Nỗ lực gỡ bỏ rào cản trong đầu tư giáo dục

• Đầu tư giáo dục, y tế cho thanh thiếu niên là cho tương lai
• Cần tăng cường đầu tư giáo dục mầm non ĐBSCL

Đây có thể coi là một “cuộc cách mạng” trong lĩnh vực đầu tư giáo dục. Giảm gần 60% ĐKKD và số ĐKKD thuộc phạm vi quản lý của Bộ GD&ĐT giờ chỉ còn 91, điều đó đồng nghĩa với việc, hoạt động đầu tư kinh doanh trong lĩnh vực giáo dục sẽ thông thoáng hơn khi cơ sở đào tạo, doanh nghiệp và cơ quan quản lý không còn bị áp chế bởi những thủ tục hành chính nặng nề. Cơ sở đào tạo, nhà trường, doanh nghiệp và người dân sẽ được hưởng lợi gì từ chủ trương cải cách hành chính này? Báo CAND đã có cuộc trao đổi với ông Vũ Đình Giáp, Phó Chánh Văn phòng Bộ GD&ĐT về vấn đề này.

Khi điều kiện đầu tư trong giáo dục được thông thoáng, sẽ tạo động lực để các doanh nghiệp nước ngoài đầu tư mạnh mẽ vào phát triển giáo dục tại Việt Nam

 PV: Thưa ông, 121 ĐKKD đã được Bộ GD&ĐT cắt giảm cho thấy một nỗ lực 

Ông Vũ Đình Giáp: Ngay sau khi Chính phủ ban hành Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 01/01/2018 về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và Dự toán ngân sách nhà nước năm 2018, Bộ trưởng Bộ GD & ĐT đã chỉ đạo quyết liệt các vụ, cục, đơn vị chức năng thuộc Bộ khẩn trương rà soát tất cả các lĩnh vực liên quan, trên cơ sở đó xây dựng Phương án đề xuất cắt giảm, đơn giản hóa ĐKKD. 

Ngày 27-4-2018, Bộ trưởng Bộ GD & ĐT đã ký Quyết định số 1694/QĐ-BGDĐT phê duyệt Phương án đề xuất cắt giảm, đơn giản hóa điều kiện đầu tư kinh doanh (ĐKKD) thuộc phạm vi chức năng quản lý của Bộ GDĐT.

Tính đến thời điểm hiện nay, kết quả thực thi cắt giảm, đơn giản hóa ĐKKD đã vượt mục tiêu so với Phương án đề xuất, cụ thể như sau:

Đối với Nghị định 73/2012/NĐ-CP của Chính phủ quy định về hợp tác, đầu tư của nước ngoài trong lĩnh vực giáo dục, Bộ GD&ĐT đã tham mưu, trình Chính phủ ban hành Nghị định số 86/2018/NĐ-CP ngày 6-6-2018, có hiệu lực từ ngày 1/8/2018 (thay thế Nghị định số 73/2012/NĐ-CP); Bộ GD&ĐT đã hoàn thành 100% việc cắt giảm, đơn giản hóa các ĐKKD; hơn nữa, còn cắt giảm, đơn giản hóa thêm 12 ĐKKD so với phương án đề xuất. Tỷ lệ cắt giảm, đơn giản hóa đạt 28/212 ĐKKD (chiếm 13,2% tổng số ĐKKD).

Đối với Nghị định số 46/2017/NĐ-CP của Chính phủ quy định về điều kiện đầu tư và hoạt động trong lĩnh vực giáo dục, Bộ GD&ĐT đã tham mưu, trình Chính phủ ban hành Nghị định số 135/2018/NĐ-CP ngày 4/10/2018, sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 46/2017/NĐ-CP ngày 21/4/2017. Theo đó, đối với Nghị định mới, Bộ GD&ĐT đã thực hiện cắt giảm 57/212 ĐKKD (chiếm 26,9%); đơn giản hóa 36/212 ĐKKD (chiếm 17%). Tỷ lệ cắt giảm, đơn giản hóa đạt 93/212 ĐKKD (chiếm 43,9% tổng số ĐKKD).

PV: Việc cắt giảm có dựa trên tiêu chí gì không và sẽ tác động như thế nào tới các hoạt động đầu tư trong lĩnh vực giáo dục, thưa ông?

Ông Vũ Đình Giáp: Bộ GD&ĐT đã rà soát rất kỹ, thủ tục nào trùng lặp, không cần thiết thì bỏ, nhưng vẫn phải đảm bảo sự quản lý nhà nước, đảm bảo Luật Đầu tư, đảm bảo không vi phạm các yếu tố về quốc tế (như các quy định về Hiệp định). 

Ví dụ, điều kiện cho phép thành lập trường ĐH đã có một số quy định, nhưng trong thủ tục cho phép trường ĐH hoạt động, nếu điều kiện nào đã xuất hiện trong thủ tục thành lập rồi, thì sẽ bỏ luôn. Trước đây, để được cấp phép hoạt động trung tâm ngoại ngữ phải cần 3 giấy phép, mỗi giấy cần tối thiểu 2 tháng lấy ý kiến các cơ quan liên quan. 

Tuy nhiên đến nay, theo Nghị định 86 đã giảm xuống còn 2 giấy phép, được các doanh nghiệp FDI đánh giá rất cao. Hiện cũng bỏ điều kiện giảng viên dạy ngoại ngữ phải có bằng thạc sĩ; cắt giảm toàn bộ điều kiện thành lập trung tâm học tập cộng đồng, trung tâm ngoại ngữ, tin học. 

Nghị định 86 đã nâng số lượng học sinh Việt Nam tại các trường học có vốn đầu tư nước ngoài, cho phép tối đa có 50% học sinh Việt tại các trường quốc tế, thay vì trước đó là 10% đối với trường tiểu học và 20% đối với trường THCS và THPT. Những thay đổi trong quy định của luật pháp sẽ đem đến cơ hội lớn cho các nhà đầu tư quan tâm đến việc xây dựng trường học quốc tế tại Việt Nam.

 Tôi cho rằng, đợt cải cách thủ tục hành chính này sẽ tạo bước chuyển mạnh mẽ trong hoạt động của ngành, nhất là những điều kiện liên quan thành lập trường đại học; cho phép trường đại học hoạt động đào tạo; thành lập phân hiệu trường đại học; cho phép phân hiệu trường đại học hoạt động đào tạo; thành lập cơ sở giáo dục có vốn đầu tư nước ngoài; cho phép cơ sở giáo dục có vốn đầu tư nước ngoài hoạt động; cho phép mở phân hiệu có vốn đầu tư nước ngoài v.v.

Theo Thông tư số 07/2014/TT-BTP ngày 24-2-2014 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp hướng dẫn việc đánh giá tác động của thủ tục hành chính và rà soát, đánh giá thủ tục hành chính, Bộ GD&ĐT uớc tính: Tổng số chi phí tuân thủ thủ tục hành chính trước khi đơn giản hóa là hơn 20,6 tỷ đồng. Nhưng sau khi cắt giảm thủ tục, tổng số chi phí tuân thủ thủ tục hành chính giảm chỉ còn gần 11 tỷ đồng, tiết kiệm được gần 10 tỷ đồng.

PV: Những rào cản, khó khăn khi Bộ tiến hành cắt giảm các ĐKKD là gì, thưa ông?

Ông Vũ Đình Giáp: Động chạm đến quyền lợi thì đương nhiên sẽ gặp khó khăn rồi. Nhưng Bộ trưởng Bộ GD&ĐT rất quyết liệt trong chỉ đạo; thêm nữa, trong quá trình soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật, Bộ cũng tiếp thu, nghiên cứu những ý kiến để đảm bảo việc cắt giảm và đơn giản hóa thủ tục hành chính ở mức tối thiểu nhất, không gây ảnh hưởng của các tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân, đồng thời vẫn phải đảm bảo mục tiêu về quản lý nhà nước.

PV: Theo phản ánh của một số doanh nghiệp đầu tư trong giáo dục, hiện vẫn còn những thủ tục gây khó cho cơ sở đào tạo, “thủ tục trùng thủ tục”, vậy thời gian tới, Bộ đặt mục tiêu cắt giảm ra sao, thưa ông?

Ông Vũ Đình Giáp: Hiện tại, Bộ GD&ĐT đang được giao chủ trì soạn thảo Luật Giáo dục (sửa đổi) và Luật sửa đổi một số điều của Luật Giáo dục đại học. Thời gian tới, khi 2 Luật này được thông qua, Bộ sẽ tiếp tục rà soát các ĐKKD còn đang quy định tại các Luật trên để đề xuất thêm phương án cắt giảm (nếu cần thiết).

 Tôi muốn nói thêm rằng, việc cắt giảm, đơn giản hóa các ĐKKD đặt ra cho Bộ những thách thức lớn. Đó là, cắt giảm mạnh các ĐKKD, tăng cường tính tự chủ của các cơ sở giáo dục nhưng vẫn đảm bảo được yêu cầu quản lý nhà nước về giáo dục. 

Đứng trước những thách thức nêu trên, Bộ GD&ĐT cùng các cơ quan quản lý cần tăng cường công tác hậu kiểm, hướng dẫn, kiểm tra, thanh tra, xử lý các vi phạm (nếu có), nhằm đảm bảo thúc đẩy môi trường đầu tư, tăng cường xã hội hóa giáo dục theo đúng quy định của pháp luật. 

Bộ GD&ĐT tiếp tục rà soát, kiểm soát chặt chẽ việc xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền của Bộ, không làm phát sinh các thủ tục hành chính; sửa đổi Nghị định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực giáo dục để góp phần hoàn thiện các chế tài xử lý những vi phạm trong lĩnh vực giáo dục; nhằm chấn chỉnh, hỗ trợ, giúp đỡ các cơ sở giáo dục, tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dạy, người học.

PV: Xin trân trọng cảm ơn ông!