Cộng điểm ưu tiên vào lớp 10 cho con cán bộ cách mạng trước năm 1945 - Liệu có khả thi?

Dự thảo Thông tư ban hành quy chế tuyển sinh THCS và THPT của Bộ GD&ĐT quy định 3 nhóm học sinh được cộng điểm ưu tiên (cộng vào tổng điểm xét tuyển tính theo thang điểm 10 đối với mỗi môn thi).

Trong đó, đối với nhóm 1 (cộng 2 điểm) gồm: Con liệt sĩ; con thương binh mất sức lao động 81% trở lên; con bệnh binh mất sức lao động 81% trở lên; con của người được cấp “Giấy chứng nhận người hưởng chính sách như thương binh mà người được cấp Giấy chứng nhận người hưởng chính sách như thương binh bị suy giảm khả năng lao động 81% trở lên”; con của người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học; con của người hoạt động cách mạng trước ngày 1/1/1945; con của người hoạt động cách mạng từ ngày 1/1/1945 đến ngày khởi nghĩa tháng Tám năm 1945…

Nhiều ý kiến cho rằng, quy định nhóm được cộng điểm ưu tiên gồm "con của người hoạt động cách mạng trước ngày 1/1/1945" là không phù hợp, "xa rời thực tế" bởi người hoạt động cách mạng trước năm 1945 hiện đã trên dưới 100 tuổi, trong khi độ tuổi của học sinh vào lớp 10 năm học này là 15 tuổi.

Chị Lê Thu Thủy, phụ huynh học sinh tại huyện Thanh Trì (Hà Nội) cho biết: “Các cụ tham gia hoạt động cách mạng trước năm 1945 hiện nay đều đã trên dưới 100 tuổi. Làm sao có thể có con ở độ tuổi 14-15 tuổi để mà hưởng ưu tiên”. Anh Hoàng Văn Tuyến, phụ huynh học sinh ở quận Hoàng Mai (Hà Nội) thì bình luận: “Quy định này có trong Thông tư 11/2014/TT-BGDDT ban hành năm 2014. Không hiểu sao những người làm dự thảo vẫn giữ lại nội dung này. Việc duy trì một quy định không còn phù hợp với thực tế là thừa và vô nghĩa”.

Theo đại diện Ban soạn thảo dự thảo Thông tư ban hành quy chế tuyển sinh THCS và THPT, trong quá trình triển khai, ban dự thảo cũng đã tính đến trường hợp này để cân nhắc bỏ ra ngoài dự thảo nếu không còn phù hợp. Tuy nhiên, khi rà soát các văn bản pháp lý liên quan thì thấy rằng Nghị định 131/2021 về Hướng dẫn pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng hiện vẫn còn hiệu lực có quy định chế độ ưu đãi với con của người hoạt động cách mạng trước năm 1945. Ban soạn thảo cũng đã cân nhắc kỹ trường hợp này và thấy thực tế cũng có thể xảy ra tình huống người tham gia cách mạng từ năm 15 tuổi, đến 70-80 tuổi, thậm chí cao tuổi hơn mới nhận con nuôi. Quy định cộng điểm ưu tiên có thể áp dụng với cả trường hợp con đẻ và con nuôi của người hoạt động cách mạng.

Dựa trên cả cơ sở pháp lý và thực tế, Ban soạn thảo vẫn để quy định với trường hợp con người hoạt động cách mạng trước năm 1945 trong dự thảo thông tư, vì muốn bao quát hết tất cả các đối tượng, không bỏ sót người đáng được hưởng chế độ. Quy định trên trong dự thảo thực chất chỉ nhắc lại quy định đã có trong thông tư hiện hành, Thông tư số 11/2014/TT-BGDĐT ngày 18/4/2014 về quy chế tuyển sinh THCS và tuyển sinh THPT.

Trao đổi với PV Báo CAND về vấn đề này, Luật sư Đặng Văn Cường, Văn phòng Luật sư Chính pháp Hà Nội cho biết: Nếu xét về mặt lý thuyết, quy định này phù hợp với chính sách người có công, với hiến pháp và mang tính nhân văn. Tuy nhiên, về mặt thực tế, tính khả thi là không cao. Lý do là những người hoạt động trước Cách mạng tháng Tám đến nay đều trên dưới 100 tuổi, trường hợp có con học lớp 10 là rất hiếm gặp. “Quy định này nếu đưa ra cách đây 40-50 năm trước thì sẽ phù hợp và khả thi hơn. Thực tế cho thấy, văn bản pháp luật ngoài việc phải phù hợp với các chính sách của Nhà nước và Hiến pháp thì còn phải đảm bảo tính khả thi. Nếu tính khả thi không cao, không áp dụng được vào thực tế thì sẽ trở nên lãng phí và không cần thiết. Do đó, Bộ GD&ĐT nên rà soát và bỏ quy định này”, Luật sư Đặng Văn Cường cho hay.

Cũng theo Luật sư Đặng Văn Cường, để không bỏ lọt đối tượng người có công, thông qua dữ liệu của ngành Lao động, Thương binh và xã hội, cần thống kê, rà soát xem trên cả nước hiện còn bao nhiêu cán bộ lão thành cách mạng. Trên cơ sở đó, đưa ra các chính sách hỗ trợ phù hợp hơn, nhân văn và có tính khả thi cao hơn với nhóm đối tượng này.

TS. Nguyễn Tùng Lâm, Phó Chủ tịch Hội Khoa học tâm lý giáo dục Việt Nam cũng cho rằng, các chính sách ưu đãi với học sinh ở vùng còn khó khăn, miền núi, vùng sâu, vùng xa, hải đảo và với con người có công với cách mạng đều là những chính sách nhân văn của Đảng và Nhà nước ta. Tuy nhiên, quy định cộng điểm ưu tiên cho 2 trường hợp trên là không còn phù hợp thực tiễn. Do đó, Bộ GD&ĐT nên rà soát và bỏ quy định này để đảm bảo tính khả thi.