Canada: Nội các đa chủng tộc của tân Thủ tướng

• Canada: Con trai Thủ tướng Trudeau nối nghiệp cha
• Canada rút khỏi liên minh chống IS
• Tổng tuyển cử sớm ở Canada: Đảng Tự do đối lập giành chiến thắng
• Canada có tân Thủ tướng 43 tuổi

Tân Thủ tướng Canada Justin Trudeau đã chính thức nhậm chức sau lễ tuyên thệ diễn ra vào sáng ngày 4/11 tại Dinh Toàn quyền Canada. Hơn 4.000 người dân thủ đô Canada đã tụ họp tại con đường dẫn vào Dinh Toàn quyền để chào đón vị tân Thủ tướng vừa trẻ vừa đẹp trai của họ. Đây là ngày trọng đại của đất nước Canada, một sự thay đổi không khí chính trị đang diễn ra, đường lối, chủ trương và nhiều chính sách kinh tế, chính trị, xã hội, quân sự, ngoại giao cũng sẽ thay đổi theo chiều hướng tích cực hơn, vì nhà lãnh đạo mới của đất nước Canada là người của một đảng theo đường lối tự do, phóng khoáng.

Người ta tin tưởng vị thủ tướng trẻ sẽ thực hiện lời hứa lúc tranh cử của mình, vì ngay sau khi giành chiến thắng thuyết phục trong cuộc bầu cử hôm 19/10, Trudeau đã thông báo ngay với Tổng thống Mỹ Barack Obama rằng khi chính thức nhậm chức, ông sẽ cho rút các máy bay ném bom của Canada ra khỏi chiến dịch không kích Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) ở Syria và Iraq.

Ngay sau đó, Trudeau đã trình lên Toàn quyền David Lloyd Johnston danh sách nội các mới với 30 bộ trưởng. Điều đáng chú ý là trong thành phần nội các bao gồm một nửa (15 người) là nữ, thành phần đa chủng tộc, hầu hết thành viên nội các có tuổi đời dưới 50, trong đó bản thân Thủ tướng mới 43 tuổi, và hầu hết là những người mới trên chính trường. Đây có lẽ là lần đầu tiên không chỉ ở Canada mà trên toàn thế giới, một nội các chính phủ có số lượng nam và nữ bộ trưởng ngang bằng nhau.

Điều này đặc biệt có ý nghĩa khi hầu hết chính phủ các nước trên thế giới vẫn duy trì số lượng nam nhiều hơn nữ và nam nắm giữ các vị trí lãnh đạo quan trọng hơn nữ. Trudeau không lý giải nhiều về quyết định chọn nội các nam nữ bằng nhau. Nhưng người ta hiểu rằng đối với ông, vấn đề bình đẳng giới được quan tâm hàng đầu, cùng với nhiều vấn đề kinh tế - xã hội khác.

Một điều đáng chú ý nữa trong thành phần nội các của Trudeau chính là tính đa dạng về chủng tộc, bao gồm người có gốc gác từ khắp năm châu. Chẳng hạn, người được giao nắm giữ chiếc ghế rất quan trọng tại Bộ Quốc phòng, một vị trí cực kỳ quan trọng, là ông Harjit Sajjan, một người Sikh di cư từ Ấn Độ sang Canada.

Năm nay 44 tuổi, Sajjan sinh ra trong một ngôi làng nhỏ ở bang Punjab, Ấn Độ, theo cha mẹ di cư sang Canada khi còn thiếu niên, học trung học và đại học ở Canada. Sau đó, ông phục vụ trong ngành cảnh sát 11 năm trước khi gia nhập Quân đội Hoàng gia Canada vào năm 2006, 3 lần được điều sang chiến đấu chống khủng bố tại Afghanistan và 1 lần sang gìn giữ hòa bình tại Bosnia-Herzegovina. Nhiệm vụ hàng đầu của Sajjan trên cương vị Bộ trưởng Quốc phòng Canada là cải tổ lại quân đội và thay đổi chiến lược tham gia chống khủng bố IS ở Syria và Iraq.

Ngoài Sajjan, nội các Trudeau còn có những người đến từ các quốc gia khác, như nữ Bộ trưởng Cải cách dân chủ Maryam Monsef, sinh trưởng tại Afghanistan, tị nạn sang Canada cách đây 20 năm để trốn khỏi chế độ hà khắc của Taliban. Monsef có lẽ là Bộ trưởng trẻ nhất trong nội các của ông Trudeau, bà sinh năm 1984 (31 tuổi). Hay như nữ Bộ trưởng Ngoại thương Chrystia Freeland, 47 tuổi, một người mẹ 3 con đến từ Ukraine.

Đó là Bộ trưởng Sáng tạo, Khoa học và Phát triển kinh tế Navdeep Singh Bains, mới 38 tuổi, có gốc gác cha mẹ là người Sikh Ấn Độ di cư sang Canada. Bộ trưởng Hạ tầng và Cộng đồng Amarjeet Sohi, 51 tuổi, người Ấn Độ thứ ba trong nội các mới, cũng là một trong những "lão làng" được Trudeau trọng dụng.

Không chỉ xem trọng các vấn đề trẻ, nữ và đa chủng tộc trong cơ cấu nội các, Trudeau còn quan tâm đến việc tận dụng kinh nghiệm của những người có tuổi trên 50, đưa vào nội các những "lão làng": Bill Morneau - cựu doanh nhân - làm Bộ trưởng Tài chính và Stephane Dion - cựu lãnh đạo đảng Tự do - làm Bộ trưởng Ngoại giao.

Kinh nghiệm và các mối quan hệ rộng rãi của 2 ông này sẽ giúp ích rất nhiều cho Chính phủ Canada trong việc thúc đẩy quan hệ hợp tác kinh tế với các nước trên thế giới. Ngoài ra, Trudeau còn trao cho một trong những cố vấn thân cận nhất của mình là nghị sĩ Dominic LeBlanc vai trò đại diện lãnh đạo chính phủ trong Hạ viện.

Giới quan sát cũng nhận định rằng, trong những ngày đầu tiên lãnh đạo đất nước, Trudeau sẽ đối mặt một số thách thức khi phải thực hiện những lời hứa khi tranh cử. Thử thách đầu tiên có lẽ sẽ là vấn đề cải cách thuế. Trudeau dự kiến sẽ yêu cầu Quốc hội họp từ ngày 3 đến 11/12 tới để thảo luận và quyết định chính sách thuế mới, trong đó ông dự định sẽ cắt giảm thuế đối với những người có thu nhập từ 44.000 đôla Canada đến 89.000 đôla Canada, đồng thời tăng thuế đối với những người thu nhập trên 200.000 đôla Canada.

Vấn đề thứ hai Trudeau sẽ đối diện là lời hứa đón nhận 25.000 người Syria tị nạn từ nay cho đến cuối năm 2015. Trong khi nước láng giềng Mỹ có dân số đông hơn gấp 9 lần, chỉ hứa đón nhận 10.000 người trong năm tới. Làm thế nào để Canada có thể bảo đảm an ninh xã hội khi tiếp nhận được hết số lượng 25.000 người Syria tị nạn sẽ là vấn đề thử thách năng lực lãnh đạo của Trudeau. Mặc dù vậy, theo Bộ trưởng Di cư John McCallum, Chính phủ Canada vẫn sẽ tiếp nhận đủ số người này vào cuối năm nay.

Ngoài ra, vấn đề quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường cũng sẽ đòi hỏi Trudeau "khổ trí nhọc lòng" không ít, khi có một số tỉnh trưởng không phải là người của đảng Tự do mà người của đảng Bảo thủ đối lập. Trudeau đang nỗ lực xây dựng lại sự đồng thuận quốc gia trong vấn đề biến đổi khí hậu, một vấn đề nhạy cảm ở Canada do lượng khí thải cacbonic tăng cao được cho là kết quả tất yếu của việc tăng khai thác dầu mỏ ở miền Tây Canada.

Trudeau dự kiến tập hợp 10 tỉnh trưởng có nguồn tài nguyên thiên nhiên đưa họ đi cùng ông đến dự Hội nghị COP 21 tại Paris Pháp vào cuối tháng 11 đầu tháng 12 năm nay để cho họ thấy yêu cầu cấp bách của vấn đề cắt giảm khai thác nhiên liệu hóa thạch.