Mua sách lớp 1 qua “kênh” phát hành nhà trường: Nhập nhằng “làm khó” phụ huynh

• Mua sách giáo khoa lớp 1 mới, phụ huynh cần lưu ý gì?
• Tập huấn ứng viên Hội đồng quốc gia thẩm định sách giáo khoa lớp 6
• Có việc chạy chọt “cửa sau” trong biên soạn sách giáo khoa mới

Những ngày qua, trên mạng xã hội lan truyền hình ảnh SGK lớp 1 mới áp dụng cho năm học 2020-2021 có giá bán lên tới hơn 800 ngàn đồng khiến nhiều phụ huynh bất ngờ, choáng váng. Trong khi đó, giá bán SGK lớp 1 mới của 5 bộ sách đã được Bộ GD&ĐT lựa chọn dao động từ 179 nghìn đồng đến 199 nghìn đồng. 

Cụ thể, bộ SGK lớp 1 Cánh diều, bộ SGK xã hội hóa đầu tiên được phê duyệt sử dụng trong cơ sở GDPT từ năm học 2020-2021 do NXB Đại học Sư phạm Hà Nội, NXB Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh, Công ty Đầu tư Xuất bản-Thiết bị Giáo dục Việt Nam cùng tổ chức thực hiện gồm 9 cuốn Tiếng Việt (2 tập), Toán, Đạo đức, Tự nhiên và Xã hội, Giáo dục thể chất, Âm nhạc, Mỹ thuật, Hoạt động trải nghiệm có giá bán 199 nghìn đồng. 

4 bộ SGK lớp 1 mới còn lại của NXB Giáo dục Việt Nam có giá bán dao động từ 179 nghìn đồng đến 194 nghìn đồng. Trong đó, Bộ SGK Kết nối tri thức với cuộc sống, gồm 10 cuốn, giá 179 nghìn đồng; Bộ SGK Chân trời sáng tạo, gồm 9 cuốn, giá 186 nghìn đồng; Bộ SGK Cùng học để phát triển năng lực, gồm 10 cuốn, giá 194 nghìn đồng; Bộ SGK Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục, gồm 9 cuốn, giá 189 nghìn đồng.

Vấn đề đặt ra ở đây là tại sao giá bán SGK lớp 1 qua “kênh” phát hành tại các nhà trường lại bị đẩy cao lên tới hơn 800 nghìn đồng? Theo tìm hiểu của chúng tôi, lý do là ngoài SGK học sinh bắt buộc phải mua, một số trường còn “độn” thêm vào nhiều sách bổ trợ, sách tham khảo và các loại đồ dùng học tập đắt đỏ khác. Nói cách khác, nhà trường đã cố tình nhập nhằng giữa các loại SGK bắt buộc với các loại sách bổ trợ, tham khảo, đồ dùng học tập vốn không bắt buộc để “làm khó” phụ huynh, đưa phụ huynh vào thế bắt buộc phải mua. 

Cụ thể, trong list danh sách nhà trường gửi phụ huynh được lan truyền trên mạng xã hội, tổng số danh mục sách và đồ dùng học sinh phải mua lên tới 25 loại. Trong số này, có 3 loại là đồ dùng học tập gồm bộ thực hành Toán và Tiếng Việt với giá bán 173 nghìn đồng, vở trắng 10 quyển có giá bán 100 ngàn đồng, bảng viết 28 nghìn đồng. Như vậy, chỉ riêng đồ dùng học tập đã chiếm tới 300 nghìn đồng. 

Bên cạnh đó, sách Tiếng Anh I-Lean Smart Start, vốn là môn học tự chọn trong chương trình lớp 1 năm nay cũng có giá bán lên tới 146 nghìn đồng, cao hơn nhiều lần so với SGK cũ. Ngoài ra, trong list danh sách trên có không ít những cuốn sách tham khảo, sách bổ trợ chưa chắc học sinh có thể sử dụng trong suốt thời gian học lớp 1 như Văn hóa giao thông, Thực hành tâm lý học đường, bài học về đạo đức, lối sống cho học sinh…

Một số phụ huynh chia sẻ, nhìn vào list danh sách trên, bản thân họ không phân biệt được đâu là SGK, đâu là sách bổ trợ. Vì đây là năm đầu tiên đổi sách, nhà trường yêu cầu mua 100% nên tất cả phụ huynh đều đóng tiền rồi nhận sách dù trong lòng rất phân vân. 

Đặc biệt, năm nay nhiều trường tiểu học không chọn SGK lớp 1 mới theo bộ mà chọn theo môn học nên bộ sách mà trường chọn có thể là sự kết hợp giữa các môn học khác nhau trong các bộ sách khác nhau. Điều này khiến phụ huynh khó khăn hơn trong việc tự mua SGK cho con bởi mua theo từng bộ riêng sẽ không đúng với yêu cầu của trường, còn mua mỗi bộ một ít sách cũng khó thực hiện vì một số bộ sách không bán lẻ, chỉ bán nguyên cả bộ…

Về vấn đề này, Bộ GD&ĐT cho biết: Việc một số nhà trường tiểu học yêu cầu phụ huynh phải mua tài liệu tham khảo, đồ dùng học tập đối với học sinh lớp 1 năm học 2020-2021 là không đúng quy định của Bộ GD&ĐT. Để chấn chỉnh tình trạng này, Bộ GD&ĐT đã có công văn gửi Sở GD&ĐT các tỉnh thành về việc trang bị sách giáo khoa (SGK) và tài liệu tham khảo trong trường tiểu học. Bộ GD&ĐT yêu cầu các Sở GD&ĐT triển khai, thực hiện nghiêm túc các nội dung về SGK và tài liệu tham khảo đã dược quy định tại Điều lệ trường Tiểu học ban hành kèm theo kèm theo Thông tư số 41/2010/TT-BGDĐT ngày 30/12/2010 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT. 

Trong đó quy định rõ, SGK là tài liệu bắt buộc sử dụng trong dạy và học theo chương trình GDPT cấp Tiểu học được Bộ trưởng Bộ GD&ĐT quy định. Nhà trường trang bị tài liệu tham khảo phục vụ cho hoạt động giảng dạy và nghiên cứu của giáo viên; khuyến khích giáo viên sử dụng tài liệu tham khảo để nâng cao chất lượng giáo dục. Mọi tổ chức, cá nhân không được ép buộc học sinh phải mua tài liệu tham khảo, phụ huynh, học sinh tự mua sắm theo nhu cầu thực tế và quyền tự chọn, không bắt buộc.

Bộ GD&ĐT cũng khẳng định: Đối với bộ SGK lớp 1 năm học 2020 - 2021 thực hiện theo chương trình GDPT 2018 đã được Bộ trưởng Bộ GD&ĐT phê duyệt, gồm 8 môn học bắt buộc và 1 môn học tự chọn là môn Tiếng Anh, trường tiểu học phải cung cấp kịp thời, đầy đủ thông tin về SGK sử dụng tại trường để học sinh và gia đình học sinh biết, thực hiện mua sắm. Các Sở GD&ĐT chỉ đạo các cơ sở giáo dục tiểu học trên địa bàn nghiêm túc thực hiện các quy định trên để việc trang bị SGK và tài liệu tham khảo cho học sinh đảm bảo đúng, đủ, hiệu quả, tránh lãng phí không cần thiết; tránh gây bức xúc cho phụ huynh học sinh ngay đầu năm học mới.