Nữ điều tra viên tiêu biểu
Sinh ra và lớn lên tại một vùng quê nghèo của tỉnh Hà Tĩnh, sau khi theo học Trường Trung cấp Văn hóa ngoại ngữ - Bộ Công an, chị được giữ lại trường làm công tác đoàn thể và kết hôn với một người quê ở Yên Định, Thanh Hóa, đồng thời là thầy giáo của chị trước đây. Vì thương bố mẹ chồng ở quê đã già yếu nên hai vợ chồng xin chuyển công tác về Công an tỉnh Thanh Hóa.
Mới ổn định cuộc sống và công tác trên quê hương chồng chưa được 3 năm thì anh lâm bệnh nặng qua đời, khi ấy chị Long mới 34 tuổi, phải một mình nuôi 2 con nhỏ. Tôi còn nhớ như in cái cảnh hôm chị đi điều tra một vụ án TNGT xảy ra tại huyện miền núi Như Xuân đến tối chưa về. Ở nhà, đứa con trai thứ hai lúc ấy mới học lớp 1 bị mẹ nhốt trong nhà lên cơn đau ruột thừa quằn quại, con gái lớn mới 13 tuổi đi học về phải đưa em đi bệnh viện cấp cứu.
Cứ như thế, gần 15 năm một mình vừa nuôi, dạy các con khôn lớn, nên người, vừa đi học đại học để nâng cao trình độ. Bình quân mỗi năm, chị được giao thụ lý điều tra gần 20 vụ án. Ngoài ra, hàng năm chị còn tham gia bắt và vận động hàng chục đối tượng truy nã, trốn thi hành án ra đầu thú; giải quyết các đơn thư khiếu tố, khiếu nại của công dân...
Mỗi khi có việc, chị đều xông pha không kém bất cứ anh em nam giới nào trong đơn vị, kể cả việc đi xe máy gần 100km đến các trại Thanh Cẩm, Thanh Phong… để lấy lời khai bị can. Đặc biệt, khi đơn vị phá các vụ án lớn, nhất là các vụ mại dâm, đánh bạc có nhiều đối tượng nữ, lần nào chị cũng xin ở lại cùng anh em thức trắng 2-3 đêm ròng để phân loại, sàng lọc đối tượng và làm các thủ tục tố tụng. Chị Long thường kể với tôi về việc nữ điều tra viên có nhiều cái khó hơn nam giới, thậm chí, có khi còn bị đối tượng "bắt nạt" nhưng phải biết phát huy lợi thế của người phụ nữ, đó là sự chân tình, cởi mở để cảm hóa đối tượng, động viên họ khai báo thành khẩn.
Ngoài việc hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của một điều tra viên, Trung tá Phan Thị Thanh Long còn tham gia tích cực vào các phong trào của phụ nữ Công an tỉnh, chị là Ủy viên Ban công tác nữ Công an tỉnh và là Chủ tịch Hội Phụ nữ ghép Phòng CSĐT hình sự và kinh tế.
Với những thành tích đạt được, nhiều năm liền chị đều đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở và là 1 trong 10 gương mặt tiêu biểu của Công an Thanh Hóa. Vinh dự hơn, chị được trên 400 chị em phụ nữ Công an tỉnh tôn vinh và lựa chọn đi dự Hội nghị tuyên dương nữ Công an tiêu biểu, xuất sắc (giai đoạn 2005 - 2010), là 1 trong 4 gương cá nhân điển hình tiên tiến trong phong trào thi đua vì ANTQ của Công an tỉnh Thanh Hóa từ năm 2005 đến 2010