Con rể Tổng thống Kazakhstan bị truy nã

Ngay sau lệnh này, một nhóm nhân viên Bộ Nội vụ đã được cử ngay sang Áo để bắt giữ Aliyev. Bản thân Aliyev (hiện đang bị buộc tội tổ chức bắt cóc và cướp tài sản tại quê hương) lại khẳng định mọi lời buộc tội là hoàn toàn bịa đặt, đồng thời dọa sẽ chuyển sang hàng ngũ phe đối lập để chống lại cha vợ. Tuy nhiên, cơ hội để trở thành một nhân vật lưu vong chính trị của Aliyev được đánh giá là không nhiều, do Cơ quan Mật vụ Kazakhstan đã tính toán mọi khả năng để ông con rể của Tổng thống không thể rời khỏi nước Áo.

Xung đột ngay trong nội bộ gia đình Tổng thống Nursultan Nazarbayev đã lan ra cả phạm vi quốc tế, sau khi Bộ Nội vụ nước này chính thức ra lệnh truy nã quốc tế đối với Rakhat Aliyev qua hệ thống của Interpol. Từ trước đó, Aliyev đã bị cách chức Đại sứ tại Áo với lý do có dính líu tới một số vụ tội phạm nghiêm trọng.

Theo hồ sơ hình sự được  người đứng đầu Bộ Nội vụ Baurzan Mukhamedzanov đưa ra, Rakhat Aliyev bị buộc tội đã tổ chức bắt cóc Abilzan Gilimov và Joldas Timraliev, là cựu Giám đốc và Phó chủ tịch Nurbank, một  ngân hàng lớn tại Kazakhstan – cả hai đã mất tích từ hồi tháng giêng năm nay.

Các cơ quan hành pháp Kazakhstan trước đó đã cho rằng, Timraliev đã cố tình lẩn trốn để tránh hậu quả của một vụ gian lận tài chính. Tuy nhiên, vợ ông này sau đó  khẳng định, chồng mình đã có nhiều mâu thuẫn với Aliyev và buộc tội ông ta đã bắt cóc chồng mình. Rakhat Aliyev chính là một cổ đông quan trọng của Nurbank với việc sở hữu khoảng một nửa số cổ phiếu tại ngân hàng này.

Theo lời phát ngôn viên Bộ Nội vụ, một nhóm công tác đặc biệt dưới sự chỉ huy của Phó viện trưởng Viện Kiểm sát đã được cử sang Vienna để đích thân bắt giữ con rể của Tổng thống và áp giải ông ta về nước. Trong thành phần của nhóm này có cả nhân viên của Cơ quan Tình báo đối ngoại thuộc Ủy ban An ninh quốc gia Kazakhstan và các nhân viên Bộ Nội vụ.

Theo một số nguồn tin, nhiều nhân viên tình báo Kazakhstan tại các nước châu Âu cũng đã đặt chân tới Áo để giúp đỡ cho nhóm công tác trên. Mọi việc đã được chuẩn bị chu đáo tới mức, phía Kazakhstan gần như tin chắc 100% vào khả năng bắt được Aliyev.

Chính quyền tại Áo cũng tỏ rõ quan điểm sẽ không can thiệp vào công việc nội bộ của Kazakhstan qua những tuyên bố công khai của Bộ Ngoại giao. Trước đó cũng có tin, Aliyev đã chính thức xin phép được tị nạn chính trị tại Áo.

Rakhat Aliyev là chồng của Dariga, con gái cả của Tổng thống Nazarbayev. Từng là một bác sĩ phẫu thuật, nhưng từ đầu năm 90 thế kỷ XX bắt đầu lao vào kinh doanh, trước khi tham gia hoạt động chính trị vào cuối năm 1996. Trước năm 1999, Aliyev đảm nhiệm nhiều cương vị khác nhau trong cơ quan cảnh sát thuế, rồi nắm chiếc ghế Chủ tịch Ủy ban cảnh sát thuế Kazakhstan.

Đến năm 1999, Aliyev chuyển sang làm việc tại Ủy ban An ninh quốc gia, sau đó lên lãnh đạo cơ quan này vào tháng 5/2001. Cũng vào cuối năm này, Aliyev bắt đầu có những mâu thuẫn với Tổng thống (có nguồn tin cho rằng Aliyev đã âm mưu tổ chức đảo chính) rồi bị cha vợ “trục xuất” sang Áo làm đại sứ cho tới lúc mới bị cách chức gần đây. Aliyev cũng bị cách chức đại diện của Kazakhstan tại Cơ quan An ninh và hợp tác châu Âu.

Sau khi nhận được tin bị truy nã, Aliyev vẫn khăng khăng rằng, ông ta bị săn lùng chỉ đơn thuần do những động cơ chính trị. Trước đó, một số phương tiện truyền thông đại chúng dưới quyền điều hành của Aliyev – kênh truyền hình KTK và tờ báo “Caravan” – cũng đã bị chính quyền ra lệnh đóng cửa. Nguyên nhân chính, theo như Aliyev là do những bất đồng nghiêm trọng giữa ông ta với cha vợ, bắt đầu nảy sinh từ sau khi Aliyev thông báo với Nursultan Nazarbayev về dự định sẽ ra tranh cử tổng thống vào năm 2012.

Một số nhà quan sát tại Kazakhstan cho rằng, Rakhat Aliyev rơi vào hoàn cảnh hiện nay là do đã dám tuyên chiến với một số quan chức thân cận dưới quyền cha vợ. “Suốt vài năm qua, Tổng thống đã buộc phải đứng ra giải quyết nhiều xung đột giữa con rể mình với một số chính trị gia có uy tín tại Kazakhstan – một chuyên gia phân tích đã khẳng định như vậy – Aliyev đã trở thành nguyên nhân của một cuộc xung đột nội bộ đe dọa khả năng chia rẽ nghiêm trọng ngay trong giới lãnh đạo. Trong tình huống này, Tổng thống Nazarbayev đã buộc phải hy sinh người con rể quá nhiều tham vọng vì sự ổn định chính trị của đất nước”.

Có lẽ cũng vì nguyên nhân này, bản thân phe đối lập tại Kazakhstan cũng không muốn thu nhận Rakhat Aliyev vào hàng ngũ của mình. “Aliyev không được ai chờ đón trong hàng ngũ phe đối lập. Phe đối lập không phải là cái lối đi tắt của ông ta” – thủ lĩnh Zarmahan Tuyakbay đã tuyên bố như vậy.

Còn một vấn đề được mọi người quan tâm là con gái cả Dariga của Tổng thống sẽ chọn theo ai giữa cha và chồng trong cuộc đối đầu không thể dung hòa này. Dariga cũng là người sáng lập ra Asar, một đảng phái chính trị lớn tại Kazakhstan, và từng không ít lần công kích những chính sách lãnh đạo của cha mình