Ra đề thi phổ thông đổi mới: Cả thầy và trò đều phải "chuyển mình"

14:49 18/12/2017

Việc áp dụng đề thi "mở" ở khối phổ thông TP.HCM cho thấy, không chỉ HS mà cả giáo viên cũng phải "chuyển mình" để bắt kịp.

Học sinh thích ứng nhanh

Chiều 16-12, cô Nguyễn Thị Bích Liên, Hiệu trưởng trường THCS Tân Sơn, Gò Vấp cho biết, HS các khối phổ thông trên địa bàn cũng đang gấp rút hoàn tất các môn kiểm tra cuối học kì I, cô Liên được giao nhiệm vụ phối hợp với Phòng Giáo dục quận chỉ đạo về môn Văn. Khối THCS của quận vừa hoàn thành môn thi Văn chiều 15-12 theo hướng đề thi mở.

Chiều 16-12, các cô đang bắt tay vào khâu chấm chung 5 bài thi để thống nhất cách đánh giá, cho điểm. Cô Liên cho biết: "Tuy chưa chấm bài nhưng nhìn HS bước ra khỏi phòng thi với tâm trạng phấn chấn, biết là các em đã quen với dạng đề mới. Trong khi cách đây 3 năm khi mới triển khai thay đổi cách dạy và cách học theo hướng phát triển năng lực của HS, cả thầy và trò nhiều trường khó tránh tình trạng "sốc" khi kết quả môn Văn năm đầu thực hiện đổi mới đề, điểm số HS của quận sụt hẳn tới 10%. Năm 2016 đỡ hơn và năm nay thì HS và thầy cô đã quen và tự tin với cách dạy - học mới".

Một HS lớp 9 của THCS Tân Sơn cho biết: "Dạo đầu năm lớp 7 khi làm quen với dạng đề mới tụi em gặp nhiều khó khăn nhưng ai cũng thừa nhận đề ra thường xoáy sâu vào một vấn đề, loại bỏ kiến thức hàn lâm mà là liên hệ thực tế. Toán cũng theo cách như vậy. Khác với trước đây, có khi phải nặn óc giải xong bài toán khó nhưng làm xong chẳng biết có ứng dụng gì!".

Kì tuyển sinh 10 năm học 2017, HS TP. HCM đã dần quen với cách ra đề mới.

Theo bạn này, để quen với kiểu đề thi mới thì môn toán phải thường xuyên làm các bài toán tư duy. Môn văn phải nghe thời sự hàng ngày. Cách ra đề thi mới phải tự học nhiều hơn. Luyện cách suy nghĩ có logic, có liên hệ, phân tích.

Đề thi môn Văn theo hướng mới của học sinh khối lớp 9, quận Gò Vấp.

Nâng cao chất lượng giảng dạy và đánh giá học sinh

Thầy Dương Trần Bình, Hiệu trưởng trường Tiểu học Lê Đức Thọ phân tích: "Lâu nay, việc kiểm tra đánh giá đối với HS còn nhiều bất cập. Dựa vào kết quả của các bài kiểm tra 1 tiết, học kì, ...vẫn phụ thuộc nhiều vào cách đánh giá chủ quan và cảm tính của giáo viên. Nội dung kiểm tra vẫn thiên về học thuộc lòng, ghi nhớ máy móc và việc kiểm tra trí nhớ là chính. Cách dạy và kiểm tra như vậy cũng gây tình trạng, HS sưu tầm chép những bài văn mẫu.

Ngành GD TP. HCM đã quyết tâm khắc tình trạng trên, nhằm hướng tới mục tiêu dạy học phát huy tính tích cực, chủ động, độc lập suy nghĩ của HS. Nhưng việc đổi mới đề phải đạt kết quả, HS phát huy được khả năng vận dụng tổng hợp kiến thức đã học vào việc giải quyết những tình huống mới.Tuỳ theo cấu trúc đề, trên khung đề đã hướng dẫn của sở mà có hướng ra đề khác nhau. Đề mở có dạng mở một phần và mở hoàn toàn.

Ví dụ: "Em hãy tả một người mà em yêu quí nhất". HS sẽ chọn một nhân vật mà em yêu quí nhất trong cuộc sống. Hay đề cập phạm vi hẹp hơn: "Em kể về lòng trung thực của con người"- dạng đề mở 1 phần.

Ngoài ra, đề thi mới khiến giáo viên khi chấm bài thoát khỏi cảnh nhàm chán vì không gặp chuyện rập khuôn kiến thức. HS có liên hệ thực tiễn nên buộc phải viết theo cảm xúc thực của chính mình. HS Tiểu học Lê Đức Thọ cũng vừa làm xong bài kiểm tra môn toán. Có câu hỏi đưa ra trong đề là: "Có 690 đại biểu tham gia hội nghị Apec tại Đà Nẵng. Để sắp xếp chỗ ngồi cho đại biểu thì mỗi bàn cần 2 chiếc ghế. Vậy cần bao nhiêu bàn đủ phục vụ số đại biểu trên?". Như vậy, đề toán nhưng đã có yếu tố thời sự vào bài kiểm tra. Hay một câu khác: "Lớp em có ... bạn nam, có ...bạn nữ và tổng số HS là ...bạn?".

Từng lớp là một đáp án khác nhau, thoát khỏi kiến thức khô khan. Tuy nhiên, khi dạy theo hướng phát triển trên từng năng lực, cá thể HS tất sẽ cực cho người giáo viên vì phải lưu tâm tới từng em, phát hiện và nâng dần khả năng của HS trong từng môn. Do vậy, sĩ số thấp luôn là điều mà giáo viên mong mỏi khi tiếp cận cái mới.

Chuyên về môn Văn nên cô Bích Liên cũng chia sẻ, ở lớp 7,8,9 là đề đã có thêm kiến thức liên quan tới vấn đề thời sự. Gồm 2 phần: Phần đầu đọc hiểu. Phần sau gồm một câu nghị luận XH và tự sự. Phần sau theo hướng mở. Thường trong cầu đầu tiên 5-7 phút là các em làm xong vì kiến thức cơ bản. Câu sau mới "bung" sự sáng tạo của từng em.

Đề thi lớp 9 của HS quận Gò vấp ở câu 2- phần II năm nay có yêu cầu: "Điều đáng sợ nhất không phải là mắc sai lầm mà là không biết rút kinh nghiệm từ những sai lầm ấy", "Kể lại một lần mắc lỗi khiến em rút ta được bài học sâu sắc cho mình".

Cô Bích Liên đánh giá: "Đề thoát khỏi từ chương, hàn lâm, vừa rèn luyện kĩ năng viết, cách thể hiện một vấn đề của từng em, vừa rèn được đạo đức. Mặt khác, ra đề gắn thời sự thì các em không thể học tủ được. Đề thi mới cũng đề cao, tôn trọng cách giải quyết vấn đề của mỗi cá nhân người học và động viên những suy nghĩ sáng tạo, mới mẻ, tôn trọng sự phản biện trái chiều, khuyến khích những lập luận giàu sức thuyết phục".

Theo cô Liên, ngay từ năm 2014 sau chỉ đạo của ngành, việc ra đề thi đổi mới đã được coi là nhiệm vụ cấp bách của ngành giáo dục. Trong đó TP Hồ Chí Minh luôn được coi là nơi đi tiên phong. Nếu như lần thi đổi mới cách đây 3 năm làm nhiều thầy trò cùng "sốc" với đề thi, thì giờ đã tự tin hơn. Giáo viên cũng không thể chuyển chậm trong hoạt động giảng dạy mỗi khi lên lớp, trong soạn giáo án và đây sẽ là một hướng đi đúng của ngành.

Huyền Nga

Khôi phục cấp điện hoàn toàn cho đặc khu Phú Quốc sau sự cố ngày 29/11

Ngày 6/12, UBND tỉnh An Giang cho biết, sau 5 ngày đêm thi công, Tổng công ty Điện lực miền Nam (EVNSPC), Công ty Điện lực An Giang đã đóng điện thành công đường dây 110kV trên không, khắc phục sự cố cáp ngầm 110kV Hà Tiên – Phú Quốc; khôi phục cấp điện hoàn toàn cho toàn bộ khách hàng tại đặc khu Phú Quốc; hoàn thành trước 5 ngày so với kế hoạch.

CPI tăng 0,45% do giá thực phẩm tăng cao tại các tỉnh mưa lũ

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 11/ 2025 tăng 0,45% so với tháng trước chủ yếu do giá thực phẩm tăng cao tại các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chịu ảnh hưởng trực tiếp bởi mưa lũ sau bão; ăn uống ngoài gia đình tăng do chi phí nguyên liệu đầu vào và giá nhiên liệu tăng.

Công an tỉnh Lâm Đồng tập trung cứu nạn và hỗ trợ người dân tại các khu vực bị cô lập

Những ngày qua, mưa lũ diễn biến phức tạp gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của người dân tại nhiều địa phương ven biển thuộc tỉnh Lâm Đồng, Công an tỉnh Lâm Đồng, do Đại tá Nay Gia Phú – Phó Giám đốc Công an tỉnh chỉ đạo, đã triển khai lực lượng cứu nạn, cứu hộ và hỗ trợ người dân tại các khu vực bị cô lập và khắc phục hậu quả do mưa lũ gây ra.

Ô tô khách bất ngờ lao lên lề đường khiến 3 người thương vong

Ngày 6/12, Phòng CSGT Công an tỉnh Đồng Tháp đang phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ tiến hành điều tra làm rõ nguyên nhân vụ tai nạn trên Quốc lộ 80 khiến 2 người tử vong, một người bị thương đang được cấp cứu.

Tổng thống Trump được trao giải thưởng hoà bình

Tại lễ bốc thăm World Cup 2026 diễn ra ở Trung tâm Kennedy (Washington) ngày 6/12, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã được FIFA trao Giải thưởng Hòa bình, một giải thưởng mới thành lập.

Nga đề nghị cung cấp nhiên liệu liên tục, Ấn Độ thận trọng khi mở rộng hợp tác

Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 5/12 đã đề nghị đảm bảo nguồn cung nhiên liệu “không bị gián đoạn” cho Ấn Độ, trong bối cảnh ông và Thủ tướng Narendra Modi thống nhất mở rộng quan hệ thương mại và quốc phòng giữa hai quốc gia. Động thái này nhận được phản ứng thận trọng từ New Delhi, trong khi Ấn Độ tiếp tục cân bằng giữa hợp tác truyền thống với Nga và áp lực gia tăng từ Mỹ.

U22 Việt Nam chờ trận quyết đấu U22 Malaysia

Đội tuyển U22 Việt Nam đã có khởi đầu thuận lợi ở SEA Games 33 sau chiến thắng trước U22 Lào. Phía trước thầy trò huấn luyện viên Kim Sang-sik là thử thách trước U22 Malaysia.

Nhà máy xử lý rác ở Bỉm Sơn xây dựng 20 năm chưa xong

Nhiều năm qua, bãi rác Núi Voi tại phường Bỉm Sơn, tỉnh Thanh Hóa rơi vào tình trạng quá tải nghiêm trọng, gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống người dân. Điều khiến dư luận bức xúc hơn là ngay bên cạnh bãi rác này, một dự án nhà máy xử lý rác thải được đầu tư gần 20 năm trước vẫn đang trong tình trạng thi công dở dang, chưa thể đưa vào vận hành.

Bắt đối tượng dùng dao bấm đâm 2 người bị thương

Ngày 6/12, Cơ quan CSĐT Công an TP Cần Thơ cho biết vừa khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam Lê Văn Khánh (SN 2006, ngụ xã Trường Long Tây, TP Cần Thơ) về hành vi “Cố ý gây thương tích” và “Sử dụng trái phép vũ khí quân dụng”.

Nâng tầm công nghiệp hỗ trợ Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu

Theo Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam (VASI), mạng lưới doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ (CNHT) Việt Nam hiện có hơn 420 hội viên và doanh thu đạt hơn 4,58 tỷ USD trong năm 2024, tập trung chủ yếu tại ba trung tâm kinh tế lớn là Hà Nội, Đà Nẵng và TP Hồ Chí Minh.

Trao cơ hội, gieo niềm tin cho những cuộc đời hoàn lương

Quyết định số 22/2023/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tín dụng đối với người chấp hành xong án phạt tù - có hiệu lực từ 10/10/2023 đã trở thành điểm tựa mới, mở ra một cánh cửa khác: Cánh cửa của niềm tin và cơ hội.

Cảnh sát Cơ động giăng dây, tiếp tế thực phẩm cho các gia đình bị cô lập

Chiều 5/12, lực lượng Cảnh sát Cơ động Công an tỉnh Lâm Đồng đã phối hợp với chính quyền phường Hàm Thắng tiếp tế thực phẩm cho nhiều gia đình đang bị nước lũ cô lập.

Miền Bắc trời rét, Trung Bộ mưa dông rải rác

Không khí lạnh duy trì khiến miền Bắc tiếp tục rét, nhiều nơi xuất hiện sương mù và sương mù nhẹ vào sáng sớm; vùng núi có nơi rét đậm. Trung Bộ duy trì trạng thái nhiều mây, mưa rào rải rác, một số nơi mưa to kèm dông.

Cảnh sát PCCC khuyến cáo sau vụ cháy quán bún ốc khiến 4 người tử vong

Căn nhà 4 tầng làm quán bún ốc dạng “đầu voi đuôi chuột”, phía trước rộng khoảng 4m nhưng phía sau “teo” lại chỉ còn 2,5m. Căn nhà trên được vợ chồng bà Đ.T.K.H. thuê cải tạo mở bán các loại món ăn hương vị Bắc. Tầng trệt và tầng 1 đặt bếp và bàn ăn cho khách. 2 tầng trên là chỗ ngủ của gia đình và nhân viên. Căn nhà chỉ có lối thoát hiểm duy nhất là cửa tầng trệt nhưng bị lửa và khói bao phủ.

ĐT nữ Việt Nam khởi đầu SEA Games 33 với chiến thắng "7 sao"

Đoàn quân HLV Mai Đức Chung có khởi đầu đầy hứng khởi tại SEA Games 33 bằng chiến thắng đậm trước ĐT nữ Malaysia.

Truy nã Nguyễn Văn Đài về tội “Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam”

Ngày 5/12, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã ra Quyết định truy nã đối với bị can Nguyễn Văn Đài về tội “Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” quy định tại khoản 2 Điều 117 Bộ luật Hình sự.