Mô hình cần nhân rộng
Theo con đường núi mới mở còn lổn nhổn đá hộc, vượt hơn 10km từ huyện lỵ Bảo Thắng, khi gặp con suối rộng chắn ngang là đến Khe Bá, một thôn nhỏ ở xã miền núi Phú Nhuận, đồng thời là thôn điển hình tiên tiến toàn diện về phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc của huyện Bảo Thắng (Lào Cai).
Khe Bá (theo tiếng Quan Hỏa, nghĩa là ngã ba của các con khe) gồm 4 cụm dân cư, trải dài suốt sườn đồi, thung lũng chừng 3km, rộng hơn 1,5km, là nơi cư trú lâu đời của 87 hộ dân (407 nhân khẩu) người Dao Đỏ.
Ông Triệu Kim Phú, Bí thư chi bộ thôn Khe Bá, cho biết: "Từ khi địa phương phát động phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, Khe Bá luôn duy trì là thôn điển hình tiên tiến toàn diện của xã, huyện, tỉnh, được nhiều nơi khác về tham quan, học tập để nhân rộng mô hình. Có được điều đó chính là nhờ bản hương ước, quy chế do ban soạn thảo và nhân dân thống nhất đặt ra, được mọi người dân trong thôn chấp hành nghiêm chỉnh".
Ông Phú vừa cho biết thêm: "Từ khi thực hiện hương ước, ở Khe Bá không xảy ra tình trạng mất an ninh trật tự, không có tệ nạn xã hội hay truyền đạo trái phép, di dân tự do… Đồng thời, thôn xóm vệ sinh, văn minh, đoàn kết, đời sống nhân dân ấm no, hạnh phúc, kinh tế phát triển tốt hơn".
"Khi có hương ước, quy ước, công việc của chúng tôi đỡ vất vả đi rất nhiều. Công an viên của xã không cần phải tuyên truyền, giải thích nhiều về luật pháp, chính sách nữa, khi bà con đã có thói quen thực hiện hương ước. Chúng tôi đã xây dựng ban hòa giải ở cơ sở, tự giải quyết nhiều việc, khiến số vụ việc phải để Công an xã, huyện giải quyết giảm rất nhiều. Rất nhiều vụ việc về ANTT được giải quyết tại cơ sở" - Công an viên Triệu Kim Phúc, đại biểu của nhiều hội nghị tuyên dương điển hình tiên tiến phong trào "Công an nhân dân học tập, thực hiện 6 điều Bác Hồ dạy", nói.
Hương ước quy định rất cụ thể và công bằng, được bà con đồng thuận. Cán bộ và nhân dân đều phải tuân thủ. Đối với người dân, nếu khi đã thông báo họp mà không đến họp hoặc họp chưa xong đã bỏ về không có lý do chính đáng, phạt từ 2-3kg thóc. Trưởng thôn hoặc người được giao nhiệm vụ báo họp mà không thông báo đến từng hộ dân kịp thời để dân vắng mặt hoặc đi họp muộn thì phạt 2kg thóc...
Trong những quy định về công tác ANTT ở thôn Khe Bá, bản hương ước có 8 điều, cụ thể hình thức xử lý và mức phạt, người dân cứ chiếu theo đó mà thực hiện.
Điều đáng nói nữa là, mặc dù Khe Bá nằm ở vùng cao, nhưng tình trạng học sinh bỏ lớp không xảy ra. Bởi điều này cũng đã được quy định trong hương ước: "Học sinh bỏ học thì bố mẹ bị phạt tiền", nên hễ thầy giáo đến trường là học sinh có mặt đầy đủ. Nhờ thực hiện tốt, đến năm nay, Khe Bá sẽ có 4 học sinh đầu tiên tốt nghiệp THPT, là các em Triệu Văn Cáu, Triệu Thị Mùi, Phùng Ồng Ton, Phùng Thị Muộn.
"Cả xã Phú Nhuận có 33 thôn bản đều thực hiện hương ước, trong đó có tới 28/33 thôn bản là điển hình tiên tiến từng mặt, 3 thôn là điển hình tiên tiến toàn diện về phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ. Nhiều năm nay, đời sống nhân dân được cải thiện rõ rệt, không xuất hiện tình trạng di dân tự do, truyền đạo trái phép… Phú Nhuận đang phấn đấu đến năm 2010 sẽ trở thành xã Anh hùng thời kỳ đổi mới.
Tôi nghĩ, mô hình xây dựng hương ước, quy ước để bảo vệ an ninh Tổ quốc ở Khe Bá rất nên nhân rộng ra các địa phương khác" - ông Trần Xuân Long, Bí thư chi bộ xã Phú Nhuận (huyện Bảo Thắng, Lào Cai) khẳng định