Sử dụng “hình phạt” trong giáo dục như thế nào cho phù hợp?

07:28 29/11/2018
Mới đây, việc một cô giáo chủ nhiệm ở trường THCS xã Duy Ninh (Quảng Bình) cho các học sinh tát liên tục vào mặt một bạn cùng lớp đến sưng tấy cả hai má, phải nhập viện đã khiến dư luận bức xúc. Một lần nữa vấn đề nên hay không nên sử dụng hình phạt trong môi trường giáo dục lại tiếp tục được dư luận xã hội đặt ra.


Cô giáo Nguyễn Thanh Hải, giáo viên trường THCS Hoàng Mai, Thị xã Hoàng Mai (Nghệ An) cho biết: “Tôi không thể nghĩ rằng lại có việc giáo viên dùng bạo lực như thế để giáo dục một hành vi không đúng. Điều đó là phản giáo dục. Khi học sinh có hành vi không đúng thì cô giáo lại đi dùng một hành vi không đúng nữa (tức là dùng bạo lực) để dạy dỗ, xử lý học sinh, điều đó không thể chấp nhận được. Thậm chí, việc giáo viên yêu cầu các học sinh trong lớp tát bạn học thì đó là hành vi sai trái.

Ở đây ngoài chuyện thiếu kỹ năng sư phạm, cô giáo này còn thiếu cả kiến thức về pháp luật”. Cũng theo cô Nguyễn Thanh Hải, thưởng và phạt là một phần của giáo dục nên sẽ là khó khăn nếu yêu cầu giáo viên không được sử dụng các hình thức để “răn đe” học sinh khi các em làm sai hay mắc lỗi.

Tuy nhiên, nhiệm vụ của giáo viên là phải sử dụng cách thức như thế nào đó vừa giúp các em nhận ra lỗi để sửa chữa mà không vi phạm quy định, vi phạm đạo đức nhà giáo, thậm chí là vi phạm pháp luật.

Việc cô giáo tại Quảng Bình cho học sinh tát phạt bạn 230 cái đã gây bất bình dư luận.

Dưới góc độ của một người có nhiều năm làm công tác tư vấn tâm lý, TS. Vũ Thu Hương, giảng viên Khoa Giáo dục tiểu học, Trường Đại học sư phạm Hà Nội phân tích: Việc cô giáo cho các học sinh tát bạn cùng lớp như trong câu chuyện vừa diễn ra tại Quảng Bình là hành vi bạo lực, phản giáo dục và khó có thể chấp nhận trong xã hội hiện nay, vì cách thức xử phạt này sẽ gây ra rất nhiều hệ lụy.

Hậu quả thứ nhất với em học sinh bị tát, đó là đau đớn về cơ thể và tổn thương mạnh về tinh thần bởi hình thức bạo lực mà em học sinh này phải chịu, nó giống như bị hành hình thời trung cổ, khi mọi người đều xông vào ném đá một người. Điều này sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới tâm lý của trẻ, khiến cho em này cảm thấy không an toàn trong môi trường sống của chính mình. Hậu quả thứ hai là các em học sinh cùng lớp tham gia vào câu chuyện này.

Theo đó, đối với những em học sinh có xu hướng thích bạo lực, điều này gần giống như việc cô giáo đang cổ vũ bạo lực và những hung tính này sẽ có cơ hội phát triển nặng hơn. Còn đối với những em học sinh cả đời không bao giờ đánh ai, không thể chấp nhận được việc bạo hành mà bị bắt phải đánh bạn thì sau sự việc, các em sẽ cảm thấy ân hận, xấu hổ với những mặc cảm, tự ty đeo bám nhiều ngày.

PGS Đặng Quốc Bảo, nguyên Giám đốc Học viện Quản lý giáo dục cho rằng: Nền cựu học nước mình, ngàn xưa đã có văn hóa “thương cho roi vọt” và có những người thầy thích “phạt” học sinh bằng “roi vọt” để học sinh sám hối, tiến bộ. Trên thực tế, có những tình huống hình phạt này ít nhiều mang lại hiệu quả.

Tuy nhiên, trong xã hội ngày nay, những hình phạt bằng “roi vọt” là biện pháp sư phạm tiêu cực, không thể chấp nhận. Cũng theo phân tích của PGS Đặng Quốc Bảo, người thầy phải có uy và ân, song hai yếu tố này cần được hài hòa, không để cái nào được lấn át cái nào.

Học sinh bây giờ nhìn chung rất thông minh, khả ái nhưng cũng có những nhí nhố khiến thầy cô phải phiền lòng nên yêu cầu người thầy chỉ được dùng ân mà không được dùng uy là không đúng. Trong những trường hợp cần thiết, người thầy phải dùng uy để uốn nắn, răn đe nhưng phải coi đó là phương pháp, là nghệ thuật sư phạm chứ không phải là mục tiêu.

Như trong tình huống của cô giáo ở Quảng Bình, cô giáo có thể sử dụng rất nhiều hình thức kỷ luật tích cực khác để phạt học sinh nói bậy như yêu cầu học sinh viết bản tự kiểm điểm. Hoặc yêu cầu trước hoặc sau buổi học, học sinh phải vệ sinh trường lớp, trồng cây xanh, đọc sách hay trong giờ sinh hoạt lớp yêu cầu các em phải thuyết trình về ý nghĩa của những việc đó. Những hình phạt này hiện đang được giáo viên nhiều nước sử dụng vì mang tính giáo dục tích cực, nhân văn.

Người viết bài này đã cảm thấy rất ấn tượng khi được xem một video clip trên mạng xã hội nói về việc 2 nam sinh tại Thái Lan đánh nhau. Thay vì mời phụ huynh đến trường để nói chuyện như những người khác, cô giáo này đã phạt hai học sinh ngỗ ngược của mình bằng cách bắt cả hai em đứng trong một chiếc khung hình vuông cực nhỏ, tới nỗi hai người phải ôm nhau thật chặt mới miễn cưỡng đứng được giữa chiếc khung ấy.

Chưa dừng lại ở đó, cô giáo còn yêu cầu hai học sinh phải lần lượt thơm vào má “kẻ địch” đủ 100 lần trước mặt đám đông thì mới được phép bước ra ngoài. Cách “xử phạt” lấy yêu thương để “đáp trả” bạo lực này ở một góc độ nào đó đã hóa giải được những xung đột của học sinh, thay vì xoáy sâu vào ngăn cách, những cái ôm đã kết nối các em lại trong yêu thương bầu bạn. Thiết nghĩ, những cách xử phạt này cũng là những gợi ý mà giáo viên chúng ta cần tham khảo, học hỏi trong những tình huống phù hợp.

Huyền Thanh

Chiều tối 6/6, hàng ngàn người dân đã đứng dọc 2 bên đường Lê Lợi, quận 1, TP Hồ Chí Minh để theo dõi lực lượng CAND biểu diễn các tiết mục đặc sắc như chống khủng bố, bảo vệ yếu nhân, đối đầu với tội phạm có vũ trang, mô tô dẫn đoàn sếp hình… trong đêm khai mạc chương trình Vinh quang CAND Việt Nam diễn ra tại TP Hồ Chí Minh trong 3 ngày, từ ngày 6 đến ngày 8/6/2025.

Ngày 6/6, thực hiện chỉ đạo của Tổng Kiểm toán Nhà nước (KTNN), KTNN khu vực V đã ban hành Văn bản số 367/KV V-TH gửi Cơ quan Cảnh sát Điều tra (CSĐT) Công an tỉnh Bạc Liêu đề nghị điều tra làm rõ các dấu hiệu hành vi vi phạm pháp luật về xây dựng tại Dự án Xây dựng các tuyến đê ngăn mặn cấp bách kết hợp đường giao thông để bảo vệ, phát triển vùng tôm - lúa huyện Hồng Dân.

Tối 6/6, Phòng Cảnh sát Kinh tế Công an TP Hồ Chí Minh cho biết đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can và ra lệnh bắt tạm giam 5 đối tượng gồm: Nguyễn Văn Khánh, Nguyễn Quốc Bảo, Trương Văn Long, Nguyễn Thành Tân và Nguyễn Thị Kiều Trang về hành vi “Sản xuất, buôn bán hàng giả”.

Ngày 6/6, Công an TP Hà Nội cho biết đã triệt phá đường dây sản xuất, buôn bán hàng giả, các thiết bị điện tử giả mạo các thương hiệu nổi tiếng, quy mô lớn, núp bóng thương mại điện tử trị giá khoảng 22 tỷ đông. Căn cứ vào các tài liệu thu thập được, Cơ quan CSĐT Công an TP Hà Nội đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với 5 đối tượng và quyết định khởi tố vụ án hình sự: “Lê Hữu Minh cùng đồng phạm buôn bán hàng giả, xảy ra tại Hà Nội” quy định tại Điều 192 Bộ luật hình sự 2015.

Theo đề nghị của Chi cục Thuế khu vực II, Hải quan Khu công nghệ cao (Chi cục Hải quan khu vực II) vừa ban hành các quyết định cưỡng chế bằng biện pháp dừng làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu của nhiều doanh nghiệp nợ thuế “khủng” từ vài tỷ đến vài chục tỷ đồng.

Khi tổng thống mới đắc cử Donald Trump chính thức công bố tỷ phú giàu nhất thế giới Elon Musk sẽ đảm nhận vị trí Bộ trưởng trong chính quyền mới của ông vào tháng 11/2024, người ta không thể nghĩ rằng mối quan hệ của họ sẽ kết thúc chóng vánh đến như vậy. Tuy nhiên, sự kết thúc này cũng để lại bài học lớn cho những “tay chơi” muốn tham gia vào chính trường nước Mỹ.

Sáng 6/6, gần 103.000 thí sinh trên địa bàn Hà Nội có mặt tại 201 điểm thi để làm thủ tục dự thi vào lớp 10 THPT công lập năm học 2025-2026. Đây là kỳ thi có tính cạnh tranh cao do chỉ có khoảng 64% học sinh được vào lớp 10 công lập.

Gia nhập Mossad năm 23 tuổi, nữ tình báo Israel Aliza Magen trở thành một trong những nhân vật có ảnh hưởng nhất của tổ chức này. bà từng đảm nhiệm nhiều chức vụ cao ở cả Israel và nước ngoài, chức vụ cuối cùng là Phó Giám đốc Mossad. Trong suốt sự nghiệp của mình, Magen đã tham gia nhiều chiến dịch tình báo, ngăn chặn hàng trăm vụ khủng bố. Ngày 14/5/2025, Aliza Magen qua đời tại Jerusalem, hưởng thọ 88 tuổi.

Hàng trăm kiốt kinh doanh ở Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk bất ngờ đóng cửa, ngừng kinh doanh suốt 3 ngày nay. Tình trạng này xảy ra vào thời điểm tỉnh Đắk Lắk mở đợt cao điểm đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả.

Lợi dụng thời điểm kỳ thi tốt nghiệp THPT năm học 2024-2025 đang đến gần, các đối tượng xấu gia tăng hoạt động lừa đảo trên không gian mạng với nhiều thủ đoạn tinh vi như “bao đỗ”, “nâng điểm”, “can thiệp kết quả thi”. Trước tình hình trên, Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an TP Đà Nẵng khuyến cáo người dân nâng cao cảnh giác, không để sập bẫy các đối tượng lợi dụng mùa thi để lừa đảo.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.