Cựu Thủ tướng Anh sẽ phải hầu tòa vì giúp CIA?
Ngày 6/4, một nguồn tin an ninh tiết lộ cho tờ Điện báo Anh thông tin: Cựu Thủ tướng Tony Blair biết chi tiết về chương trình bắt cóc và thẩm vấn bí mật của CIA sau vụ tấn công khủng bố 11-9 và được MI-6 (tình báo Anh) giữ kín miệng theo từng giai đoạn.
"Các nhà chính trị thật sự rất quan tâm đến thông tin này. Họ muốn biết tất cả mọi thứ. Chính quyền Mỹ đã thông qua các quan điểm pháp lý cho rằng dìm nước, dùng nhục hình bấy giờ hoàn toàn hợp pháp, và các nhà chính trị của chúng tôi (Anh) nhận thức rằng điều này đã diễn ra ở cấp độ cao nhất có thể. Lẽ ra, họ có thể nói với MI-6 chấm dứt việc đó và không nên dính dáng đến, nhưng họ đã không làm điều này", theo một đoạn trong nguồn tin được cung cấp cho báo chí Anh.
Và như vậy, liệu MI-6 có phải đối mặt với các tội hình sự vì bị tố cáo đồng lõa bức cung các nghi can khủng bố, bao gồm 2 người Hồi giáo Libya được gửi trở về Tripoli - nơi họ bị tra tấn vào năm 2004.
Tòa án Anh từng xét xử một vụ án vào tháng 2/2012 sau khi phục hồi các tư liệu bị mất trong thời gian diễn ra "cách mạng Libya". Sự kiện chính trị đó cho thấy ông Mark Allen, nguyên Chỉ huy trưởng đơn vị phòng chống khủng bố của MI-6 và các điệp viên khác đã đồng lõa ép cung nghi can Abdel Hakim Belhadji bị CIA bắt cùng với vợ của ông (khi đó đang mang thai) và sau đó đưa trở lại Libya.
Trong số các tư liệu là bản ghi nhớ có bút tích rất rõ nét mực của ông Mark Allen gửi "lời chúc mừng" đến Giám đốc tình báo Libya, Moussa Koussa, về "điểm đến an toàn" của nghi can Belhadji.
Nguồn tin này đã đánh động những thông tin do ông Richard Dearlove - Giám đốc MI-6 từ năm 1999-2004 công khai tiết lộ trước đây. Ông Richard từng có bài phát biểu trong năm 2012: Mối quan hệ hợp tác giữa MI-6 với CIA trong chương trình mớm, ép cung là một quyết định "mang bản chất chính trị".
Ông Tony Blair hoàn toàn biết rõ, ông Dearlove thông báo cho ông ấy cả ngày. Ông đã rất cẩn thận giữ kín thông tin với các chính trị gia.
Những tuyên bố chống lại ông Blair xuất hiện cùng lúc với việc Thượng viện Mỹ bỏ phiếu trong tuần qua để giải mật bản báo cáo dày 6.300 trang về chương trình bức cung của CIA gắn với động thái mà các chuyên gia lập pháp cho rằng sẽ gia tăng áp lực lên Chính phủ Anh để giải thích rõ về vai trò của họ.
Thượng nghị sĩ Mỹ Dianne Feinstein, đảng Dân chủ thực hiện công trình nghiên cứu tuyên bố, bản báo cáo "gây sốc" vì phát hiện ra sự thật đằng sau chương trình bí mật của CIA và có thể được công bố trong vòng 30 ngày tới sau khi có bản báo cáo tổng hợp an ninh từ Nhà Trắng và CIA.
Cùng lúc với cuộc điều tra hình sự đang được tiến hành, Chính phủ Anh, MI-6 đang bị ông Belhadji kiện ra tòa. Trong một cuộc phỏng vấn độc quyền với tờ Điện báo vào tuần trước, ông Belhadji cho biết, ông quyết tâm theo đuổi vụ kiện Chính phủ Anh dù phải qua nhiều cấp tòa để nhận được lời xin lỗi và biết toàn bộ sự thật về những gì đã xảy ra với ông cũng như những gì mà một nhân vật cấp cao như ông Blair biết.
Ông Blair chưa bao giờ thừa nhận những thông tin mà ông biết về chương trình ép cung của CIA, nhưng lập luận rằng, Libya đóng một "vai trò quan trọng trong cuộc chiến chống khủng bố”. Vụ án của ông Belhadji được một thẩm vấn Tòa án Tối cao Anh đưa ra vào tháng 12/2013, trong đó thừa nhận nạn nhân Belhadji có "tuyên bố có cơ sở".
Tuy nhiên, Tòa án Tối cao Anh đã từ chối xử án bằng cách đưa ra lập luận: vụ án sẽ gây tổn hại nghiêm trọng đến quan hệ Mỹ - Anh. Tòa án Tối cao Mỹ gây sức ép với Chính phủ Anh rằng: các tòa án Anh không có thẩm quyền đối với các sự kiện diễn ra ở các nước khác, nếu cố tình xử sẽ có ảnh hưởng tiêu cực đến quan hệ song phương