Học sinh, giáo viên nói gì về đề thi tốt nghiệp THPT môn Ngữ văn?
Sáng 28/6, hơn 1 triệu thí sinh trên cả nước đã làm bài thi môn Ngữ văn, môn thi đầu tiên trong kỳ thi tốt nghiệp THPT 2023. Theo đánh giá của nhiều học sinh và giáo viên, đề thi môn Ngữ văn năm nay vẫn giữ cấu trúc quen thuộc, tương đối vừa sức với thí sinh.
Em Công Diệp Anh, học sinh Trường THPT Tây Hồ (Hà Nội) cho biết: Đề thi môn Ngữ văn năm nay tương đối dễ thở. Với đề thi này, Diệp Anh dự đoán mình có thể đạt điểm 8.
Cũng tự tin với bài thi môn Ngữ văn, em Nguyễn Minh Anh, học sinh Trường THPT Chu Văn An (Hà Nội) cho rằng, đề thi năm nay khá thú vị, vừa sức với học lực của thí sinh. “Đề thi rơi vào đúng trọng tâm ôn tập mà chúng em đã được học trong chương trình. Với đề thi này, em có thể đạt 8,5 điểm”-Minh Anh cho biết.
Phân tích cụ thể về đề thi môn Ngữ văn, TS. Trịnh Thu Tuyết, giáo viên hệ thống giáo dục HOCMAI cho rằng: Đề thi chính thức môn Ngữ văn kì thi tốt nghiệp THPT năm 2023 bám sát cấu trúc của đề thi tham khảo do Bộ GD&ĐT công bố vào tháng 3/2023.
Ở phần đọc hiểu (3 điểm) gồm 4 câu hỏi phân loại theo ba mức độ nhận thức. Trong đó, hai câu đầu (câu 1 và 2) đều là câu hỏi dừng ở mức độ nhận biết; câu 3 là câu hỏi ở mức độ vận dụng và câu 4 câu vận dụng cao, yêu cầu thí sinh rút ra bài học về lẽ sống cho bản thân từ những suy ngẫm của tác giả Anh Ngọc trong dòng thơ “Ai cũng đi qua cơn giông của riêng mình”. Câu hỏi này đòi hỏi thí sinh trước hết phải hiểu được những tầng nghĩa hàm ẩn của hình ảnh “cơn giông”; liên tưởng và suy nghĩ nghiêm túc về những “cơn giông của riêng mình” từ sự gợi ý có thể nhận được bởi những suy ngẫm của nhà thơ Anh Ngọc. Đây là câu hỏi đáp ứng tốt yêu cầu ở mức độ vận dụng cao, giúp thí sinh thể hiện được quan điểm, chính kiến của mình về cách nghĩ, cách sống giữa một cuộc sống đầy biến động. Tuy nhiên, câu hỏi này có thể sẽ đưa đến những cách trả lời chung chung, hời hợt nếu thí sinh không nhận ra được suy ngẫm của tác giả và bản thân không có tư duy độc lập.
Phần làm văn (7 điểm), đề thi vẫn giữ nguyên cấu trúc quen thuộc, gồm 2 phần: Viết đoạn văn nghị luận xã hội (2,0 điểm) và bài nghị luận văn học (5,0 điểm).
Ở phần viết đoạn văn nghị luận xã hội, câu lệnh đã cung cấp đầy đủ và chính xác các yêu cầu cụ thể để thí sinh có thể viết một đoạn văn với dung lượng khoảng 200 chữ về một khía cạnh của vấn đề rút ra từ đoạn trích của phần đọc hiểu, đó là yêu cầu “Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về sự cần thiết phải biết cân bằng cảm xúc trong cuộc sống”.
Đây là một vấn đề rất thiết thực với bất kì lứa tuổi nào trong cuộc sống, nhưng đặc biệt là tuổi trẻ, khi các em có nhiều nhiệt tình, khát vọng…nhưng có thể còn mỏng về kinh nghiệm, về kĩ năng sống và vì thế dễ bị những cảm xúc tiêu cực chi phối. Tính thiết thực của vấn đề nghị luận có thể giúp tìm ra những điểm sáng trong bài làm của thí sinh. Tuy nhiên, đây cũng là vấn đề khá trừu tượng và tính thiết thực của việc cân bằng cảm xúc trong thực tế cuộc sống luôn là không dễ dàng với bất kì ai; do đó với một bộ phận không nhỏ các thí sinh, câu hỏi này rất khó để các em đạt được điểm tối đa. Nhưng nhìn ở một góc độ khác, thì câu hỏi này đã góp phần tạo ra tính phân loại tương đối rõ rệt cho bài làm của thí sinh.
Câu nghị luận văn học vẫn sử dụng cấu trúc đề quen thuộc: sau trích đoạn cuối cùng của truyện ngắn “Vợ nhặt” là một câu lệnh có 2 vế tương ứng với 2 yêu cầu: phân tích đoạn trích trong truyện ngắn và “nhận xét cách nhìn cuộc sống của nhà văn Kim Lân được thể hiện trong đoạn trích”. Điều này sẽ giúp cho những thí sinh có năng lực tư duy tốt có thể thực hiện tích hợp hai yêu cầu của đề, tránh được sự trùng lặp những nội dung đã phân tích.
“Nhìn chung, đề thi Ngữ văn trong kì thi tốt nghiệp THPT 2023 đảm bảo đúng các yêu cầu về nội dung, hình thức của một đề thi tốt nghiệp. Cũng như nhiều năm trước, đề thi vừa sức, quen thuộc, hơn thế nữa, do mô hình cơ bản không thay đổi nên các kiểu dạng câu hỏi không bất ngờ với thí sinh. Khả năng phân loại của đề vẫn là sự phân loại của các mức độ đọc hiểu và cảm thụ văn bản, sự phân loại chủ yếu được ghi nhận bởi cách đánh giá tinh tế, chính xác của giám khảo”- TS Trịnh Thu Tuyết chia sẻ.