Dự kiến chấm dứt hoạt động Hội đồng trường trong cơ sở giáo dục đại học công lập

Dự kiến thời gian chấm dứt hoạt động của Hội đồng trường công lập từ ngày 1/1/2026. Việc này nhằm cụ thể hóa một số nội dung Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục, đào tạo, trong đó có yêu cầu cơ sở giáo dục đại học công lập sẽ không tổ chức Hội đồng trường, ngoại trừ các trường công lập có thỏa thuận quốc tế.

Bà Mai Thị Anh, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ GD&ĐT cho biết, việc không thành lập Hội đồng trường trong cơ sở giáo dục công lập như trong dự thảo Luật Giáo dục đại học sửa đổi là nhằm cụ thể hóa một số nội dung Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục, đào tạo.

Cụ thể, Nghị quyết 71 yêu cầu không tổ chức Hội đồng trường trong các cơ sở giáo dục đại học công lập (trừ các trường công lập có thỏa thuận quốc tế); thực hiện Bí thư cấp ủy kiêm người đứng đầu cơ sở giáo dục.

Do đó, Hội đồng đại học, Hội đồng trường công lập không còn được đề cập ở dự thảo Luật Giáo dục và Luật Giáo dục đại học sửa đổi; chỉ còn quy định tổ chức hội đồng trường ở các cơ sở đại học tư thục hoặc trường được thành lập theo thỏa thuận của Chính phủ. Dự kiến, thời gian chấm dứt hoạt động của Hội đồng trường công lập từ ngày 1/1/2026.

Cũng theo dự thảo Luật Giáo dục đại học sửa đổi, khi chấm dứt hoạt động, các văn bản do Hội đồng đại học, Hội đồng trường ban hành tiếp tục được áp dụng cho đến khi có quyết định bãi bỏ, thay thế nhưng không quá 12 tháng. Hiệu trưởng và cấp phó đã được bổ nhiệm sẽ tiếp tục thực hiện nhiệm vụ đến khi cơ quan quản lý trực tiếp bổ nhiệm lại. Trường hợp hết hạn trước ngày 2/1/2026, cơ quan quản lý sẽ trực tiếp thực hiện quy trình bổ nhiệm mới.

Nhiều ý kiến ủng hộ quy định chấm dứt Hội đồng trường trong cơ sở giáo dục đại học công lập, đồng thời cho rằng, thay đổi này sẽ có tác động sâu rộng đến mô hình quản trị đại học công lập trong thời gian tới.

Việc không tổ chức Hội đồng trường trong các cơ sở giáo dục công lập cho thấy chủ trương điều chỉnh lại cơ chế quản trị theo hướng tập trung, thống nhất đầu mối lãnh đạo. Thay vì có hai thiết chế song song (Bí thư Đảng ủy và Hội đồng trường/Hiệu trưởng), giờ đây Bí thư cấp ủy sẽ đồng thời là người đứng đầu nhà trường.

Mục tiêu của thay đổi này là tinh giản bộ máy và nâng cao hiệu lực quản lý. Khi không còn Hội đồng trường, quyền quyết định tập trung vào một đầu mối duy nhất. Điều này kỳ vọng giúp cho quy trình ra quyết định trong trường đại học trở nên nhanh gọn. Mặc dù vậy, các ý kiến cũng băn khoăn cho rằng, khi chấm dứt Hội đồng trường thì các nhiệm vụ sẽ chuyển giao sang cho ai để phù hợp và cần sớm có mô hình quản trị mới để thay thế.

TS. Lê Viết Khuyến, Phó Chủ tịch Hiệp hội các trường đại học, cao đẳng Việt Nam nêu quan điểm, cần có một cơ chế quản trị phù hợp để thay cho cơ chế Hội đồng trường bởi theo kinh nghiệm thế giới, các đại học đa lĩnh vực lớn đòi hỏi cơ chế quản trị chuyên nghiệp, trong đó Hội đồng trường giữ vai trò quyết định chiến lược.

Nếu tiếp tục xu hướng xóa bỏ Hội đồng trường như tinh thần của Nghị quyết 71 và đã được cụ thể hóa thông qua Luật Giáo dục đại học sửa đổi thì Nhà nước cũng cần sớm có cơ chế quản trị mới để áp dụng tại các cơ sở giáo dục đại học công lập nói chung, nhất là các cơ sở mới hình thành sau khi thực hiện sáp nhập. Bên cạnh đó, việc lựa chọn người đứng đầu cũng cần có tiêu chí rõ ràng, minh bạch theo hướng người đứng đầu cần có năng lực quản trị đại học, hiểu biết học thuật, chứ không chỉ là chức vụ chính trị.

PGS.TS Trần Thành Nam, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Giáo dục, Đại học quốc gia Hà Nội cũng đề xuất, để vận hành trơn tru mô hình mới khi không còn tổ chức Hội đồng trường, cần sớm hoàn thiện khung pháp lý và cơ chế giám sát tương ứng. Nếu làm tốt, điều này sẽ tạo đà cho tự chủ đại học được triển khai đồng bộ, thực chất hơn trong thời gian tới.

Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Văn Phúc cho biết, Bộ GD&ĐT được Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao chủ trì soạn thảo 2 dự án luật gồm dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục và Luật Giáo dục đại học, dự kiến trình Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp tháng 10/2025. Việc sửa đổi luật lần này diễn ra trong bối cảnh Bộ Chính trị vừa ban hành Nghị quyết số 71 về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo. Đây được xem là văn kiện mang tính chiến lược, thể hiện quyết tâm đổi mới tư duy và thể chế, hướng tới hiện đại hóa nền giáo dục Việt Nam.

Trên cơ sở đó, Bộ GD&ĐT đã tiến hành rà soát, hoàn thiện 2 dự thảo luật nhằm thể chế hóa tinh thần của nghị quyết, tạo hành lang pháp lý vững chắc thúc đẩy giáo dục phát triển toàn diện. Bộ GD&ĐT sẽ tiếp tục nghiên cứu, tiếp thu các ý kiến góp ý của các chuyên gia, nhà khoa học để hoàn thiện dự thảo luật, đảm bảo tính khả thi, đồng bộ và phù hợp với thực tiễn giáo dục.