này sẽ mở phiên tòa hình sự sơ thẩm xét xử vụ án xảy ra tại Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp máy tính Việt Nam (VNCERT) trực thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông (Bộ TT&TT). Thẩm phán Lưu Ngọc Cảnh được phân công làm chủ tọa phiên tòa. Thực hành quyền công tố và giám sát hoạt động xét xử là 4 kiểm sát viên Viện KSND TP Hà Nội.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.