Bí thư Thành ủy Trần Lưu Quang gặp gỡ, trả lời từng vấn đề lãnh đạo các trường đại học nêu ra

Tham dự buổi gặp mặt có đồng chí Trần Lưu Quang, Bí thư Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy TPHCM; PGS. TS. Vũ Hải Quân, Uỷ viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Thường trực Bộ Khoa học và Công nghệ; đồng chí Nguyễn Văn Được, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TPHCM; đồng chí Trần Thị Diệu Thúy, Thành ủy viên, Phó Chủ tịch UBND TPHCM và lãnh đạo các sở, ban, ngành Thành phố. Đặc biệt, buổi gặp mặt có sự hiện diện của hơn 70 lãnh đạo các trường đại học, học viện trên địa bàn Thành phố.

Buổi gặp gỡ không chỉ là dịp để lãnh đạo TPHCM bày tỏ sự tri ân với đội ngũ nhà giáo mà còn là kênh để lắng nghe, giải đáp những kiến nghị, đề xuất của các hiệu trưởng trong việc hoạch định chính sách phát triển địa phương.

Bí thư Thành ủy TPHCM Trần Lưu Quang trực tiếp trả lời từng câu hỏi, từng vấn đề mà lãnh đạo các trường đại học nêu ra.

Trong phần thảo luận và đề xuất, PGS.TS Hoàng Công Gia Khánh – Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế – Luật (UEL), Đại học Quốc gia TPHCM – chia sẻ về hành trình đồng hành giữa nhà trường và Thành phố trong quản lý, phát triển tài sản công. Ông nhận định chủ trương của Trung ương và Thành phố về chuyển giao tài sản công sau sắp xếp bộ máy cho các đơn vị giáo dục, y tế là rất đúng và rất kịp thời. Vấn đề quan trọng lúc này là làm sao để việc chuyển giao được thực hiện đạt mục tiêu, hiệu quả và minh bạch. Muốn vậy, cần cụ thể hoá những nguyên tắc, tiêu chí và điều kiện chuyển giao – bao gồm cả nguyên tắc, điều kiện chung và tiêu chí cụ thể cho từng trường hợp cụ thể (case by case). Bên cạnh đó, giải quyết các vướng mắc pháp lý của những tài sản này cũng là một vấn đề then chốt. UEL đã được Thành phố tin tưởng, giao phối hợp với Sở Tài chính thực hiện Đề án “Quản lý, khai thác và sử dụng tài sản công”, đã hoàn thành và đưa vào ứng dụng trong thực tế. Trong bối cảnh TPHCM mở rộng, UEL ủng hộ chủ trương chuyển giao tài sản công dôi dư sau sắp xếp bộ máy cho các đơn vị giáo dục, y tế, đồng thời UEL sẵn sàng tiếp tục nghiên cứu để hoàn thiện bộ nguyên tắc, tiêu chí và điều kiện chuyển giao.

PGS.TS Nguyễn Hữu Huy Nhựt, Phó Hiệu trưởng phụ trách Trường Đại học Hoa Sen, nhấn mạnh rằng sau khi mở rộng hành chính, TPHCM cần xem kinh tế biển là động lực tăng trưởng mới, hướng đến kinh tế xanh và tri thức.Sau nhiều thập kỷ dựa vào công nghiệp, dịch vụ và đô thị hóa, nay Thành phố đang mở ra một chân trời tăng trưởng mới: kinh tế biển. Phát triển kinh tế biển không chỉ là khai thác lợi thế địa lý, mà đó là tầm nhìn chuyển đổi mô hình tăng trưởng, hướng đến kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và kinh tế tri thức - nơi biển không chỉ là nguồn tài nguyên, mà là không gian phát triển bền vững. Trường Đại học Hoa Sen đề xuất Thành phố cần tập trung vào ba trụ cột: (i) Phát triển cảng - logistics - dịch vụ hàng hải hiện đại; (ii) Phát triển đô thị ven biển và kinh tế du lịch biển xanh; (iii) Xây dựng trung tâm nghiên cứu và đổi mới sáng tạo về kinh tế biển. Trường Đại học Hoa Sen bày tỏ mong muốn được Thành phố đặt hàng đào tạo nguồn nhân lực và nghiên cứu để hiện thực hóa tầm nhìn này.

TS. Lê Mai Lan, Phó Chủ tịch Tập đoàn Vingroup, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học VinUni, chia sẻ về hành trình đồng hành của Vingroup và VinUni trong tiến trình chuyển đổi xanh của TPHCM, gồm phối hợp với HIDS xây dựng Đề án Chuyển đổi Xanh tổng thể, cho đến chuyển đổi xanh hạ tầng giao thông, năng lượng, và lĩnh vực khoa học dữ liệu. Theo các nghiên cứu mới nhất, mỗi năm TPHCM phát thải khoảng 35–40 triệu tấn CO₂ tương đương, trong đó: Công nghiệp và năng lượng chiếm khoảng 40%, Giao thông – logistics chiếm khoảng 25%, Hạ tầng đô thị, thương mại và sinh hoạt chiếm gần 30%. Nếu không hành động sớm, thiệt hại do ô nhiễm, ngập lụt và năng lượng kém hiệu quả có thể khiến Thành phố mất tới khoảng 3% GRDP mỗi năm vào 2050. VinUni đề xuất ba khuyến nghị chiến lược: (i) Thành lập Ban Chỉ đạo và Quỹ Chuyển đổi Xanh TPHCM; (ii) Phát động Chương trình Điện hóa và Tuần hoàn toàn diện giai đoạn 2025–2030; (iii) Ban hành Chiến lược Dữ liệu và Chỉ số Xanh TPHCM. VinUni và Vingroup cam kết tiếp tục đồng hành cùng Thành phố trong quá trình chuyển đổi xanh – chuyển đổi số, từ tư vấn chính sách đến đầu tư công nghệ.

Viện Đại học Sydney Việt Nam (SVI) là viện nghiên cứu đa ngành do Đại học Sydney, Úc đầu tư và thành lập tại Việt Nam, tập trung vào các lĩnh vực y tế, công nghệ, văn hóa, nông nghiệp, với mục tiêu phục vụ cộng đồng và đóng góp cho sự phát triển bền vững. GS.BS. Nguyễn Thu Anh, Viện trưởng SVI có 3 đề xuất cho Thành phố: (i) Ứng dụng công nghệ số, AI, thiết bị thông minh và dữ liệu lớn để cá thể hóa chẩn đoán, điều trị, hướng tới trở thành trung tâm y tế chất lượng cao của khu vực và xóa bỏ khoảng cách địa lý; (ii) Xây dựng chính sách ưu đãi để hình thành trung tâm nghiên cứu và sản xuất công nghệ sinh học, thu hút đầu tư và nhân lực cho các công nghệ cao trong y tế như liệu pháp tế bào, chỉnh sửa gen, y học chính xác, ứng dụng AI/ML để rút ngắn thời gian phát triển thuốc và phương pháp điều trị mới; (iii) Tận dụng nguồn nguyên liệu tự nhiên và thế mạnh ẩm thực Việt Nam để sản xuất thực phẩm chức năng sạch, đáp ứng xu hướng toàn cầu về sức khỏe và dinh dưỡng. Ngoài ra, SVI cũng mong muốn Thành phố hướng dẫn thủ tục để SVI được xem xét miễn thuế và tạo điều kiện thuận lợi về thủ tục tiếp nhận viện trợ quốc tế, nhằm giúp SVI triển khai các hoạt động nghiên cứu phục vụ cộng đồng và đóng góp cho sự phát triển bền vững của Thành phố.

GS.TS. Huỳnh Văn Sơn, Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm TPHCM, trình bày nhóm đề xuất để phát triển văn hóa – giáo dục, sức khỏe tinh thần và phát triển cộng đồng cho TPHCM. Ông nhấn mạnh việc số hóa dữ liệu khoa học của các trường đại học; khai thác sức mạnh trí thức, đồng thời thử nghiệm mô hình đặt hàng nghiên cứu và giao trực tiếp nghiên cứu cho các nhà khoa học Thành phố để rút ngắn quy trình hành chính. Bên cạnh đó, GS. Sơn đề xuất nhiều chương trình cụ thể trong các lĩnh vực: (i) Văn hoá giáo dục; (ii) Chăm sóc sức khỏe tinh thần, phát triển cộng đồng và an sinh xã hội; (iii) Bảo tồn, về nguồn – truyền thống tại Côn Đảo của TPHCM.

Đại diện phía lãnh đạo Thành phố, Bí thư Thành ủy Trần Lưu Quang cũng đã có một trao đổi đáp lại các đề xuất kiến nghị từ các trường:

Thành phố đã có chủ trương tận dụng các cơ sở đất đai và trụ sở dôi dư để dành cho phát triển giáo dục và y tế, với các đề xuất cụ thể từ các trường Đại học như Trường Đại học Y Dược TPHCM, Trường Đại học Việt Đức, Đại học Kinh tế TPHCM và Đại học Quốc gia TPHCM. Thành phố cũng sẽ ưu tiên tập trung tạo mảng xanh cho người dân.

Thành phố ghi nhận các sáng kiến và kiến nghị từ các trường vì các mục tiêu kinh tế - xã hội của TPHCM, trong đó có chương trình đào tạo nguồn nhân lực cho các chương trình điểm, chương trình chuyển đổi Xanh cho TPHCM tập trung Cần Giờ và Côn Đảo, và các sáng kiến hợp tác quốc tế về y tế. Thành phố đang dự kiến lập Ban chỉ đạo phát triển TPHCM, trong đó, chuyển đổi Xanh có thể là một tiểu ban trực thuộc. Thành phố hiện cũng đang tính toán các đề xuất thúc đẩy nhanh chuyển đổi xanh trong các lĩnh vực ưu tiên. Về vấn đề xử lý rác, bước đầu TPHCM sẽ phát triển điện rác, đồng thời tái chế một số loại rác nhất định.

Về Côn Đảo, Thành phố sẽ ưu tiên xây dựng Côn Đảo thành vùng xanh, chuyển dần sang sử dụng xe điện, và khuyến khích các trường đưa sinh viên đến đây ít nhất một lần để tìm hiểu lịch sử, lý tưởng sống. TPHCM cam kết tạo mọi điều kiện thuận lợi để các trường đại học phát triển tối đa, để phát huy hiệu quả từ mô hình "trường - viện - chính quyền".

Trong phần phát biểu kết luận, Bí thư Trần Lưu Quang cho biết sắp tới TPHCM sẽ có thay đổi, nhất là thay đổi cách làm và cách tiếp cận đối với những việc khó, bởi làm theo cách cũ khó giải quyết. “Chúng tôi khuyến khích mọi người dũng cảm hơn”, ông nói, và nhận định thể chế hiện nay thay đổi nhiều, nếu tận dụng được thì sẽ có thêm điều kiện phát triển TPHCM. Người đứng đầu Đảng bộ TPHCM mong muốn được lắng nghe nhiều hơn những góp ý của giới chuyên gia, nhà khoa học, và giao Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM làm đầu mối tiếp nhận thông tin, phân loại và tham mưu, đề xuất.